
- •Мазмұны
- •Есептік сызба жұмысын орындаудың мақсаты мен мәселелері
- •Есептік сызба жұмысының мазмұны, тапсырма алу және орындау реті
- •1.Тапсырма. Жер бетін горизонталь тегістеу және қазу – көму жұмыстарының картограммасын құру
- •Жер жұмыстарының көлемін есептеу ведомості
- •Квадрат төбелерінің биіктік белгісі
- •2 Тапсырма. Теодолиттік түсірістегі далалық өлшеулер нәтижелерін есептік өңдеу
- •1 Кесте
- •3 Кесте
- •Тұйықталмаған (диагональ ) теодолиттік жүрістегі нүктелердің координаталарын есептеу
- •Теодолиттік түсірістің планын салу
- •Теодолиттік түсірістегі топографиялық план сызбасы
- •Теодолиттік жүрістің нүктелерінің координаталарын есептеу ведомості 5-кесте
- •Тұйықталмаған (диагональдық) теодолиттік жүрістің нүктелерінің координаталарын есептеу ведомості
- •3 Тапсырма. Геометриялық нивелирлеу нәтижелерін ғылыми өңдеу
- •I.Бастапқы мәліметтер
- •Техникалық нивелирлеу журналы
- •Профильді салу
- •Студенттерге берілетін тапсырма
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Тұйықталмаған (диагональ ) теодолиттік жүрістегі нүктелердің координаталарын есептеу
Диагональдық теодолиттік жүріс нүктелерінің координаталарын есептеу жолының мысалын қарастыралық. Есептеп шығару үшін арнайы ведомость қолданылып (6 кесте) төмендегідей ретпен жасалады.
1. Бұрыштарды өлшеу журналын ведомосының 2 – графасына горизонталь бұрыш мәндерін, 6-графаға теодолиттік жүрісінің қабырғаларының горизонталь ұзындықтарын енгізеді.
2. Тұйықталмаған (диагональ) теодолиттік жүрістің оң бұрыштарының теориялық қосындысы келесі өрнекпен анақталады:
мұндағы
— бастапқы қабырғаның дирекциондық
бұрышы (біздің мысалда 1
– 2 қабырғасы), ап
—соңғы қабырғаның дирекциондық бұрыш
(4
– 5 қабырғасы).
1.
Бұрыш қиыспаушылықтың шекті мәні
төмендегі формула бойынша анықталады:
мұндағы п –диагональдық жүрістің бұрыштар саны (п=4). Бұрыштарға түзету енгізгеннен кейін (11) формуламен дирекциондық бұрыштарды анықтайды.
Х және У осьтеріндегі координаталар өсімшелеріндегі
Мұндағы
–х
өсіндегі координата өсімшелерінің
практикалық қосындысы,
–
у осіндегі координата өсімшелерінің
практикалық қосындысы ,
–
х осіндегі координата өсімшелерінің
теориялық қосындысы,
–
у
өсіндегі координаталар өсімшелерінің
теориялық қосындысы.
Координата өсімшелерінің теориялық қосындысы келесі өрнекпен анықталады:
мұндағы
хп,
уп
–
диагональдық жүрістің соңғы нүктелерінің
координаталары,
– диагональдық жүрістің бастапқы
нүктелерінің координаталары.
Біздің жағдайда координата өсімшелерінің қиыспаушылығы келесі мәнге тең:
Диагональдық жүрістің салыстырмалы қиыспаушылығының шекті мәні: fабс 1
аспауы керек.
Р 1000
Негізгі тұйықталған теодолиттік жүрістің координаталары сияқты, диагональдық жүріс төбелерінің координаталары анықталады.
6 кестеде диагональдық жүрістің ғылыми өңдеу реті және координата ведомосы келтірілген.
Теодолиттік түсірістің планын салу
Планды құру координаталар торын құрудан басталады. Координаталық тор қабырғалары 10х10 см шаршы болып салынады. Координаталық тор циркуль – өлшегіштің және масштабтық сызғыштың көмегімен салынады. Координаталарды есептеу журналына абсцисса осінің (х) солтүстікке бағытталған ең үлкен және оңтүстікке бағытталған ең кіші мәндерін жазып алады. Сонымен бірге координата осінің (у) шығысқа қарай бағытталған ең үлкен, батысқа қарай бағытталған ең кіші мәндерін жазып алады да, олардың айырмасын табады.
Координаталық торды құру үшін (А-3) қағазға қиылысқан 2 диагональдарды сызады, бірінің бағыты солтүстікке, екіншісі шығысқа қарай. Олардың қиылысқан жерінен циркуль – өлшегішпен 10 см ұзындықты белгілейді де дециметрлік шаршы құрады.
Шаршы қабырғаларын құру дәлдігі 0,2 мм аспауы керек.
Теодолиттік жүрістің төбелерін планға есептелінген координаталарды пайдаланып салады (1-сурет).
Х1=0,00 У1=0,00 L1-2=26,76м
Х2=+19,52 У2=+18,31 L2-3=58,35м
Х3=+64,80 У3=+55,12 L3-4=70,50м
Х4=+22,20 У4=+111,27 L4-5=90,60м
Х5=-50,52 У5=357,26 L5-1=76,33м