Немр дамшлһд

1. Иим сурврмудт хəрү өгтн: Махна делгүрт ю хулдҗ авч болх? Үснə делгүрт юн хулдгдна? Заһсна əңгд юн хулдгдна?

2. Тана тал гиичнр ирх. Ямаран хот-хол хулдҗ авхт?

3. Та торт авхар бəəнəт. Ямаран күүндвр хулдачла болв? Бичтн, келтн.

ТОЛЬ

аадмг əңг əəрг базр балта боднцг арчх бөрг һуйр зер-земш идəн исх керчх мах утлх ниилвр нульмх өөкн өрг өрм сəрмсг

- творог - часть - кумыс - рынок - пряник - чистить картошку - пельмени - тесто - фрукты - пища - прокиснуть - резать - резать мясо - соединение - плевать - сало - абрикос - сметана - чеснок

темсн тəəрх тəмк тоһш улан бурш ус буслһх хавг хамгин хар өрг худг хулдач хулд кех хуучн цə нерх целвг чигəн шикртə цə яңһг шөлн

- овощи - отрезать - табак - крендель - красный перец - кипятить воду - тыква - самый - слива - колодец - продавец - покупать - старый - варить чай - вид борцока - кумыс - сладкий чай - орех - бульон

8. ЭД-ТАВРИН ДЕЛГҮРТ

1. Текст умштн.

Универмагт

Өцклдүр мадн «Торговый дом» гидг универмагт одлавидн. Энд костюм, күлтс, киилгүд болн нань чигн хувцн олн.

Зуг залу күүнə хувц хулддг əңгднь орувидн. Ямаран болвчн, цаһавр, бор, хар, ноһан чигн өңгтə костюм дала. Бас чигн олн зүстə күлтс, девлмүд, махлас бəəнə. Мини үр цаһавр өңгтə костюм хулдҗ авчана. Би болхла хаврт болн намрт өмсдг гиигн көк өңгтə күлт авхар бəəнəв. Көк өңг мини хамгин тааста өңг.

Хойрдгч давхрт һосн-башмгин əңг бəəнə. Үвл өөрдҗ йовна, тегəд би бийдəн дулан һос хулдҗ авхар бəəнəв.

«Залу күүнə киилгүд» гидг əңгд би сəəхн киилг хулҗ авув, үүрм болхла, эрəтə зəңгвч авв.

2. Эн текстд сурврмуд тəвтн.

3. Амн үгəр келтн.

4. Дора өггдсн сурврмуд болн хəрүһинь умштн.

А

1. Универмагт юн хулдгдна?	1. Костюм, күлтс, киилгүд болн нань чигн хувцн, һосн-башмг.
2. Галантерейн əңгд ю хулдҗ авч болх?	2. Эн əңгд өөмс, беелə, товч, утц-зү болн нань чигн юмн хулдгдна.
3. Тана үр ю хулдҗ авхар бəəнə?	3. Эн арсн күлт, үч махла болн үвлин башмг авхар бəəнə.

Б

1. Санл универмагт одлу? Санл универмагт одлу? Универмагд Санл одлу?	1. Э, одла. Э, универмагд. Э, Санл.
2. Энд киилг хулдҗ авч болхий? Киилг энд хулдгдну? Энд киилг хулдгдну?	2. Э, болх. Э, энд. Э, киилг.
3. Чи беелə хулдҗ авхар бəəнчи? Чи беелə хулдҗ авхар бəəнчи? Беелə чи хулдҗ авхар бəəнчи? Беелə хулдҗ авх дурн бəəнү?	3. Э, беелə. Э, хулдҗ авхар бəəнəв. Э, би. Э, бəəнə.

В

1. Чи үвлин аль намрин күлт хулдҗ авхар бəəнч?	1. Би үвлин болн намрин күлт авхар бəəнəв. (Хойраһинь авхар бəəнəв)
2. Намрт чи зузан аль гиигн күлт өмсдвч?	2. Зузан болн гиигн күлт өмсдв. (Зузанынь чигн гиигнинь чигн өмсдв)
3. Эцкдəн киилг аль костюм хулдҗ авхмб?	3. Киилгинь чигн авхмн, костюминь чигн авхм.

5. Деер өггдсн сурврмуд умштн. Эврəһəрн хəрүһинь өгтн.

6. Диалог умштн.

А

- Буйн болтха, тер костюм нанд үзүлит.

- Та ямаран кемҗəтəвт?

- Дөчн зурһадгч- нəəмдгч кемҗəтəв, һурвдгч нурһтав.

- Ямаран өңгтəһинь үзүлхмб?

- Харвр өңгтəһинь үзүлтн.

- Харвригий? Эн көк-хар костюм, эннь болхла күрң-хар. Нааран орад, өмсҗ үзтн.

- Нанд эн костюм йир таасгдв. Кедү болна?

- Эннь дөрвн миңһн арслң.

- Нанд зокҗану? Юн гиҗ санҗанат?

- Э, зокҗана, əвртə гидгəр.

- Буйн болтха, оратн, энүгитн авчанав.

- Йир сəн. Мөңгинь касст орултн.

Б

- Тер башмг үзүлит, буйн болтха. Дөчн негдгч кемҗə, күрңгинь.

- Хəлəтн, дееркнь хааһата чигн бəəнə.

- Бас талданар кегдсн бəəнү?

- Харм төрхд, уга. Дарук долан хонгт күрəд иртн, бас чигн авч ирх.

- Ханҗанав, хойрдгч давхрт киилгүд хулдгдну?

- Э, бəəнə.

7. Деер өггдсн диалогмудар дамҗад, нег-негнлəһəн күүндтн.

8. Эн үлгүрмүд умшад, тодлҗ автн.

Мөңгтə күн мөсн деер чигн җирһдг.

Моһан эрəнь һаза, күүнə эрəнь дота.