- •1.2 Rola technologii w działalności gospod.
- •1.3 Problem rzadkości w ekonomii
- •1.4 Efekty dokonywania wyborów w działalności gospodarczej
- •1.5 Granica możliwości produkcyjnych. Sposoby przesuwania granicy możliwości produkcyjnych. Rola wyboru między konsumpcją a inwestycjami.
- •1.7 Zasada malejących korzyści marginalnych.
- •1.8 Zasada rosnących kosztów marginalnych.
- •1.9 Zasada optymalizacji decyzji.
- •2.1 Model gospodarki rynkowej
- •2.2 Definicja rynku
- •2.4 Zasoby I strumienie
- •2.5 Prawo popytu rynkowego.
- •2.6 Czynniki wpływające na rozmiary popytu.
- •2.7 Prawo podaży rynkowej
- •2.8 Czynniki wpływające na rozmiary podaży.
- •2.9 Popyt, podaż, cena równowagi, mechanizm równowagi
- •2.10 Model pajęczyny
- •2.11 Tłumienie I wybuchowe wahania cen.
- •2.12 Brzegowe (szczególne) przypadki równowagi rynkowej
- •3.1 Rodzaje elastyczności pobytu.
- •3.2 Elastyczność cenowa popytu łukowa I punktowa.
- •3.3 Jednostkowa elastyczność cenowa popytu, popyt doskonale sztywny I elastyczny, popyt stosunkowo elastyczny I sztywny.
- •3.4 Determinanty elastyczności cenowej popytu.
- •3.5 Elastyczność cenowa podaży.
- •3.6 Elastyczność cenowa a przychody przedsiębiorstw.
- •3.7 Przychód całkowity, przeciętny I marginalny.
- •6.Podstawy decyzji ekonomicznej producenta
- •6.1.Rodzaje zysku I jego rola w przedsiębiorstwie.
- •6.6. Efekty skali produkcji
- •6.9. Linia jednakowego kosztu
- •Koszty produkcji
- •Zależność pomiędzy kosztami zmiennymi I przychodami przeciętnymi oraz kosztami marginalnymi I przychodami marginalnymi.
- •7.3 Koszty marginalne w krótkim okresie czasu
- •Korzyści skali produkcji
- •Konkurencja doskonała
- •Założenia konkurencji doskonałej
- •Równowaga w krótkim okresie czasu.
- •Równowaga w długim okresie czasu
- •9.1 Założenia monopolu pełnego
- •9.2 Krótkookresowa równowaga monopolu
- •9.3 Cenowa monopolowa
- •9.4 Zysk I strata monopolu
- •9.5 Dyskryminacja cenowa
- •9.6 Ingerencja rządu na rynku monopolistycznym
- •9.7 Porównanie monopolu z konkurencją doskonałą
2.10 Model pajęczyny
2.11 Tłumienie I wybuchowe wahania cen.
Analizując zmiany cen oraz zmiany wielkości popytu i podaży w dłuższym okresie czasu stwierdzimy, że charakteryzują się one ruchem cyklicznym, czyli regularnymi wahaniami o przeplatających się okresach wzrostu i spadku.
Cykliczny ruch cen produktów oraz rozmiarów produkcji można stwierdzić przy pomocy prostego modelu, który ze względu na swoją postać graficzną nazywamy modelem pajęczyny. Jest to model dynamiczny ponieważ uwzględnia czynnik czasu ze wzajemnych zależnościach między zmianami cen i zmianami wielkości produkcji.
Zakładamy że pomiędzy zmianą ceny produktu a zmianą wielkości produkcji upływa pewien okres czasu, np. miesiąc. Reakcja producentów na zmianę ceny zachodzi z opóźnieniem 1 miesiąca. Oznacza to że cena z tego miesiąca (Pł) znajdzie swoje odzwierciedlenie w wielkości produkcji przyszłego miesiąca (Qt+1). Założenie jest bardzo realistyczne, bowiem między zmianą sygnału rynkowego w postaci ceny a odpowiednią reakcją podmiotów gospodarczych upływa zawsze pewien okres czasu. Wielkość produkcji (podaży) w okresie przyszłym jest funkcją ceny okresu bieżącego:
QSt+1 = f(Pt)
W odróżnieniu od producentów, którzy z racji techniczn-organizacyjnych potrzebują dłuższego czasu na zwiększenie lub ograniczenie podaży, konsumenci muszą podjąć decyzje o zmianie swego zapotrzebowania na dany produkt prawie natychmiast. Dlatego możemy przyjąć, że rozmiary popytu w danym okresie są funkcją ceny produktu z tego samego okresu. Zapiszemy to następująco:
QDt = f(Pt)
Dysponując funkcją podaży i popytu możemy wyznaczyć równanie równowagi rynkowej w okresie t:
QSt = QDt
Opierając się na powyższych założeniach i równaniach modelu można prześledzić kształtowanie się rozmiarów oferowanych produktów w reakcji na zmiany ceny produktu.
Rysunek 15 /55
Przyjmijmy, że cena w pierwszym miesiącu wynosi P1. W konsekwencji wielkość oferty w drugim miesiącu osiągnie rozmiary Q2. Przy danej krzywej popytu i podaży powstaje w tej sytuacji nadwyżka podaży nad popytem. Zlikwidowanie tej nadwyżki wymaga obniżenia ceny do P2. W trzecim miesiącu wielkość podaży jest funkcją ceny z 2 miesiąca. Ponieważ cena spada do P2 oferowane wielkości produktów zmniejszają się do wielkości Q3. Na rynku powstaje niedobór produktów, którego zlikwidowanie wymaga wzrostu ceny do P1.
Cena produktu oscyluje między P1 i P2 natomiast rozmiary oferowanych produktów oscylują między Q2 i Q3. W tym przypadku mamy do czynienia z doskonałymi wahaniami cyklicznymi P i Q. Amplituda wahań jest ciągle taka sama.
Warto zauważyć iż w powyższym przypadku nachylenia krzywej podaży i popytu są identyczne. Jeżeli nachylenie krzywej podaży jest większe aniżeli krzywej popytu mamy do czynienia z tłumionymi wahaniami cen i wielkości oferowanych produktów. Amplituda zmniejsza się nieustannie dążąc do zera.
Rysunek 16/56
W przypadku odwrotnym, tzn. większego nachylenia krzywej popytu aniżeli podaży wahania P i Q przywierają charakter wybuchowy - nieustannie zwiększają się.