20.Әртүрлі деңгейде бюджеттік комиссияларды құрудың қажеттілігін және олардың қызметтеріндегі ерекшеліктерін көрсетіңіздер?

1. Бюджеттiк комиссия бюджет жобасын уақтылы және сапалы әзiрлеуді және бюджеттi нақтылау және атқару жөнiнде ұсыныстар дайындауды қамтамасыз ету мақсатында құрылады.

2. Республикалық бюджеттiк комиссия және облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттiк комиссиялары өз қызметiн тұрақты негiзде жүзеге асырады.

3. Қазақстан Республикасының Президенті Республикалық бюджет комиссиясын құрады, ол туралы ережені бекітеді, оның құрамын айқындайды.

4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкімдіктері тиісінше облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік комиссияларын құрады, олар туралы ережені бекітеді, олардың құрамын айқындайды.

Бюджеттік комиссиялардың құзыретi

Бюджеттiк комиссиялардың құзыретiне:

1) әлеуметтік-экономикалық даму және бюджеттік параметрлердің болжамы жөнінде ұсыныстар әзірлеу;

2) бюджеттер жобаларының көрсеткiштерiн айқындау жөнiнде ұсыныстар әзірлеу;

3) республикалық немесе жергiлiктi бюджеттердiң шығыстарын ұлғайтуды немесе кірістерін қысқартуды көздейтiн нормативтiк құқықтық актiлердiң жобалары бойынша ұсыныстар әзірлеу;

4) бюджеттердi нақтылау жөнiнде ұсыныстар әзірлеу;

5) бюджеттік мониторингтің нәтижелерін, нәтижелерге жүргізілген бағалауды қарау және олар бойынша ұсыныстар әзірлеу;

6) осы Кодексте, сондай-ақ бюджеттік комиссиялар туралы ережелерде көзделген өзге де өкiлеттiктер кiредi.

Бюджеттiк комиссиялардың құрамы мен жұмыс органдары

1. Бюджеттiк комиссиялардың құрамына: төраға, төрағаның орынбасарлары, хатшы, бюджеттiк комиссияның мүшелерi кiредi.

2. Мемлекеттік жоспарлау жөнiндегi орталық немесе жергiлiктi уәкiлеттi орган тиiсiнше бюджеттiк комиссиялардың жұмыс органдары болып табылады.

3. Бюджеттiк комиссияның төрағасы оның қызметiне басшылық жасайды, бюджеттiк комиссияның отырыстарын өткiзедi, оның жұмысын жоспарлайды, оның ұсыныстарының iске асырылуына жалпы бақылауды жүзеге асырады және комиссия жүзеге асыратын қызметке жауапты болады. Бюджеттiк комиссияның төрағасы болмаған кезде оның функцияларын бюджеттiк комиссия төрағасының өзi тағайындаған орынбасары орындайды.

4. Бюджеттiк комиссияның хатшысы бюджеттiк комиссияның қызметiн қамтамасыз ету жөнiндегi жұмысты үйлестiредi, бюджеттiк комиссия отырыстарының хаттамаларын дайындайды.

5. Жұмыс органы бюджеттiк комиссия айқындайтын мерзiмдер мен күн тәртiбіне сәйкес бюджеттiк комиссияның отырыстарына материалдар дайындайды.

21.Біріңғай бюджеттік сыныптаманың қолтаңбалы маңызын көрсетіңіз?

1. Бiрыңғай бюджеттiк сыныптама объектiлерге топтамалық кодтар бере отырып, бюджет түсiмдерi мен шығыстарын функционалдық, ведомстволық және экономикалық сипаттамалар бойынша топтастыру болып табылады.

2. Бюджет процесi бiрыңғай бюджеттiк сыныптама негiзiнде жүзеге асырылады.

3. Бiрыңғай бюджеттiк сыныптама мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкiлеттi орган белгілейтін тәртіппен Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерi, Қазақстан Республикасы Президентiнің жарлықтары, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары негiзiнде жасалады.

4. Бiрыңғай бюджеттік сыныптаманы мемлекеттік жоспарлау жөнiндегi орталық уәкiлеттi орган әзiрлейдi және бекiтедi.

Бiрыңғай бюджеттiк сыныптама:

1) бюджет түсiмдерiнiң сыныптамасын;

2) бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасын;

3) бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасын қамтиды.

