
Sofisci
Liczna, zróżnicowana grupa filozofów nazywających samych siebie nauczycielami.
Protagoras i Gordiasz-najb. charakterystyczni przedstawieciele sofistów.
Sofistów znamy przede wszystkim z "Dialogów Platona"- Platon ich nie lubił, przedstawiał raczej w negatywnym świetle. Wg niego zawsze przegrywali z Sokratesem.
Protagoras
"Człowiek jest miarą wszechrzeczy".- Nie ma treści absolutnych.
Relatywizm- pogląd mówiący o tym, że nie ma jednej prawdy, ludzie mają różne poglądy, nie ma treści absolutnej, zwolennicy prawd absolutnych sami je generują, w rzeczywistości wybierają po prostu treści dla nich pożyteczne, są przejawem egoizmu jednostki. Wszystko zależy od punktu widzenia, wszystko jest względne.
Konwencjonalizm- żyjemy w świecie konwencji, na podstawie naszych przyzwyczajeń wartościujemy wszystko inne. Ludzie żyją w określonej konwencji- umowie społecznej, którą uważają za absolutną. Uznanie określonych zasad umownych o tym, co jest dobre, a co złe.
Odrzucenie absolutu, idei, Boga.
Gordiasz
„Nic nie ma. A nawet gdyby coś było, nie dałoby się tego pomyśleć. Nawet gdyby dało się pomyśleć, nie dałoby się tego powiedzieć”- wniosek: nie ma treści absolutnej, metafizycznej, wszystko jest zrelatywizowane i subiektywne.
Sofiści za nauki pobierali opłaty (uważali, że uczą treści praktycznych, a nie nieistniejącej prawdy absolutnej) - stąd konflikt ze szkołą sokratejsko-platońską, której przedstawiciele uważali, że nie wolno brać pieniędzy za naukę ( „nikt nie jest właścicielem absolutu”)
Sofiści uważali, że państwo powstaje przez ludzi i dla ludzi- służy człowiekowi, zostaje powołane w celu uzyskania empirycznych korzyści.
Sofiści jako zwolennicy demokracji- demokracja systemem naturalnym (brak wspólnego punktu uzgadniania, więc ludzie muszą bez przerwy dyskutować), państwo antykonserwatywne (ciągłe zmiany).
Wartości bliskie sofistom- wolność osobista, uczenie się na błędach, odpowiedzialność, równość ludzi, obojętne podejście do religii (religia przydatna w życiu społecznym, zlaicyzowanie pojęć politycznych), zwolennicy sztuki
CYNICY
Antystenes z Aten
- Założyciel szkoły cyników, uczeń Sokratesa, stworzył pojęcie „cynizmu teoretycznego”, zradykalizowanie poglądów Sokratesa (przyjemność najgorsza, liczy się cnota i trud)
Cynicy programowo odrzucali rozważanie zagadnień z teorii bytu i teorii poznania koncentrując się prawie wyłącznie na etyce. Dla cyników jedyną wartością godną analiz filozoficznych była cnota (jedyne prawdziwe dobro i cel życia). Wszystko inne było im obojętne – łącznie z szeroko rozumianą wiedzą.
Obojętność na wszystko co nie jest cnotą- życie w ubóstwie, oderwaniu się i lekceważeniu tradycji, wszelkich struktur społecznych i powszechnie przyjętych obyczajów.
Głosili, że nie ma czegoś takiego jak „społeczeństwo” – są tylko indywidualni ludzie, z których każdy jest wart tyle samo niezależnie od tego, jakie miejsce zajmuje w hierarchii społecznej. Interesem i celem każdego człowieka powinno być indywidualne dążenie do osiągnięcia cnoty w rozumieniu cynickim, w którym to dążeniu uczestniczenie w życiu społecznym może tylko przeszkadzać.
Diogenes z Synopy
- Nazywany „Sokratesem szalonym”
-Cechy cynizmu- kontrowersyjność, prostota filozofii, podkreślenie postawy samowystarczalnej, pochwała niekonsekwencji (jesteśmy wolni dopóki nie jesteśmy w szponach normalności), przeciwstawianie się schematom, filozofia antymaterialistyczna- sprzeciwiająca się gromadzeniu dóbr materialnych i określaniu wartości człowieka poprzez posiadane przez niego rzeczy
- Diogenes robił ze swojego życia swoisty happening, wyśmiewał się z filozofii, kultury, (filozofia nie może być nauczana akademicko, uczenie się na bazie codziennych doświadczeń + społeczeństwo narzuciło kulturę i tradycję aby ograniczyć wolność i instynkty człowieka)
Inne poglądy: anarchizm, brak podziałów społecznych, autarkia- wewnętrzna wolność, bycie autentycznym, szczerość w mówieniu i działaniu, najważniejszy cel życia: szczęście, wolność od materii, filozofia jest życiem, brak rdzenia intelektualnego szkoły cynizmu
Krates z Teb
-Bezinteresowne działania, pomaganie innym
Cynicy byli antyhedonistami. Krates rozdał majątek biednym
Życie w ubóstwie, miłości, oddaniu
7.11
Wykład z prezentacją
W starożytnej Grecji potępiano bezsenność i bezdzietność.
Brak pojęcia orientacji seksualnej, aktywność seksualna.
Androcentryzm- skoncentrowanie na mężczyźnie
Cel - przysposobienie młodszego członka społeczeństwa do dorosłego życia, wychowanie porządnego obywatela, relacje głównie starszego mężczyzny i młodszego kochanka- relacje homoseksualne
Święty oddział z Teb- armia złożona z homoseksualnych, uważano, ze tego typu armia jest najsilniejsza
- komedie Arystofanesa- naśmiewał się z Sokratesa, naśmiewał się również z homoseksualistów
"Uczta"- dialog o milosci/erosie- Platon
Każdy wypowiada się o tym, kim jest eros.- metafora erosa
- filozofia to miłość, czy doświadczenie mistyczne?
->doświadczenie zmysłowe punktem wyjścia, poznanie w sobie boskości (pożądanie)
Pierwsza miłość- pożądanie do ciała, pierwszy etap
Drugi etap-kochaj wiele ciał, miłość się rozszerza
Kolejny etap- dusza, umysłowość,
Potem kochamy uczynki człowieka
Potem kochamy naukę, wiedzę, mądrość
Na końcu-absolut, idea- człowiek staje się kochankiem bogów
(miłość do ciała-> miłość do wielu ciał-> miłość do duszy-> miłość do nauki-> miłość do idei)
Miłość platońska- fizyczność musi się pojawić (wypaczenie Platona- chrześcijanie wyrzucili początkowe szczeble miłości przechodząc od razu do najwyższego stopnia-miłości bez fizyczności)
- mity o połówkach
-erotyka a doświadczenia boskości
Platon twierdził, że miłość homoseksualna jest lepsza od miłości heteroseksualnej- nie służy jedynie prokreacji. W dialogu "Prawa" zmienił nagle zdanie i potępił homoseksualizm.