Сабақтас құрмаластың түрлері

ТҮРІ

СҰРАҚТАРЫ

ЖАСАЛУЫ

МЕЗГІЛ

қашан? қашанға дейін? қашаннан бері?

Е+ған,ген,қан,кен+Ш.с.+ бері;

Е+ған,ген,қан,кен+Б.с.+дейін,шейін

Е+ғалы,гелі,қалы,келі

Е+ған,ген,қан,кен+Ж.с.

Е+ған,ген,қан,кен+ соң, кезде

МАҚСАТ

не үшін?

не мақсатпен?

Т.Е.+үшін

Е+ғалы,гелі,қалы,келі

Е+мақ,мек,бақ,бек,пақ,пек+болып

СЕБЕП-САЛДАР

неге? неліктен?

Е+ған,ген,қан,кен+дық,дік+Ш.с.

Е+ған,ген,қан,кен+соң,себепті

ҚИМЫЛ-СЫН

қалай? қайтіп?

Е+п,ып,іп

Е+мастан,местен,бастан,бестен,пастан,пестен

Е+ған,ген,қан,кен+дай,дей

ҚАРСЫЛЫҚТЫ

қайтсе де?

не етсе де? қайткенмен?

не еткенмен?

Е+са,се+да,де

бола тұра, бола тұрса да

Е+ған,ген,қан,кен+К.с.

ШАРТТЫ

қайтсе?

не етсе?

не қылса?

Е+са,се+Ж.Ж(жедел өткен шақ)

Е+ма,ме,ба,бе,па,пе+й

Е+ма,ме,ба,бе,па,пе+ған,ген,қан,кен+да,де

№

түрлері

мысалдар

Шартты бағыныңқы

Қарсылықты бағыныңқы

Себеп бағыныңқы

Мезгіл бағыныңқы

Қимыл-сын бағыныңқы

Мақсат бағыныңқы

1

Ол жұмыстан келген соң, бүгінгі газеттерді қарап шықты.

2

Тұрмыс жақсы болу үшін, еңбек өнімді болу керек.

3

Күн жылы болғандықтан, біз серуенге шықтық..

4

Алтын көрсе, періште жолдан таяды.

5

Бірлік болмаса, тірлік болмайды.

6

Көктем келгелі, күн жылынды.

7

Көктем келді, бірақ қар ерімеді.

8

Сабақты оқымағандықтан, Асқар жаман баға алды.

9

Жел күшейіп, ауа-райы бұзылды.

10

Ол оқу үшін, қалаға кетті.

11

Су мол болса, астық та мол болады.

12

Ол атақты ойыншыларды шақырып, жиырма-отыз күн сайыс өткізіп отырған.

13

Қыс келгенімен, қар жаумады,

14

Ата-аналар жиналғанда, жиналыс басталды.

15

Әжем өзін шаршатпайын деп, үйге кіріп демалды.