Бюджет түсiмдерiнiң сыныптамасы

1. Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына негiзделген белгiлi бiр сипаттамалар бойынша барлық деңгейдегi бюджеттер түсiмдерiнiң топтамасы бюджет түсiмдерiнiң сыныптамасы болып табылады.

2. Бюджет түсiмдерi сыныптамасының топтамасы санаттан, сыныптан, кіші сыныптан және өзіндік ерекшелiктен тұрады.

Санаттар түсiмдердi экономикалық белгiлер бойынша топтастыруды көрсетеді.

Сыныптар мен кіші сыныптарда түсiмдер олардың көздерi мен түрлерi бойынша топтастырылады.

Өзіндік ерекшелiк бюджетке төлем немесе түсiм түрiн айқындайды.

Бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасы

1. Функционалдық және ведомстволық белгiлер бойынша бюджеттiк қаражаттың жұмсалу бағыттарын айқындайтын, мемлекет функцияларының орындалуын, Қазақстан Республиканың стратегиялық және бағдарламалық құжаттарын іске асыруды көрсететін барлық деңгейлердегi бюджеттер шығыстарының топтамасы бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасы болып табылады.

2. Бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасының топтамасы мынадай деңгейлерден тұрады:

функционалдық топтар;

функционалдық кіші топтар;

бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерi;

бюджеттiк бағдарламалар (кіші бағдарламалар).

3. Бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасы негiзiнде бюджеттiк бағдарламалар әкiмшілерiн және бюджеттiк бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) топтастыру арқылы жасалатын бюджет шығыстарының ведомстволық сыныптамасы қалыптастырылуы мүмкiн.

Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы

1. Бюджеттiк бағдарламаларды iске асыру үшiн мемлекеттiк мекемелер жүзеге асыратын операцияларды көрсететін экономикалық сипаттамалар бойынша бюджет шығыстарын топтастыру бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы болып табылады.

2. Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасын топтастыру санаттан, сыныптан, кіші сыныптан және өзіндік ерекшелiктен тұрады.

Санат шығыстарды экономикалық белгiлерi бойынша топтастырады. Сынып және кіші сынып шығыстарды мемлекеттiк мекемелер жүргiзетiн операциялардың негiзгi түрлерi бойынша топтастырады. Өзіндік ерекшелiк бюджеттiк бағдарламаны iске асыру үшiн мемлекеттiк мекеме жүргiзетiн операцияның түрiн айқындайды.

3. Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы ерекшеліктерінің құрылымын мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкiлеттi орган әзірлейді және бекітеді.

Бюджеттік бағдарламалардың әкiмшісі

1. Бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiсi бюджеттік бағдарламаларды жоспарлауға, негiздеуге, iске асыруға және нәтижелерге қол жеткізуге жауапты мемлекеттiк орган болып табылады.

Бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiсi өзiне жүктелген функциялар мен өкiлеттіктерге сәйкес айқындалады.

2. Егер бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiсi бір мезгілде бюджеттік бағдарламаның әкімшісі және мемлекеттік мекеме болып табылса, ол бюджет қаражатын дербес пайдаланады.

3. Облыстық бюджеттік бағдарламалардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттік бағдарламаларының әкімшілері болып табылатын, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ішкі істер органдарын қоспағанда, мемлекеттiк органдардың құрылымдық және аумақтық бөлiмшелерi бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiлерi бола алмайды.

4. Орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттiк органдар республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiлерi болып табылады.

5. Жергілiкті бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiлерi Қазақстан Республикасының Үкiметі бекiтетiн жергiлiктi мемлекеттiк басқарудың үлгілік құрылымы негiзге алына отырып айқындалады.

6. Әкімдердің және облыстық мәслихаттардың, республикалық маңызы бар қала, астана мәслихаттарының аппараттары, облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімдіктері уәкілеттік берген атқарушы органдар мен облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ішкі істер органдары облыстық бюджеттік бағдарламалардың, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттік бағдарламаларының әкiмшiлерi болып табылады.

7. Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің және мәслихатының аппараттары, аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімдігі уәкілеттік берген атқарушы органдар аудандық (қалалық) бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiлерi болып табылады.

8. Қаладағы ауданның, аудандық маңызы бар қаланың, кенттiң, ауылдың (селоның), ауылдық (селолық) округтiң бюджеттік бағдарламаларының әкiмшiлерi осы әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктер әкiмдерiнiң аппараттары болып табылады.