MIKROEKONOMIA

1. Uwagi wstępne

2. Proces gospodarowania

3. Gospodarowanie jako proces dokonywania wyborów

4. Metody dokonywania wyborów ekonomicznych

5. Rynek i gospodarka rynkowa

6. Prawo popytu i podaży

7. Równowaga rynkowa

8. Elastyczność popytu i podaży

9. Zastosowanie teorii rynku

10. Teoria użyteczności

11. Teoria użyteczności 2 (optimum konsumenta)

12. Koszty przedsiębiorstwa

13. Optimum przedsiębiorstwa (rachunek marginalny)

14. Monopol i konkurencja monopolistyczna

Opracowano na podstawie: B. Klimczak "Mikroekonomia

I. Uwagi wstępne

1. Na czym polega ekonomiczny aspekt ludzkiej działalności?

Gospodarczy charakter działalności ludzi jest jednym z wielu jej aspektów, choć czasem może mieć znaczenie pierwszoplanowe (praca najemna, własna firma). Aspekt ten dotyczy natury gospodarowania, która obejmuje dużą grupę zachowań ludzkich, których z kolei efektem jest wytwarzanie potrzebnych, a nie dostarczonych bezpośrednio przez przyrodę dóbr. Trudno jednak określić co jest najważniejsze: wytwarzanie, pomnażanie dochodu i majątku, wymiana dóbr czy sposób podejmowania decyzji. Gospodarowanie jest procesem historycznym i w różnych okresach na pierwszy plan wybijały się inne pytania, w zależności od sposobów gospodarowania i pojmowania świata (np. nowożytna ekonomia rozwinęła się w równolegle do gospodarki rynkowej).

2. Jakie jest pochodzenie nazwy “ekonomia”?

Stworzył ją Arystoteles. Pochodzi ze złożenia dwóch greckich słów: oikos (gospodarstwo domowe) i nomos (prawo). Oznaczała, że ekonomia jest wiedzą o działalności w oikosie, dającą się ująć w postaci praw naukowych.

3. Czym zajmuje się ekonomia?

Celem ekonomii jest poznanie rzeczywistości gospodarczej, opisanie jej i wyjaśnienie przyczyn i natury zjawisk oraz procesów zachodzących w gospodarce rynkowej, w których podmiotem jest człowiek.

Za podstawowy problem badawczy uważa się pytanie o sposób dokonywania wyborów ekonomicznych przez uczestników życia gospodarczego oraz o ich skutki w skali gospodarki.

4. Czym zajmuje się mikroekonomia, a czym makroekonomia?

Mikroekonomia zajmuje się badaniem zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w poszczególnych obszarach gospodarki, obserwowanych i wyjaśnianych z punktu widzenia działalności gospodarczej poszczególnych podmiotów gospodarczych: nabywców, konsumentów, sprzedawców i producentów.

Makroekonomia zajmuje się badaniem zjawisk i procesów zachodzących w całej gospodarce.

5. Co stanowi kryterium podziału ekonomii na pozytywną i normatywną?

Kryterium podziału ekonomii na pozytywną i normatywną są sądy.

Jeśli ekonomia zajmuje się tylko wyjaśnianiem zjawisk, zachowań i procesów gospodarczych, to określa się ją jako pozytywną. Jeżeli zaś wydaje sądy i formułuje zdania o powinnościach, to ma charakter normatywny.

6. Na czym polegają sądy oceniające w ekonomii?

Sądy oceniające w ekonomii: a) o wartości etycznej - orzekają, że jakiś czyn, zjawisko gospodarcze lub cały system ma wartość dodatnią lub ujemną; są to sądy a priori; b) o słuszności - orzekają, czy co konkretny czyn spowodował i czy był w danej sytuacji najlepszy z możliwych; c) o moralności - dotyczą intencji czynu i woli zachowania się nienagannego pod względem etycznym.

7. Na czym polega metoda indukcyjna, a na czym metoda dedukcyjna?

Metoda indukcyjna polega na empirycznym badaniu pewnej klasy zjawisk i formułowaniu na jego podstawie hipotez. Metody tej nie stosuje się już raczej w mikroekonomii, gdyż dziedzina ta jest zbyt skomplikowana.

Metoda dedukcyjna polega na dedukcyjnym wnioskowaniu i odkrywaniu zależności z modelu o zredukowanej liczbie zmiennych. Jest to najpopularniejsza metoda ekonomii, wykorzystująca zasadę ceteris paribus.