
- •Умĕн калани
- •Пĕрремĕш урок _ Birinci Ders
- •2) Чĕлхе вертикальлĕ йĕрпе çÿлелле е аялалла куçнине тĕпе хурса:
- •3) Тута хутшăннине пăхса:
- •Вулăр, чăвашла куçарăр.
- •2. Панă сăмахсем çумне 3-мĕш сăпат аффиксне хушса предложенисем тăвăр.
- •3. Турккăлла куçарăр.
- •1. Тĕслĕхсене вулăр.
- •2. Вулăр, чăвашла куçарăр.
- •3. Тĕслĕхсене туркăлла куçарăр.
- •4. Диалога вулăр.
- •5. Тĕслĕхпе усă курса ыйту тата хурав йĕркелĕр.
- •1. Вулăр, чăвашла куçарăр.
- •2. Сăмахсене нумайлă хисеп форминче тăвăр.
- •4. Турккăлла куçарăр.
- •5. Точкăсем вырăнне сказуемăйăн сăпат аффиксне лартăр.
- •6. Ыйту сăмахĕсемпе усă курса ыйтуллă предложенисем тăвăр.
- •7. Чăвашла куçарăр.
- •1. Вулăр, чăвашла куçарăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче (ыйтуллă форма)
- •Хирĕçлев аспектĕнче (ыйтуллă форма)
- •1. Текста вулăр, куçарăр.
- •2. Диалога вулăр, куçарăр.
- •10. Текста вулăр, чăвашла куçарăр. Çавăн евĕрлĕ текст хатĕрлĕр.
- •11. Диалога вулăр, куçарăр. Çавăн йышши диалог тăвăр.
- •12. Вулăр, чăвашла куçарăр.
- •1. Турккăлла куçарăр.
- •1Ĕ Сăмах майлашăвĕсене чăвашла куçарăр.
- •2. Чăвашла куçарăр.
- •7. Ыйтусене хуравлăр.
- •1. Диалога вулăр, чăвашла куçарăр.
- •2Ĕ Сказуемăйсене хирĕçлев аспектĕнче тăвăр.
- •3Ĕ Сказуемăйсене хирĕçлев аспектĕнче ыйтуллă формăра тăвăр.
- •4Ĕ Ыйтусене хуравлăр.
- •5. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •9. Тyрккăлла куçарăр.
- •10. Ыйтусене çирĕплетсе хуравлăр.
- •10. Ыйту татăкĕпе усă курса ыйтуллă предложенисем тăвăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче (ыйтуллă форма)
- •Хирĕçлев аспектĕнче (ыйтуллă форма)
- •1. Çак глаголсене иртнĕ вăхăтра сăпатлăр:
- •2. Ыйтусене хуравлăр.
- •7. Диалога вулăр, куçарăр.
- •1. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •12Ĕ Палăртнă сăмахсем вырăнне ыйту сăмахĕсем тупăр.
- •13. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •6Ĕ Глаголсене яланхи вăхăтра лартăр, çирĕплетÿ тата хирĕçлев аспекчĕсенче пĕрреллĕ тата нумайлă хисепсенче сăпатлăр.
- •7Ĕ Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •2. Чăвашла куçарăр.
- •3. Точкăсем вырăнне -larca/-lerce аффикс лартăр.
- •4. Турккăлла куçарăр.
- •6. Чăвашла куçарăр.
- •7. Çак глаголсенчен -( y)an/-(y)en аффикслă причасти формисене тăвăр.
- •8. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •9. Тĕслĕхпе усă курса предложенисем тăвăр.
- •10. Диалога вулăр, куçарăр.
- •1. Ыйтусене çирĕплетсе хуравлăр.
- •2. Ыйтуллă предложенисем тăвăр.
- •3. Ыйтусене тĕслĕхпе усă курса хуравлăр.
- •4Ĕ Тĕслĕхпе усă курса альтернативлă ыйтусем тăвăр.
- •5. Скобкăри глаголсене кирлĕ формăра лартăр.
- •6. Тĕслĕхпе усă курса икĕ предложенирен пĕр предложени тăвăр.
- •7. Ыйтусене хуравлăр.
- •8. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •9. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •10. Ыйтусене хуравлăр.
- •11. Точкăсем вырăнне кирлĕ аффикссем лартăр.
- •12Ĕ Альтернативлă ыйтуллă предложенисем тăвăр.
- •13. Предложенисене чăвашла куçарăр.
- •14. Турккăлла куçарăр.
- •1. Глаголсене хистевлĕ формăра тăвăр.
- •2. Панă сăмахсемпе усă курса предложенисем тăвăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •1. Скобкăри сăмахсене кирлĕ формăра лартăр.
- •2. Икĕ предложенирен пĕрре тăвăр.
- •9Ĕ Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсене лартăр.
- •10Ĕ Скобкăри сăмахсене кирлĕ падежра лартăр.
- •12. Ыйтусене текст тăрăх хуравлăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •1. Скобкăри глаголсене кирлĕ вăхăтра лартăр.
