Izokwanta
B
A
0
4.4. Jednoczynnikowa funkcja produkcji
Pionowe przekroje wzgórza produkcji dają obraz graficzny produktu całkowitego jako funkcji jednego czynnika zmiennego, przy założeniu niezmiennej skali zastosowania czynnika drugiego.
Poziome przekroje wzgórza produkcji wyznaczają izokwanty, czyli krzywe jednakowej wielkości produkcji możliwej do uzyskania przy zaangażowaniu obu zmiennych czynników wytwórczych, w różnych proporcjach.
4.5. Produkt całkowity jako funkcja skali zatrudnienia czynnika zmiennego A
X
TPP
0
A1
A2
A3
A
TPP – produkt całkowity (total physical product)
A1 – minimalny nakład czynnika zmiennego niezbędny do uruchomienia czynników stałych
A1-A2 – wraz z kolejnymi nakładami czynnika A uzyskujemy więcej niż proporcjonalny przyrost produktu X
A2-A3 – mniejsze przyrosty
od A3 - obniżenie, przegęszczenie
4.6. Produkt krańcowy
Wpływ skali zaangażowania czynnika zmiennego na wielkość produkcji można zobrazować wykorzystując kategorię produktywności krańcowej.
W teorii produkcji pomiaru wielkości produkcji dokonujemy w jednostkach naturalnych (np. sztukach, kilogramach, tonach itp.), nie wprowadzając kategorii wartościowych.
Produkt krańcowy mierzymy zmianą wielkości produktu całkowitego wynikającą ze zmiany skali zaangażowania czynnika wytwórczego o 1 jednostkę, przy utrzymaniu nie zmienionej skali zatrudnienia pozostałych czynników wytwórczych.
MPPA – krańcowy produkt czynnika A
-
zmiana wielkości produktu całkowitego
-
zmiana skali zastosowania czynnika zmiennego A
4.6.1. Produkt całkowity a krańcowy I przeciętny
TPP
T
m
S
TPP
R
R’
A1
A2
A3
A4
A5
A
MPP APP
S’
MPP
APP
+ 0 -
T’
A1
A2
A3
A4
A5
A
A1-A2 - Przy skali zaangażowania czynnika A w wymiarze A1-A2 produkt całkowity rośnie szybciej niż proporcjonalnie, każda kolejna jednostka A daje coraz większe przyrosty produktu całkowitego.
A2-A4 produkt całkowity rośnie coraz wolniej, przyrosty czynnika A o kolejne jednostki dają coraz mniejsze przyrosty produktu całkowitego, MPP maleje aż do 0.
MPP osiąga max przy skali zaangażowania czynnika A odpowiadającej punktowi przecięcia krzywej TPP(A2).
Produkt krańcowy osiąga 0 przy skali A4, gdy produkt całkowity osiąga maksimum.
Krzywa produktu przeciętnego przecina krzywą produktu krańcowego w swoim maksimum, a punkt przecięcia wynika z rzutu punktu styczności prostej m wychodzącej z początku układu współrzędnych i krzywej produktu całkowitego S.