5. Гиичлүр

1. Умштн.

* * *

«Элст» гидг гиичлүр мана хотл балһсна тал дунд дүңгəнə. Эн ик, олн давхр гер. Негдгч давхртнь тетклһнə бюро бəəнə. Мадн өөрдҗ ирəд, администраторас сул ормин тускар соньмснавидн. Эн маднд зуг хойр күн бəəдг хорас сул бəəнə гиҗ хəрү өгв.

Кергтə цаасинь бичҗ өгəд, паспортан үзүлəд, квитанцинь болн бəəх зөвшəл өгчəх тиизтə цаасинь авад, дөрвдгч давхрт лифтəр һарчанавидн.

Мана бəəх хора у болн сарул, терзнь балһсна талвң тал һарчана. Мана хора бүдлүртə болн һарч ирдг хората. Орҗ ирхлə, үүднə барун бийд ширə болн хойр тохавчта сандл, зүн бийд хойр орн болн хувцна үкүг бəəнə. Терзин өөр телевизор зогсчана.

Хувцан хорадан үлдəчкəд, мадн невчкн зуур сергхəр һаза һарувидн. Бас чигн телефо-автомат олҗ авад, балһснд бəəх элгн-садндан, үүрмүдтəн җиңнүлх кергтə. Бүкл хойр частан балһсна цутхлңгар йовад, шин тосхлтс, бумблвс һəəхснə хөөн гиичлүртəн ирəд, негдгч давхрт бəəсн кафед хотан ууввидн. Дəкəд хорадан орад амрх кергтə. Маңһдур мана көдлмш эклх.

2. Эн текстд сурврмуд тəвтн.

3. Амн үгəр келтн.

4. Дора өггдсн сурврмуд болн хəрүһинь умштн.

1. «Элст» гидг гиичлүр альд бəəнə?	1. Хотл балһсна тал дунд.
2. Эн ямаран гер?	2. Эн ик, олн давхр гер.
3. Кен сул хорасин тускар келҗ өгнə?	3. Сул хорасин тускар администратор цəəлһнə.
4. Гиичлүрт ямаран хорас бəəнə?	4. Гиичлүрт нег, хойр күн бəəдг хорас, люкс болн полулюкс гидг хорас бəəнə.
5. Хораннь түлкүриг һархларн кенд өгх зөвтəвидн?	5. Хоран түлкүриг давхрин маначд өгх кергтə.

5. Деер өггдсн сурврмуд умштн. Эврəһəрн хəрүһинь өгтн.

6. Диалог умштн.

А

- Менд, Басң. Кезə ирлəч?

- Менд. Өцклдүр асхар ирлəв.

- Элгн-садндан зогсвчи?

- Уга, би «Элст» гиичлүрт бəəнəв.

- Сəəдҗч! Гиичлүр балһсна тал дунд бəəнə. Нааран-цааран күрхд гиигн.

- Э, би бас му биш гиҗ санҗанав. Институт күртл йовһар күрч чигн болҗана. Чи эврəн альд бəəдвч?

- Би патьр нəəмəдлҗ бəəнəв.

- Терчн үнтəй?

- Дала үнтə биш. Сардан дөрвн миңһ күрнə. Нанур гиичлҗ ир.

- Сəн, эрк биш ирхв.

Б

- Өцклдүр би телефоһар нег ормта хора батлҗ авлав.

- Тана нерн-усн ямаран?

- Бадмаев.

- Э, тиим батлвр бəəнə. Эн цааснд бийинь тускар бичтн.

- Һурвдгч давхрт бəəхəр седлəв. Тиим арһ бəəнү?

- Э, бəəнə. Ода сул хорас дала.

- Йир сəн. Нег ормта хоран үн кедү күрнə?

- Хонгтан хойр миңһн болх. Мөңгинь касст орултн. Хоран түлкүриг давхрин маначас автн.

В

- Саңһҗ, альд зогсвч?

- Намаг «Санкт-Петербург» гидг гиичлүрт орулв, эннь балһсна цутхлңд, Петропавловск шивəн өөр бəəнə. Чи яһвч?

- Би болхла «Спутник» гиичлүрт бəəнəв. Нанд таасгдна. Нанла хамдан Аһшас ирсн багш бəəнə.

- Үзлцх кергтə. Маңһдур нанур ир.

- Чи ямаран тойгта хорад бəəнəч?

- Арвн нəəмдгч тойг. Хойрдгч давхрт бəəнə. Давшурар өөдəн һарад, барун талагшан эрг. Долан часла чамаг күлəҗəнəв.

Г

- Гемəн сурҗанав, хойрдгч давхрт нүүҗ болхий?

- Уга, эн давхрт ода деерəн нег чигн сул орм уга.

- Хойр зун дөрвдгч хора сулдсн угай?

- Уга түлкүрəн өгəд уга.

- Буйн болтха, нег юмн сулдхла нанд зəңглчкит.

Д

- Манҗ, нанд нег хаһлх төр һарч ирв. Америкəс нег үүрм удл уга гиичлҗ ирх, альд бəəлһхнь медгдҗəхш.

- Эврəн юн гиҗ бичҗ?

- Кел дасхин кергт, таньл өрк-бүлд бəəх санатав гиҗ бичлə, зуг мини нег хората патьрт багтшговидн гиҗ би зовҗанав.

- Би чамд нөкд болнав. Мини өөрхн таньл өрк-бүл нег хораһан нəəмəдлхəр бəəнə. Тиигчкəд балһсна цутхлңд бəəнə.

- Йир сəн. Ик гидгəр ханҗанав.

Е

- Гемəн сурҗанав, хора нəəмəдлҗ өгчəнəт гиҗ соңслав?

- Э, чикəр келҗəнəт. Кедү цагт бəəхəр бəəнəт?

- Хойр сардан бəəхəр бəəнəв.

- Үнинь меднт? Сардан һурвн миңһ авдв.

- Хойр-һурв дəкҗ уудг хоттаһан болхла, кедү күрх?

- Тиим болхла, тавн миңһ татх.

- Болҗана, кезə ирҗ хəлəҗ болх?

- Ода чигн ирəд хəлəтн.

7. Деер өггдсн диалогмудар дамҗад, нег-негнлəһəн күүндтн.

8. Эн үлгүрмүд умшад, тодлҗ автн.

Хар гертəн хан, бор гертəн богд.

Гиичəс хот бичə хармн, бийəсн хувц бичə хармн.