- •6. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •7. Скобкăри сăмахсене кирлĕ падежра лартăр.
- •8. Ыйтусене хуравлăр.
- •9. Панă сăмахсемпе усă курса альтернативлă ыйтусем йĕркелĕр.
- •10. Турккăлла куçарăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •1Ĕ Тĕслĕхпе усă курса предложенисенчен определени пĕлтерĕшлĕ пăхăнуллă предложенисем тăвăр.
- •2. Тĕслĕхпе усă курса предложенисене пĕрлештерĕр.
- •8. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •9Ĕ Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •10Ĕ Точкăсем вырăнне кирлĕ падеж аффиксĕсене лартăр.
- •11Ĕ Ыйтусене хуравлăр.
- •12Ĕ Текст тăрăх ыйтусене хуравлăр.
- •13Ĕ Турккăлла куçарăр.
- •14Ĕ Тĕслĕхпе усă курса сăмах майлашăвĕсем тăвăр.
- •15Ĕ Панă сăмахсемпе тата сăмах майлашăвĕсемпе усă курса альтернативлă ыйтусем йĕркелĕр.
- •1. Тĕслĕхпе усă курса анлă обстоятельство тăвăр.
- •2Ĕ Панă тĕслĕхсенчен анлă вăхăт обстоятельствиллĕ пĕр предложени тăвăр.
- •3. Чăвашла куçарăр.
- •4. Глаголсене -ivermek… формăпа усă курса улăштарăр.
- •5. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •6. Предложенисене вĕçлĕр.
- •7. Скобкăри сăмахсене турккăлла куçарса предложенисене йĕркелĕр.
- •8. Турккăлла куçарăр.
- •9Ĕ Ыйтусене текст тăрăх хуравлăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •1. Чăвашла куçарăрĕ
- •4Ĕ Чăвашла куçарăр.
- •5. Глаголсене -mış аффикс хушса сăпатлăр.
- •6. Чăвашла куçарăр.
- •7. Предложенисене вĕçлĕр.
- •9Ĕ Чăвашла куçарăр.
- •10Ĕ Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •11Ĕ Скобкăри сăмахсене кирлĕ падежра лартăр.
- •12Ĕ Чăвашла куçарăр.
- •13Ĕ Турккăлла куçарăр.
- •14Ĕ Ыйтусене туллин хуравлăр.
- •15Ĕ Ne…ne (de), hem…hem (de) сăмахсемпе усă курса икĕ предложенирен пĕрре тăвăр.
- •Çирĕплетÿ аспектĕнче
- •Хирĕçлев аспектĕнче
- •5. Чăвашла куçарăр.
- •6. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •1Ĕ Чăвашла куçарăр.
- •8Ĕ Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •9. Скобкăри сăмахсене кирлĕ формăра лартăр.
- •10. Текст тăрăх ыйтусене хуравлăр.
- •11. Турккăлла куçарăр.
- •12Ĕ Çак сăмахсемпе предложенисем тăвăр.
- •2. Турккăлла куçарăр.
- •3. Предложенисене вĕçлĕр.
- •4. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.
- •5. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •6. Скобкăри сăмахсене кирлĕ формăра лартăр.
- •7. Ыйтусене çирĕплетсе туллин хуравлăр.
- •8. Ыйтусене хирĕçлесе туллин хуравлăр.
- •9. Ыйтусене текст тăрăх хуравлăр.
- •10. Икĕ предложенирен пĕрре тăвăр.
- •11. Тĕслĕхпе усă курса предложенисене улăштарăр.
- •5. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •6. Скобкăри сăмахсене кирлĕ падеж формине лартăр.
- •7. Ыйтусене çирĕплетсе туллин хуравлăр.
- •8. Ыйтусене хирĕçлесе туллин хуравлăр.
- •9. Турккăлла куçарăр.
- •10. Альтернативлă ыйтусем йĕркелĕр.
- •11. Ыйтусене хуравлăр.
- •6. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
- •7. Скобкăри сăмахсене кирлĕ падеж форминче лартăр.
- •Тупмалли _ içindekiler
6. Точкăсем вырăнне кирлĕ сăмахсем лартăр.
1ĕ Ne mi yaptık. Bir sey yapmadık dereden ĕĕĕ konuştukĕ 2ĕ Saatin geri miĕĕĕ. 3ĕ Perde ĕĕĕ hole çıktın mı. 4ĕ Dün sinemaya gittimĕ Enteresan bir belgeĕĕĕ seyrettimĕ 5ĕ Konuluĕĕĕ belge filmlerinden daha çok severimĕ 6ĕ Işıklar… film başlarĕ
7. Скобкăри сăмахсене кирлĕ падежра лартăр.
(Ben) niçin takip ediyorsun. Yine (gong) vurulduĕ (Film) artık başlandıĕ Annem, Sinan’ı (geçirmek) gidiyorumĕ (Boş vakit) faydalanarak sinemaya gittimĕ (İş) çekildi, ev işleriyle uğraşıyorĕ (Komşum) geri kalmak istemiyorumĕ
8. Ыйтусене хуравлăр.
