Пытанні да экзамена па курсу "Гісторыя Беларусі" (для студэнтаў негістарычных факультэтаў).

1. Прадмет, заданы і змест курса "Гісторыя Беларусі". Крыніцы. Перыядызацыя гісторыя Беларусі.

2. Насельніцтва Беларусі каменнага веку.

3. Насельніцтва Беларусі бронзавага веку.

4. Насельніцтва Беларусі ранняга жалезнага веку.

5. Балты і славяне ў VI - VIII стст. Усходнеславянскія саюзы плямён.

6. Першыя дзяржавы-княствы на тэрыторыі Беларусі (Полацкае, Тураўскае і інш.), іх палітычнае і сацыяльна-эканамічнае развіццё (X - першая палова ХІП ст.).

7. Утварэнне і ўмацаванне Вялікага Княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага, рост яго тэрыторыі. (Міндоўг, Гедемін, Альгерд).

8. Дынастычная барацьба ў Вялікім Княстве Літоўскім у другой палове XIV ст. Крэўская ўнія. (Ягайла, Вітаўт).

9. Палітычная і прававая сістэма. Статуты BKJI.

10. Сельская гаспадарка і гарадское жыццё на беларускіх землях у XIV - першай палове XVI ст.

11. Знешняя палітыка BKJI Барацьба з Тэўтонскім ордэнам, татарамі і суперніцтва з Маскоўскай дзяржавай.

    12. Царква і культура Беларусі ў X - першай палове ХПІ ст.

    13. Асаблівасці развіцця духоўнай культуры беларускіх зямель у ВКЛ.

    14. Утварэнне Рэчы Паспалітай і статус ВКЛ у яе складзе.

15.3нешняя палітыка Рэчы Паспалітай.

16. Асаблівасці фарміравання канфесійных адносін на тэрыторыі Беларусі ў XVI - XVII стст. (Рэфармацыя і Контррэфармацыя).

17. Брэсцкая царкоўная унія.

ІБ.Эканамічны і палітычны стан беларускіх зямель у XVII-XVIH ст. падзелы Рэчы Паспалітай.

19. Культура беларускага народа ў XVI-XVIII стст. (Адраджэнне і Асветніцтва.).

20. Фарміраванне беларускага этнасу (народнасці). Паходжанне тэрміна "Белая Русь".

21. Асноўныя напрамкі палітыкі самадзяржаўя ў Беларусі ў першай палове XIX

ст.

19. Беларусь у вайне 1812 г.

20. Паўстанне 1830-1831 гг. у Польшчы, Літве і Беларусі: прычыны, ход і вынікі.

21. Адмена прыгоннага права ў Беларусі.

22. Буржуазныя рэформы (земская, гарадская, судовая і інш.) 60-70-х гг. XIX ст.: асаблівасці іх правядзення ў Беларусі.

23. Паўстанне 1863 - 1864 гг. і яго і яго сацыяльна-палітычныя вынікі.

24. Грамадска-палітычнае жыццё Беларусі ў пачатку XX ст. Беларускі нацыянальна- культурны рух.Газета "Наша Ніва".

25. Беларусь у часы рэвалюцыі 1905-1907 гг.

26. Беларусь у часы Першай сусветнай вайны.

27. Культура Беларусі ў другой палове XIX - пач. XX ст.

28. Беларусь пасля звяржэння царызма. Усталяванне савецкай улады ўБеларусі.

29. Утварэнне Беларускай Народнай Рэспублікі.

30. Стварэнне беларускай савецкай дзяржаўнасці.

31. НЭП у Беларусі.

32. Грамадска-палітычнае жыцці БССР у 20 - 30-х гг. XX ст.

33. Індустрыялізацыя ў савецкай Беларусі.

34. Калектывізацыя сельскай гаспадаркі савецкай Беларусі.

35. Станаўленне і развіццё савецкай беларускай культуры ў 20 - 30-х гг. XX ст.

    39. Грамадска-палітычнае, эканамічнае, нацыянальна-культурнае становішча Заходняй Беларусі ў складзе Польскай дзяржавы.

    40. Рэвалюцыйны і нацыянальна-вызваленчы рух ў Заходняй Беларусі.

    41. Прычыны і пачатак Другой сусветнай вайны.

    42. Акупацыя фашысцкай Германіяй Беяарусі. Акупацыйны рэжым.

    43. Баявая дзейнасць партызан Беяарусі ў часы Вялікай Айчьшнай вайны.

    44. Баявая дзейнасць падпольшчыкаўБеларусі ў часы Вялікай Айчыннай вайны.

    45. Вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў.

    46. Вынікі вайны для беларускага народа і яго ўклад у Перамогу над фашызмам.

    47. Аднаўленне прамысловасці і сельскай гаспадаркі ў пасляваеннае пяцігоддзе. Калектывізацыя ў Заходняй Беларусі.

    48. Канфрантацыя паміж сусветнымі дзяржавамі. Пачатак "халоднай вайны". Геапалітычная сітуацыя ў свеце ў 60-90-я гг. XX ст.

    49. Знешнепалітычная дзейнасцьі міжнародныя сувязіБССРў 1945 - 1990 гг.

