
- •Cпіс пытанняў да экзамену па “ЭтнЭтнаграфіі”
- •Этнас і этнічныя прыкметы
- •Моўная класіфікацыя
- •Расавая класіфікацыя
- •Этнічныя працэсы (міксацыя, кансалідацыя і інш.)
- •Першыя пісьмовыя звесткі пра Беларусь і яе насельніцтва.
- •Этнаграфічнае вывучэнне побыту і культуры беларусаў у XIX-пач.XX стст
- •Гісторыка-этнаграфічныя рэгіёны Беларусі
- •Гістарычныя тыпы пасяленняў
- •Тыпы традыцыйнага беларускага жылля
- •Сядзіба і сядзібныя забудовы
- •Гаспадарчыя пабудовы традыц. Беларус. Жылля
- •Інтэр’ер беларускага народнага жылля
- •Асноўныя будаўнічыя канструкцыі
- •Жыллё ў абрадах і звычаях беларусаў
- •Будаўнічая абраднасць
- •Інтэр’ер жылля ў абрадах і звычаях беларусаў
- •Сямейнае звычаёвае права
- •Спадчыннае звычаёвае права
- •Сваяцкія адносіны (прамое, бакавое)
- •Звычаі і абрады, што суправаджалі развод
- •Абрады і звычаі, што суправаджалі провады ў войска
- •Традыцыйныя гульні дзяцей XIX-пачатку XX стст
- •Радзінная абраднасць беларусаў
- •Вясельная абраднасць беларусаў
- •Саслоўныя формы баўлення часу
- •Кірмаш і яго асаблівасці
- •Батлейка і яе асаблівасці
Вясельная абраднасць беларусаў
Вясельны рытуал
Першы этап – сватанне. Бацькі вырашалі лёс дачкі. Перыяд ад сватання да вянчання насіў назву “сядзець у нявестах”, да гэтага – сядзець у дзеўках.
Нявеста ніколі не выходзіла адна, а заўсёды з сяброўкамі. Адзін з важных этапаў – развітанне з маладосцю (мыццё нявесты, і г.д.). У сялян касцёр каб спаліць вянок складалі ў дзень вяселля.
Падчас вяселля пад абразамі не сядзелі.
У ча вянчання баяры і баяркі (дружкі і сяброўкі маладой) сачылі за тым, каб жаніх і нявеста не паднялі свечку вышэй за другога.
Прыгатванне вясльенага караваю і яго падзел – важная з’ява. Яго выпякалі за 2-3 дня да вяселля, але маглі іў дзень вяселля. У хаце нявесты албо жаніха. Прадукты прыносілі карвайніцы. Кожная прыносіла па прыгаршні. Было сумеснае прыгатаванне.
Прыгатванне каравая лічылася падзеяй касмічнага маштабу. Караваі раней выпякалі ў Стоўбцах.
Каравай быў вялікіх памераў. У Віцебскай губерні – 20 кг і 1.5 м ў дыяметры. Аперацыі па прыгатванні насілі эратычны падтэкст.
На Беларусі на дзяжу з цестам садзілі маладую і переапраналі яе. Гатовы каравай ставілі на стол усыпаны хернем і ўпрыгожвалі яго. Ставілі каравай у чырвоны кут.
Каравай – сімвалічны вобраз свету і калектыўнай долі.
Саслоўныя формы баўлення часу
Кірмаш і яго асаблівасці
Батлейка і яе асаблівасці
Дацэнт кафедры гісторыі Беларусі і музеязнаўства
Нароўская А.М.