Dün sinemaya gittiniz mi. Matineye mi gittiniz. Bilet almak için sıra beklediniz mi. Seans kaçta başladı. Büfeye uğramaya vaktiniz var mıydı. Sinemanın holü geniş mi. Yerleriniz yan yana mıydı. Işıklar sönünce asıl film mi başladı. Film iyi miydi. Öbür gün yine sinemaya gidecek misiniz. İki ahbap sinemaya geldikleri zaman gişe açık mıydı. Gişenin önüne kim geldi. Ahbaplar büfeye gidip ne aldılar. Seans kaçta başladı. Asıl filme ne zaman başlandı. Sıralar arasında kimler koşuyordu. Perde arası kaç dakikalıktı.
9. Панă сăмахсемпе усă курса альтернативлă ыйтусем йĕркелĕр.
1ĕ Matine, suare, bilet aldınızĕ 2ĕ Büfeden, çikolata, fındık, aldınızĕ 3ĕ Belge filmleri, konulu filmler, seversinizĕ 4ĕ Sana, gazoz, meyve suyu, içireyimĕ 5ĕ Beyaz perdede, istirahat yazısı, son yazısı, göründüĕ 6ĕ Sizi, giriş, kısmında, gişenin yanında, bekleyeyimĕ
10. Турккăлла куçарăр.
Сеанс миçере пуçланать; Вулав залĕнче юлташăмсенчен пĕрне куртăм. Вăл урока хатĕрленетчĕ. ,нер эпĕ киле таврăннă чух юр çăватчĕ. Нимет ĕнер каçхине пĕр кĕнеке вулатчĕ.
♦ Пĕлсе тăма!
Demek _ diye
Тур. diye ~ чăв. тесе: Gitti mi diye baktımĕ _ Вăл кайрĕ-ши тесе пăхрăм. Yağmur yağacak diye korkuyorumĕ _ Çумăр çăвĕ тесе шикленетĕп. Sizi göreyim diye geldimĕ _ Сире курам тесе (курма) килтĕм.
Тур. diye ~ чăв. пулса: Öğretmen diye mi çalışıyorsun. _ Эсĕ учитель пулса ĕçлетĕн-и;
Тур. diye ~ чăв. ятлă (текен): Ben Aynur diye bir kız tanımıyorumĕ _ Эпĕ Айнур ятлă хĕре палламастăп.
«Geçirmek» глагол темиçе пĕлтерĕшлĕ: 1). Vakti iyi geçiriyorumĕ _ Вăхăта лайăх ирттеретĕп. 2). Onu gara (kadar) geçirdimĕ _ Эпĕ ăна вокзала çити ăсатрăм. 3). Başına şapkasını geçirdiĕ _ Вăл пуçне çĕлĕк тăхăнчĕ.
Sözlerle deyimler: ahbap(bı) _ юлташ, faydalanmak _ усă кур, resim (smi) _ ÿкерчĕк; сăн ÿкерчĕк, seyirci _ куракан, hol (lü) _ холл, gişe _ касса, tarife _ хакĕ; расписани, gazoz _ газлă шыв, meyve _ пахча çимĕç, dikmek _ çĕле; ларт (йывăç); хăвăрт ĕç, (i)takip etmek _ кам хыççăн та пулин пыр, dereden tepeden konuşmak _ ун-кун çинчен калаç, loca _ ложа, biletçi _ билет сутакан, geçirmek _ ирттер, istemez _ кирлĕ мар, bahşiş _ чей валли, suare _ каçхи сеанс, vurmak _ çап, шакка, sönmek _ сÿн, ilk önce _ чи малтан, beyaz perde _ экран, perde arası _ тăхтав, fındık _ мăйăр, filân; falan _ тата ыттисем, kabuk(ğu) _ хупă, geri kalmak _ кая юл, görünmek _ курăн, koşmak _ чуп, yahut _ е, ince _ çинçе, bağırmak _ кăшкăр, öteberi _ тĕрлĕ вĕтĕр-шакăр, çekilmek _ кай, таврăн, geri vermek _ тавăр, koltuk (ğu) _ кресло, matine _ ирхи е кăнтăрлахи сеанс, konulu film _ илемлĕ фильм, dokümanter filmi _ документлă фильм, susamak _ ĕçес кил, bize döndü _ пирĕн енне çаврăнчĕ, vakit geçirmek _ вăхăт ирттер, yan yana _ çывăхра, yerleri silmek _ урай çу, öteye beriye _ унта-кунта,-in münakaşasını yapmak _ тавлаш.
Çирĕм иккĕмĕш урок _ Yirmi İkinci Ders
«Глагол Ç -sa-m/-se-mĕĕĕ» формa
-Sam/-sem… аффикс
«Глагол Ç sa-ydıĕĕĕ» форма
Анлă определени
«Глагол Ç -sa-m/-se-mĕĕĕ» формa.