30. Республикалық және жергілікті бюджетті жүргізудегі қазынашылық жүйесінің тәртібін «оң және теріс» тараптары тұрғысында талдаңыздар?

Оң жағы бюджеттің атқарылуын оңалатады, бір жүйеге келтіреді. Қазіргі уақытта қазынашылық жүйеде 15000 жуық мекемелерге қызмет көрсетіледі. 3000 ға жуық қазынашылық жүйені пайдаланушылар нақты уақыт режимінде мемлекеттік бюджет қаражаттарын есепке алу және жұмсау рәсідерін жүргізу отырып, қазынашылықтың ақпараттық жүйесінде операциялар жүзеге асырады. Күн сайын орташа есеппен жиырма бес мың төлем, қазақстандық банк аралық есептер орталығынан отыз мың түсім қабыладанады, айдың соңында бұл көрсеткіш екі есе артады. Себебі осы кезеңде мемлекеттік органдар негізгі төлемдерді жүргізеді. Осыған байланысты сондай ақ бюджет атқарылымының маңызын ескере отырып қазынашылықтың тікелей міндеті жүйенің өнімділігіне жүктеме артқан кезде әрбір қаржылық операцияның уақытылы жүргізуін қамтамасыз ету болып табылады. Ал негізгі теріс жағы трафиктің өсуіне және жүйенің өнімділігіне жүктеменің артуына байланысты құжаттарды өңдеуде және есептілік нысандарын беруде іркілістер болып табылады. Кемшіліктерді жою үшін 2008 жылы мемлекеттік органдармен электрондық құжат айналымын құру бойынша «қазынашылық-клиент» атты бағдарламалық өнім әзірленді. 2011 жылдан бастап бұл жүйе мемлекеттік органдарға дистанциялық қызмет көрсетуді қамтамасыз етеді. Бұл өз кезегінде қазынашылық органдарының мемлекеттік мекемелермен өзара қарым қатынасында жұмыс тиімділігін арттырады және бюджеттің атқарылу сапасын жақсартады.

31.Қазақстанда бюджет шығыстарын қалыптастыру үрдісін талдаңыз?

Бюджет шығыстары: 1. Шығындар, бюджет кредиттерi, қаржы активтерiн сатып алу, қарыздарды өтеу бюджеттiң шығыстары болып табылады. 2. Шығындар қайтарымсыз негiзде бөлiнетiн бюджет қаражаты болып табылады. 3. Бюджеттiк кредиттер бюджеттен қайтарымды, жедел және ақылы негiзде бөлiнетiн ақша болып табылады. 4. Қаржы активтерiн сатып алу заңды тұлғалардың, оның iшiнде халықаралық ұйымдардың қатысу үлестерiн және бағалы қағаздарын мемлекеттiк меншiкке сатып алуға бағытталған бюджет қаражаты болып табылады. 5. Қарыздарды өтеу Қазақстан Республикасы ратификациялаған мемлекеттiк сыртқы қарыздар туралы, сондай-ақ ішкі қарыздар бойынша халықаралық шарттарға сәйкес негізгі борышты өтеуге бағытталған бюджет қаражаты болып табылады.

1. Функционалдық және ведомстволық белгiлер бойынша бюджеттiк қаражаттың жұмсалу бағыттарын айқындайтын, мемлекет функцияларының орындалуын, Қазақстан Республиканың стратегиялық және бағдарламалық құжаттарын іске асыруды көрсететін барлық деңгейлердегi бюджеттер шығыстарының топтамасы бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасы болып табылады.

2. Бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасының топтамасы мынадай деңгейлерден тұрады:

функционалдық топтар;

функционалдық кіші топтар;

бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерi;

бюджеттiк бағдарламалар (кіші бағдарламалар).

3. Бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасы негiзiнде бюджеттiк бағдарламалар әкiмшілерiн және бюджеттiк бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) топтастыру арқылы жасалатын бюджет шығыстарының ведомстволық сыныптамасы қалыптастырылуы мүмкiн.

Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы

1. Бюджеттiк бағдарламаларды iске асыру үшiн мемлекеттiк мекемелер жүзеге асыратын операцияларды көрсететін экономикалық сипаттамалар бойынша бюджет шығыстарын топтастыру бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы болып табылады.

2. Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасын топтастыру санаттан, сыныптан, кіші сыныптан және өзіндік ерекшелiктен тұрады.

Санат шығыстарды экономикалық белгiлерi бойынша топтастырады. Сынып және кіші сынып шығыстарды мемлекеттiк мекемелер жүргiзетiн операциялардың негiзгi түрлерi бойынша топтастырады. Өзіндік ерекшелiк бюджеттiк бағдарламаны iске асыру үшiн мемлекеттiк мекеме жүргiзетiн операцияның түрiн айқындайды.Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы ерекшеліктерінің құрылымын мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкiлеттi орган әзірлейді және бекітеді.