Банкноттар тарихы

Лексикалық тақырып: Қазақстан Республикасының банкноттары. АҚШ банкноттарында кімдер тұр? АҚШ президенттері.

Грамматика: Қимыл-сын бағыныңқы құрмалас сөйлем.

Сөздік:

тігінен – вертикально

көлденеңінен – горизонтально

тұтастай алғанда – в целом

сәулет – архитектура

жасырын – подпольно, скрыто

түпнұсқалылығы – оригинальность

1-тапсырма. Сөздерге барыс септігі жалғауын жалғаңыз.

аудитория... , айналым... , шекара... , аймақ...

бөлме... , хаттама... , тізім... , ұсыныс...

емделу... , оқу..., демалу... , анықтау ...

көшелер... , мұражайлар... , кешендер... , орталықтар...

2-тапсырма. Керек жалғауларды қойып, сөз тіркестері мен сөйлемдерді аударыңыздар.

аудитория... енеді –

емделу... мүмкіндіктер жасайды –

бөлме... кіреді –

Ұзын көшелер... Абай көшесі жатады –

айналым... енеді –

оқу... мүмкіндіктер жасайды –

тізім... кіреді –

Ірі мұражайлар... мәдениет орталығы жатады –

шекара... енеді –

демалу... мүмкіндіктер жасайды –

ұсыныс... кіреді –

Үлкен спорт кешендер... «Алатау» жатады. –

аймақ... енеді –

хаттама... кіреді –

анықтау ... мүмкіндіктер жасайды –

Сауда орталықтар... «Еуразия», «АймақТау» жатады. –

3-тапсырма. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз.

Қазақстан Республикасының банкноттары

Қазақстан Республикасының жаңа банкноттары 2006 жылдың 15 қарашасынан бастап айналымға енді. Жаңа банкноттар бірыңғай үлгіде орындалған. Бет жағындағы суреттер тігінен, сырт жағындағы суреттер көлденеңінен орналасқан. Тұтастай алғанда, дизайн Қазақстанның қазіргі бейнесін көрсетеді. Оған барлық мемлекеттік нышандар, сәулет нысандарының және елдің табиғат ландшафтарының бейнелері кіреді.

Банкноттар бетінің орта бөлігінде «Астана-Бәйтерек» монументі салынған. Ол – қазіргі заманғы қазақстандық сәулеттің, конструкторлық және инженерлік ойдың жетістігі, тәуелсіз Қазақстанның даму нышаны болып табылады. Банкноттың ортасында ҚР-ның мемлекеттік әнұраны ноталарының фрагменттері бейнеленген. «Бәйтеректің» сол жағында елтаңба, ал оң жағында мемлекеттік жалаудың бейнесі келтірілген. Төменгі жағын ашық алақан бейнесі алып жатыр.

Банкноттардың сырт жағында ландшафтардың және қазіргі сәулет нысандары бар. Олар Қазақстан картасының контурымен жиектелген. Сол жағында төменде және оң жағында жоғарыда теңге номиналының сандық белгісі бейнеленген. Жоғары жақта ортада «ҚАЗАҚСТАН ҰЛТТЫҚ БАНКІ» деген жазу жазылған. Банкноттарда арнайы техника көмегімен ғана анықталатын жасырын элементтер бар. Бірақ ақшаның түпнұсқалылығын шапшаң және қарапайым жолмен-ақ анықтауға мүмкіндіктер жасалған.

4-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Жаңа банкноттар сізге қандай әсер қалдырды?

2. Сәулет нышандары бейнесі нені білдіреді деп ойлайсыз?

3. Банкноттардың барлығында «Бәйтерек» бейнеленген, себебін айта аласыз ба?

4. Мемлекеттік нышандар не үшін салынды деп ойлайсыз?

5. Ескі банкноттармен салыстырып көріңіз. Артықшылығы неде?

5-тапсырма. Банкноттардың түстері төмендегідей суреттелген. Орыс тіліне аударып, ол түстердің қай теңге номиналына жататынын айтыңыз.

1. күлгін-көк – ( ... теңге)

2. күрең қоңыр-қызыл – ( ... теңге)

3. сарғыш-жасыл – ( ... теңге)

4. сарғыш-қоңыр – ( ... теңге)

5. көкшіл-сұр – ( ... теңге)

6. қою және ақшыл-жасыл – ( ... теңге)

6-тапсырма. 2-тапсырмадағы сұрақтарды пайдаланып, сұхбат құрыңыз. Сұрақтарды қалай толықтыруға болады?

7-тапсырма. Айналымда жүрген жаңа банкноттарға қарап, олардың түсі туралы сөйлемдер жазыңыз. Үлгі:

1. 200 теңгенің түсі – сарғыш-жасыл.