29.Бюджеттің қазынашылық атқарылуының негізгі процедуралары және технологияларын сипаттаңыз

Әрекеттегі заңнамалық актілерге сәйкес мемлекеттік органдардың өздерінің құзыреттері шамасында іске асырылатын және бекітілген республикалык. пен жергілікті бюджеттерді атқаруға бағытталған жүйелі әрекеттері бюджетті атқару жөніндегі қаржылық процедуралары болады. Бюджеттерді атқару кассалық негізде бірыңғай шоттар жоспары мен заңнамалық актілерге сәйкес ашылған бірыңғай қазынашылық шот, мемлекеттік мекеме шоттары мен басқа шоттар арқылы іске асырылады. Тапшылықты қаржыландыру бойынша бюджетті атқару бюджет шығыстарының түсімдерінен нақты асырылу сомасын өтеу мен несиелеуді қамтамасыз ететін шараларды іске асыру-ды тұжырымдайды. Республикалық бюджет тапшылығын қаржыландыру көздері ҚР Үкіметі анықтайды. Үкімет пен жергілікті уәкілетті атқарушы органдардың бюджеттерді атқару жөніндегі актілерін бекіткеннен кейін екі апта ішінде Қаржы министрлігі мен жергілікті уәкілетті органдар қаржыландырудың жиынтық жоспарын құрады және бекітеді. Міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жиын-тық жоспарлары келесі шарттар негізінде қалыптасады:

• міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жиынтық жоспарлары бюджеттік бағдарламалар әкімшіліктері Қаржы министрлігі мен жергілікті уәкілетті органдарға үсынған және бекітілген қаржыландыру жоспарларындағы сомаларға сәйкес болуы тиіс;

• бюджеттік бағдарламалар әкімшіліктері бойынша міндеттемелер мен төлемдерді қаржыландыру жиынтық жоспарлардың жылдық сомасы Үкімет пен жергілікті уәкілетті органдар бекіткен сомаларға сәйкес болуы тиіс;

• жоғары түрған бюджеттерден төменгі бюджеттерге берілетін ресми трансферттер мен несиелердің жылдық сомаларын ай сайынғы бөлуі төменгі деңгейде түрған мемлекеттік басқару үсыныстарына сәйкес болуы тиіс;

• төменгі түрған бюджеттерден жоғарыға берілетін ресми трансферттер мен* несиелер қайтару сомалары төменгі түрған бюджеттердің міндеттемелері мен төлемдерін қар-жыландыру жиынтық жоспарында сол көлемдері мен сол айларда, қайсылары жоғары түрған бюджеттер түсімдерінің жиынтық жоспарында көрсетілгендеріне сәйкес есептелуі тиіс;

Тиісті қаржы жылға республикалық бюджетті бекіткеннен кейін бес жұмыс күні ішінде облыстар, Астана мен Алматы қалаларының жергілікті атқарушы органдары Қаржы министрлікке республикалык бюджеттен берілетін ресми трансферттердің бекітілген сомаларының ай сайынғы бөлу мен республикалық бюджетен бұрын берілген несиелер қайтару сомаларын тапсырады.

Облыстар бюджеттерін бекіткеннен кейін бес жұмыс күні ішінде аудандардың жергілікті уәкілетті органдары облыстардың уәкілетті органдарына облыс бюджеттерінен аудан бюджеттеріне берілетін ресми трансферттер сомаларының ай сайынғы бөлу со-маларын тапсырады.

Қаржы министрлігі мен облыстар, Астана мен Алматы қа-лалары жергілікті атқарушы органдары тиісті бюджеттерді бекіт-кеннен кейін жеті жұмыс күні ішінде осы облыстар мей қала-лардың жергілікті уәкілетті органдарына республикалық бюджет жөніндегі заңда және маслихаттар шешімінде бекітілген көлемі шамасында бюджеттік алымдар сомаларының ай сайынғы бөлу сомаларын ұсынады. Қол қойылып, мөрмен расталған қаржыландырудың жиынтық жоспарларын шығыстардың ведомстволық және экономикалық жіктеуі бойынша Қаржы министрлігі мен жергілікті уәкілетті орган бюджеттік бағдарламалар әкімшіліктеріне, ал олар ведостволық мемлекеттік мекемелеріне береді.

Жергілікті бюджет бойынша қаржыландырудың бекітілген жиынтық жоспарының бір данасын жергілікті уәкілетті орган оны бекіткеннен кейін екі жүмыс күні ішінде қазынашылықтың аумақтық органына үсынады. Бұл құжатты уақытында тапсыруы-на жауапкершілікті болатын тиісті жергілікті уәкілетті орган бас-шысы.

Мемлекеттік мекеме қаржыландырудың жиынтық жоспар-ларын бекіткеннен кейін бес жүмыс күні ішінде сол мекеменің міндеттемелері мен төлемдерін қаржыландыру жоспарын бекітіл-ген, қол қойылған, мөрмен расталған түрде қазынашылықтың аумақтық органына тапсырады. Заңнамаларға сәйкес бұл құжаты уақытында тапсырмаған үшін жауапкершілік тиісті мемлекеттік мекеменің басшысына жүктеледі.

Республикалық және жергілікті бюджеттерді тиісті қар-жы жылы анықтау мен атқару процесі барысында оларды қар-жыландырудың жиынтық жоспарына езгерістер енгізу ҚР заң-дарының, Президент жарлықтарының, ағымдағы жылда қабыл-данған Үкімет өкімдерінің, жергілікті өкімдік және атқарушы ор-гандар актілерінің және тағы басқа тиісті қаржы жылы қабылданған және сол жылғы бюджеттерге қатынасы бар номативтік құқықтық актілердің негізінде іске асырылады.

Қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер енгізуде келесі шарттарды сақтау қажет:

• тиісті қаржы жылғы өткен айлары үшін қаржыландырудың жиынтық жоспары, рүқсат ету мен кассалық шығындар со-маларына өзгерістер жібермеу;

• әрбір ай мен жалпы жыл бойы түсімдердің шығыстардан арттыруын немесе теңцігін сақтау;

• жоспарлы арнаулар, рүқсат ету мен кассалық шығындар со-малары арасындағы сәйкестікті сақтау;

Республикалық бюджетті атқару барысында республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшіліктері рүқсат ету берілген бірақ та пайдаланбаған қалдықтарды қайта үлестіру бюджеттік бағдарлама әкімшілігінің анықтамасы негізінде мемлекеттік ме-кемелерге олардың бюджет құралдарын мақсатты пайдаланбаған үшін қолданатын санкцияяар есебімен жүзеге асырынады.