    50. Сацыяльна-эканамічнае развіццё БССР у другой палове 40-х - першай палове 80-х гг. XX ст.

51 .Грамадска-палітычнае жыццё ў СССР і БССР у другой палове 40-х - першай палове 80-х гг. XX ст.

52. Адукацыя, навука і культура ў БССР у 1945 - 1985 гг.

53. Палітыка перабудовы ў СССР. Пачатак працэсу дэмакратызацыі ў БССР.

54. Абвяшчэнне і ўмацавання дзяржаўнага суверэнітэту Беларусі.

55. Эвалюцыя палітычнай сістэмы ў Рэспубліцы Беларусь.

56. Эканамічныя пераўтварэнні, пераадоленне крызісу і пераход да ўстойлівага росту.

57. Знешнепалітычная дзейнасць Беларусі (1991-2013 гг.).

58. Беларусь у інтэграцыйных працэсах на постсавецкай прасторы.

59. 3нешнеэканамічныя сувязі Рэспублікі Беларусь (1991-2013 гг.).

60. Адукацыя, навука і культура Рэспублікі Беларусь (1991-2013 гг.).

Зацверджана на пасяджэнні кафедры гісторыі Беларусі

ад 19.09.2012 г. Пратакол № 2.

ВОПРОС№1:Предмет, значение и цели курса «ИБ». Периодизация истории Белоруссии. Источники изучения курса.

Слово «история» греческого происхождения-«сведения о прошлом».Т.о. История-наука о прошлом.Историю человечества принято делить на мировую(всеобщую) и историю отдельных стран и народов.В курсе «Ис+++++тория Белоруси в контексте мировой цивилизации» изучается прошлое и современность бел. народа.В истории Белоруси выявлено много «белых пятен»-БНР,ВКЛ,создание БССР и т.д.Наша задача- дать объективный анализ историческим фактам. История Белоруси насчитывает ни одно тысячалетие, она представляет собой важную составную часть слав., европ. и мир.цивилизаций. Бел народ в общ-культ. развитии сыграл значительную роль в мире.У него всегда существовала своя промышленность, гос-венность, культура и т.д.Прошлое бел народа-его неотъемлимое богатство, обязательный фактор нац отличительности, способствующий росту нац самосознания.

К периодизации истории человечества сущ ряд подходов.Первая попытка периодизации сделана др греками. Свою периодизацию сделали Дарвин и Морган:1)дикость, 2)варварство, 3)цивилизация.Формационная концепция (на ее основе сост. учебники СССР):1) первобытно-общ строй, 2)феодализм, 3)капитализм, 4)эпоха социализма, 5)эпоха коммунизма. Форм концепция неточна т.к. трудно объяснить необх переходных периодов.

Мы будем пользоваться цивилизационной периодизацией.Цивилизация(лат.-гражданский, гос-венный)-совокупность мат. и дух. ценностей общества.Под цивилизацией мы будем понимать устойчивый тип соц организации одного или неск обществ когда они связаны примерно одинаковыми полит,экономич,правов и т.д. традициями, кот могут передаваться от одного этносу к другому. Поэтому история того или иного общества имеет общечеловеч ценности.

Цивилизационная концепция:

I период.Др об-во(100-40тыс лет до н.э.-сер I тыс.н.э.)

а) каменный век(40 тыс до н э -3 тыс лет до н э)

б) бронзовый век(2 тыс до н э-нач I тыс до н э)

в)железный век(нач I тыс до н э-сер I тыс.н.э.)

II период.Средневековье(конV-XV вв н э)

а)нач перехода к классовому общ-ву и возникн гос-ва на Бел(VI-пер пол XIII)

б)развитие феодальной системы (сер XIII-XV)

III период.Новое время (XVI-начXX в)

а)оформление феод системы и назревание ее кризиса(XVI-кон XVIIIв)

б)генезис и укрепление капитализма(конXVIII-1917)

IV период.Новейшее время (1918-наши дни)

Источники по истории Белорусии состоят из 6 основных групп: 1)археологические,2)этнографические,3)лингвистические,4)устные,5)письменные,

6)кино-фото-фонодокументы.

!!!!!История каждого народа излагается в форме статей, монографий посвященных обычно узким темам. Подготовка обобщающих трудов велась на протяжении всего XX века.Работа над обобщ трудом по ист Бел проведена в нач XX века Вацлавом Ластовским. В 1910г он издал «Короткую историю Белорусии»-пер популярная книга в кот отражен взгляд белоруса на прошлое Родины.Продолжил его дело Всеволод Игнатовский кот на протяжении с 1919 по 1926 выпустил 4-е издания «Кароткi нарыс гiсторыi Беларусi». Также «История Белорусии» М.Довнара-Запольского(сер 20-х но издана лишь в 1994).

В 1954-58 Институт истории академии наук БССР издал «Историю БССР» в 2-х томах В ней достижения предшественников не учитывались, оценка событиям давалась в соответствии с официалбными взглядами.Конец 80-х-90-х – в связи с большимиобщ-полит изменениями в общ-ве создались условия для написания обобщ труда по истории Бел:

«Энциклопедия истории БССР», «История БССР»-6 томов и др.