9.Қытай Тайваньның әлеуметтік дамуы.

Тайвань (қытайша: 台灣, 臺灣, пин-йин: Táiwān) – Тайвань аралында орналасқан мемлекет. Жұртының саны 23 млн. адам. Тайваньдықтар бірнеше этникалық топтарға бөлінеді, олардың ішінде ең ірісі хандзулар. Тайвань ең тығыз елдердің бірі. Батыс өңірі тығыздау болып келеді, жергілікті халқы ханзулықтармен тауларға ығыстырылған.Тайвань Жапония мен Филиппин аралдарының арасында, Тынық мұхиттың батысында орналасқан. Тайвань мемлекетіне Тайвань аралы, Пэнху архипелагы (Пескадор аралдары), Киньмэнь (Кемой), Мацу және т. б. аралдар кіреді. Тайваньның ресми атауы 1912 жылдың 1 қаңтарында «Қытай республикасы» деп қабылданған. Қазіргі уақытта бул атаумен Конституция ескіргендіктен, басқа атау қабылдау керек деген әңгіме қозғалынды. Тайвань- Қытайдағы ең ірі арал. Тайваньға тағы да 80 кішкентай аралдар кіреді.1945 жылы Тайвань Каир декларациясының шешімі бойынша,Постдам конференциясында қабылданған, Қытай Халық Республикасына трофей ретінде берілді.1950 жылы Корей соғысы кезінде, АҚШ-тың 7-ші флоты Тайваньды оккупациялады. АҚШ және Тайваньнiң үкiметтерi 1954 жылы "Defence Treaty" өзара қорғау туралы келiсiмге қол қойды.Тайвань Голландиямен бірдей территорияны алады.Бұл аралда 22 миллион адам тұрады. Қытайдың тәжірибесі де айтарлықтай – дүниежүзінің экономикалық мамандары ҚХР-ын қуатты мемлекет деп жайдан – жай айтпайды. Бүгінгі таңда ол ел аграрлық экономикадан индустриалылыққа толығымен ауысуға қажетті 10 мақсаттың алтауына қол жеткізді. ҚХР-сы халықтың білім деңгейі мен өмір сүру ұзақтығы бойынша индустриалы елдерді қуып жетті. Экономикалық қайта құрылулар жолында Қытайдағы саяси механизмнің саяси кедергілерден өте алатындығы анық.

Бірақ, жаңартудың тәлкегі мынада, экономиканың дамуы, қалай болғанда да, авторитарлық саяси қатармен сәйкес келмейтін азаматтық қоғамның дамуына әкеледі. Ерете ме, кеш пе ҚХР-сы саяси жүйені, демократиялауды реформалаудың қажеттілігіне келіп тіреледі. Жалпы, Күнасты мемлекетінің саяси режимді ауыстырудың еш ауыртпашылықсыз өткен сәтті тәжірибесі Тайвань бойынша жақсы таныс, оның құрлықпен әлеуметтік – мәдени бірлігі анық көрінеді. Қытайдың экономикалық және саяси жаңартылуының үрдісі тез жүрген сайын, мамандар отандастардың бейбіт бірігуі және «Үлкен Қытайдың» қайта қалыптасуы жайлы көп айтуда.

10. Хань патшалығының эк-ны қалпына келтіру саясаты.

Цинь мемлекетінің орнына Лю Бану деген Хань әулеті билік етіп, жаңа мем-т құрды. Хань әулитеі б.з.б II ғасырдың б.з III ғасырына дейін , 400 жылдай билік жүргізді.Хань патшалығының негізгі саясаты: билікті қалғаннан кейін , әлу-к –эк-қ реформа жүргізді. 1) Соғыс жылдары еңбек сіңірген әскерлеге жер силау , оларды әскери міндеттен босату. 2) Соғыс жылдары егістікті тастап кеткен шаруаларды қайтарып, оларға жер беру. 3) аш , жалаңаштықтан , күңдіктен , құлдықтан босату. 4) Сауданы тежеу, қатаң бақылау саясатын орнату. 5) Егістік жерлердің салығын жеңілдетті, 15:1 саясатын ұсынады. 6) 9 тармақтан тұратын заң қабылдады .

+

Хань патшалығы кезінде ,экономикажақтағы реформалары төмендегідей:Ақша түзіміне реформа жасап,бүкіл мемлекет бойынша қолданылатын заңды ақша ретінде бес жулық теңге құйып шықты;түзбен темір үкімет басқаруына алынды,түзбен темірдің өндірісімен сатылуын мемлекет игеретін болды;зат бағасы теңгеріліп,өнеркәсіп,саудамен шұғылданатындардан сауда салығы және мүлік салығы алынды;құл-күңдерді босату және құл-күңдерді рақымсыз жабірлеуге тиім салу туралы талай рет патшалық жарлық түсірді;батыс Хань патшалығы тұсында отызға бір үлестік жер салығы түзімін қалпына келтірді;босқындардың туған жеріне қайтып барып,тың ашып,егін егуіне дем берді;жергілікті үкімет мекемелерін ықшамдап,ұлықтарды ықшамдап,әскерлерді ауылына қайтарып,қыруар еңбңк күштерінің туған жерлеріне барып ауыл шаруашылық өндірісімен шұғылдануға мүмкіндік туғызды. . Цинь мемлекетінің орнына Лю Бану деген Хань әулеті билік етіп, жаңа мем-т құрды. Хань әулитеі б.з.б II ғасырдың б.з III ғасырына дейін , 400 жылдай билік жүргізді.Хань патшалығының негізгі саясаты: билікті қалғаннан кейін , әлу-к –эк-қ реформа жүргізді. 1) Соғыс жылдары еңбек сіңірген әскерлеге жер силау , оларды әскери міндеттен босату. 2) Соғыс жылдары егістікті тастап кеткен шаруаларды қайтарып, оларға жер беру. 3) аш , жалаңаштықтан , күңдіктен , құлдықтан босату. 4) Сауданы тежеу, қатаң бақылау саясатын орнату. 5) Егістік жерлердің салығын жеңілдетті, 15:1 саясатын ұсынады. 6) 9 тармақтан тұратын заң қабылдады .