6.3. Firma przynosząca zysk ekonomiczny w krótkim okresie

P

P

MC

ATC

MC

S

ATC

d

P₀

P₀

E

C₀

D

F

X

X

0 X₀

0 X₀

FIRMA

RYNEK

Przy cenie produktu P₀ firma maksymalizuje zysk przy wielkości produkcji X₀. Zysk równa się polu powierzchni prostokąta C₀P₀EF.

4. Nadwyżka producenta Nadwyżka producenta:

• różnica pomiędzy ceną produktu przy skali produkcji maksymalizującej zysk firmy a kosztem krańcowym, czyli ceną, po której producent byłby skłonny oferować produkcję na rynek

• suma różnic między ceną a kosztem krańcowym dla wszystkich jednostek produkcji, aż do osiągnięcia równowagi firmy.

P

MC

MC

P₀

NADWYŻKA

PRODUCENTA

KOSZT

ALTERNATYWNY

0 X₀ X

Prowadząc działalność produkcyjną w krótkim okresie w zależności od poziomu kosztów i rynkowej ceny sprzedawanego dobra, firma może w punkcie równowagi:

• osiągnąć zysk ekonomiczny, gdy:

TR > TC lub P > ATC

• osiągnąć zysk normalny, gdy:

TR = TC lub P = ATC

• minimalizować stratę, gdy:

• zawiesić produkcję, gdy: .

6. Monopol

7.1. Determinanty

Monopol jest absolutnym przeciwieństwem konkurencji doskonałej:

• występuje pojedynczy sprzedawca produktu; daje to firmie siłę rynkową umożliwiającą wpływ na kształtowanie się ceny; jest więc dawcą ceny i nie musi konkurować kosztami, szczególnie w krótkim okresie

• istnieją naturalne lub sztuczne bariery wejścia na ten rynek

• sprzedawany towar nie posiada bliskich substytutów, toteż zmiany cen i wielkości sprzedaży innych produktów nie wpływają na zachowanie monopolu; podobnie jest z ceną i wielkością produkcji monopolu – zmiany ich poziomu nie są uwzględniane przy podejmowaniu decyzji przez innych producentów

• rezultatem powyższych zjawisk jest na ogół tożsamość krzywej popytu na wyrób monopolu i krzywej popytu rynkowego na ten wyrób; zatem krzywa popytu na produkt monopolu ma nachylenie ujemne, tzn. opada w kierunku osi odciętych.

7.2. Krzywe utargu całkowitego I krańcowego monopolu

TR

TR_max

A

D = AR

E_dp = 1

B

MR = 0

X

0

Utarg całkowity rośnie wraz ze wzrostem sprzedaży, produkcji, gdy E_dp>1. Wpływa to na krzywą utargu krańcowego MR. Kiedy krzywa popytu jest linią prostą, to graficznie krzywa MR wychodzi z tego samego punktu na osi rzędnych (A) i przecina oś odciętych w połowie odcinka 0B.

7.3. Różnicowanie cen

różnicowanie cen – stosowanie innych cen wobec różnych odbiorców lub pobieranie od konsumentów różnych stawek cenowych za różne ilości tego samego dobra

Warunki różnicowania cen:

• monopol jest w stanie utrzymać oddzielne rynki lub sprzedawać kolejne jednostki po innej cenie; w przeciwnym razie towar byłby zakupowany po niższej a odsprzedawany po wyższej cenie

• elastyczności cenowe popytu, przy każdym poziomie ceny muszą się różnić na poszczególnych rynkach

• przyczyny różnic cen na poszczególnych rynkach nie mogą wynikać z kosztów produkcji i sprzedaży produktu na tych rynkach.