Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
kitay_2009 (2).doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
676.86 Кб
Скачать

69. Миң патшалығы тұсындағы қоғамның дамуы

Миң им\ң билік аппараты ол ресми түнде жарияланбай тұрған кезде-ақ, яғни Чжу Юаньчжанның көтерілісші қосынында қалыптаса бастаған болатын. Көтерілістің негізгі қозғауша күші шаруалар болғандықтан, көтеріліс көсемдері жаңа қалыптасқан өкіметтік билікте дәстүрлі Қытай мем\ң құрылымындағы жетекші билік орын\на ие болуға тырысты. 1356 жылы Нанкинде жергілікті Секретариат ж\е Әскери кеңес, Алты мекеме деп аталған, тек орталық үкіметтік апппаратта ғана болатын жоғарғы атқарушы шаруашылығына бақылау жасау ү. арнайы Басқарма құрылады. Чжу Юаньчжаннның ордасында оған бұрын да көп көмек көрсеткен ж\е онымен бірге соғыста бірге болған серік\і мен жақтас\ы – Ли Шаньчан, Сюй Да, Таң Хэ, Сүң Ляң ж\е басқалар қызмет атқарады.

Миң им\ң өмір сүрген алғашқы ж\да, оның әкімшілік аппараты VII-XII ғғ. Қытайдың таң-сүң әулеттері билік еткен заман\ғы соның көшірмесіндей болды ж\е сондай-ақ, ол өзіне юань әулетінің кейбір билік үлгі\н де сақтап алған. Алайда, императорды өкімет билігінен біршама алшақ ұстауға лайықтатылған осы мем\к құрылым, өзінің жанындағы ең жақын деген адам\да да сенбейтін ж\е билікті ұзақ уақытбойы бәсекелес\мен күресте жеңіп алған Чжу Юаньчжанға ұнаған жоқ,сондықтан ол басқару аппаратын түбірімен қайта құру ү. бірқатар өзгертулер жасай бастаған. Ондағы оның нег. мақсаты – билікті барынша орталықтандыру ж\е мем. басшысының жеке билігін күшейту болатын. Чжу Юаньчжан өзінің қарапайым ортадан шаққаан тегіне қарамастан, барынша білімді адам болды, ол қытайлық тарихи ж\е филос\қ дәстүр\ді жақсы меңгерген еді. Ол Қытайдың өзіне дейінгі билеуші\ң іс-әрекетімен жақсы таныс болатын, өзі им. болған соң, енді ол көп уақытын қоғамдық-саяси ж\е философиялық ақыл-ойдың тамаша классикалық ескерткіш\н оқып-үйренуге жұмсады. Ол сол классикалық туындыларының ішіндегі ең күрделісі – «Даодэ цзинге» түсіндірме жасады. Үлгілі қоғам туралы өзінің түсінігін ол, әрине, қытайлық дәстүрден іздеп, тәжірибені содан алды. Оның ой-пікірлері мүлік теңсіздігін туғызатын қанаудан азат қауымға арқа сүйеген, аса қуатты им\қ билікті орнатуға бағытталды. Чжу Юаньчжанның басқа бұрынғы билеуші\н өзгеше, өзіндік билігіне тән сипаттың бірі – жанындағыларға деген сенімсіздік болды. Ол ешкімге сенбейтін. Оның ойынша әкім\ң барлығы жеморлыққа жақын тұрады, олар халыққа императордың ел ү, халық игілігі ү. істеп жатқан әрекет\н жеткізбейді. Сөйтіп, Чжу Юаньчжан Миң им. Қатаң тәртіпке негізделген әдіспен басқаруды жолға қойды. Ол мем\к қызметкер\ң им\ға шексіз бағынатындай тәртіпті орнатуды көздеп, 1382 жылы үш сатылы емтихан жүйесін енгізді. Бұл жүйе Қытайдың ХХ ғ. басына дейін сақталып келді. Қытай им\ң бұл тәртіп жүйесін, кейіннен, абсолюттік тәртіпке негізделген Еуропа қоғамы өзіне үлгі етіп алған еді. Чжу Юаньчжан им\қ биліктің нағыз арқа сүйер күші үлестік жері бар шаруа\ды біріктірген қауым деп санады. Мүлік мөлшеріне қарай шаруа үйлері салық пен еңбек міндеткерлігіне тартылды. Оның мөлшері жердің көлеміне, жеке шаруашылықтағы жұмысшылар мен мүліктің санына қарай белгіленді. 1399 жылы Чжу Юаньчжан қайтыс болғаннан кейін, оның мұрагер\і ар\ғы бақталас күрестер мен жікшкілдіктің көзіне айналды. Чжу Юаньчжаннан кейін билікке келген Чжу Ди (Билікке келгендегі аты Юн Лэ, 1402-1424) әулеттің нег. салған им\н кейінгі, екінші, мықты им. Оның тұс. Миң им. Гүлденген, әрі қуатты мем\ке айналып, оның х\қ байланыс\ы нығайып, әлемге таныла бастады. Им\ң Үндіқытай түбегі мен Оңт\Шығыс Азиядағы ықпалы күшейе түседі. Оның іске асырған өте маңызды саяси маңызы бар қадам\ң бірі, сол\гі астана, артта қалған Пекинде қайтадан көркейту жұмысы жүргізіліп, бұл қалада жаңадан сарайлар мен діни ғибадатханалар көптеп салына бастаыйды. 1421 жылы Миң им\ң астанасы Нанкиннен ресми түрде Пекинге көшіріледі. Миң им. Тұсында Қытайдың а.шар. мен қосалқы шар\ы, қолөнері қатты өркендеп дамыды. Миң дәуірінде жібек тоқу, мата оқу, бояу жасау өнд., қыш жасау өнд., фарфор мен қағаз жасау, кітап басу ісі барынша дамып өркендеген. Нанкин, Сучжоу, Ханчжоу қала\ң даңқы артты.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]