Әдебиеттер:

Негізгі:

1. Ә.Нұрмұхамбетулы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – С. 333 - 339

2. Патофизиология: Учебник под/ред Литвицкого П.Ф.–. С. 318-324; 335-341.

3. Патологическая физиология: Учебник п/р Н.Н.Зайко и Ю.В.Быця. – 2-е изд. – М.: МЕДпресс-информ, 2004. – С. 373-397.

4. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга О.И. Уразовой- М.: ГЭОТАР-МЕД, 2т.-2009.-С. 63-97.

5. Патофизиология. Основные понятия: Учебное пособие под/ред А.В. Ефремова М.: ГЭОТАР-МЕД, 2008, С. 92-106.

Қосымша:

1. Шиффман Ф. Дж. Патофизиология крови. Пер. с англ. – М. – СПб: ЗАО «Издательство Бином», «Невский Диалект», 2007. С. 123-145; 335-349.

2. Руководство по гематологии//Под ред. А.И Воробьева.- М.: Ньюдиамед, 2007.-1275 с.

3. Л.А. Кузьмина. Гематология детского возраста. М.: 2001.- 400 с.

№ 11 САБАҚ

ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАРҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Тақырып: ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІ ПАТОФИЗИОЛОГИЯСЫ.

Сабақтың мақсаты:

• Жүйке жүйесі патофизиологиясы бойынша білім қалыптастыру

• Тақырып сұрақтары бойынша пікірсайыс жүргізу дағдысын қалыптастыру

• 3 тілдегі глоссарийді қолдану дағдысын қалыптастыру

Оқыту міндеттері:

• Жүйке жүйесі қызметі бұзылыстарының этиологиясы мен негізгі механизмдері бойынша білім жетілдіру

• Сабақты талқылағанда 3 тілдегі глоссарийді қолдану дағдысын жетілдіру

Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Жүйке жүйесі қызметі бұзылыстарының этиологиясы. Патогендік агенттердің ОЖЖ-не түсу жолдары.

2. Жүйке жүйесінің қорғаныстық жолдары.

3. Нейрондар денесінің, аксондардың, дендриттердің бүліністері, себептері, даму жолдары, салдарлары

4. Тежелудің тапшылығы, тежелуден шығып кету синдромы, себептері, патогенезі.

5. Денервация, деафферентация, нәрленістің бұзылуы синдромдары

6. Патологиялық күшейген қозу генераторы туралы түсінік, даму жолдары, салдарлары

7. Дерттік жүйе туралы түсінік, дамжолдары, организмдегі маңызы.

8. Сезімталдықтың нейрогенді бұзылыстары, олардың түрлері, патогенезі.

9. Ауыру сезімі, түрлері. Ноцицепциялық, антиноцицепциялық жүйе, нейрохимиялық тетіктері.

10. Орталықтық және шеткері дерттік ауыру сезімі. Дерттік ауыру сезімін емдеу ұстанымдары

11. Жоғарғы жүйке әрекеттерінің бұзылыстары, невроздар, этиологиясы, патогенезі

Оқыту мен сабақ жүргізудің тәсілдері:

Тақырыптың негізгі сұрақтары бойынша студенттер арасында оқытушының қатысуымен және бақылауымен пікірсайыс, кестені толтыру

Бақылау әдістері: Ауызша сұрау, тест жүргізу

Глоссарий

ГПУВ – генератор патологически усиленного возбуждения – группа гиперактивных нейронов, продуцирующий интенсивный, неконтролируемый поток импульсов

ДКҚО – дерттік күшейген қозу ошағы – бақыланбайтын, қарқынды серпіндер өндіретін қатты әсерленген нейрондар топтары

Generator of pathologically amplified excitation - is a group of hyperactive neurons producing intensive, uncontrolled stream of impulses.

Паралич или плегия - полное отсутствие произвольных движений

Салдану немесе плегия – еркін қозғалыстардың толық жойылуы

Paralysis – is complete loss of movements

Парез - уменьшение амплитуды, скорости, силы произвольных движений

Шала салдану – еркін қозғалыстардың күші, жылдамдығы, тереңдігі төмендеуі

Paresis – is decreased amplitude, speed, strength of voluntary movements

Атаксия - нарушение координации движений

Атаксия - қозғалыс тепе-теңдігінің бұзылыстары

Ataxia –is disturbances of movement coordination

Моноплегия - паралич или парез одной конечности (руки или ноги)

Моноплегия – бір аяқ немесе қолдың шала салдануы немесе салдануы

Monoplegia – is paralysis of one extremity (leg or hand)

Параплегия - паралич или парез обеих рук или обеих ног

Параплегия – екі қолдың немесе екі аяқтың салдануы немесе шала салдануы

Paraplegia – is paralysis of two hands or two legs

Гемиплегия - паралич или парез левой или правой половины тела

Гемиплегия - дененің сол немесе оң бөлігінің салдануы немесе шала салдануы

Hemiplegia – is paralysis of a half of the body (right or left)

Тетраплегия – паралич или парез рук и ног

Тетраплегия – қолдар мен аяқтардың салдануы немесе шала салдануы

Tetraplegia – is paralysis of two hands and two legs

Атетоз - непроизвольные, медленные, «червеобразные» движения, локализующиеся, главные образом, в верхних конечностях, особенно в пальцах

Атетоз – қолдарда, әсіресе саусақтарда орныққан, «құрттәрізді», баяу, еріксіз қозғалыстар

Athetosis - is slow, distal, writhing, involuntary movements with a propensity to affect the arms and hands.

Хорея - беспорядочные, быстрые, непроизвольные сокращения различных групп мышц (конечностей, головы и туловища).

Хорея – әртүрлі (аяқ-қолдар, бас және дене) бұлшықет топтарының тез, шатысқан, еріксіз жиырылуы

Chorea - is rapid, semipurposeful, graceful, dancelike, nonpatterned involuntary movements involving distal or proximal muscle groups

Тик - быстрые непроизвольные стереотипные сокращения мышцы или группы мышц, вызывающие насильственные движения

Тартылулар – бұлшықеттердің немесе бұлшықет топтарының күштенген қимылды дамытатын тез еріксіз жиырылулары

Tics – is brief, repeated, stereotyped muscle contractions that are often suppressible

Тремор - непроизвольное дрожание тела или его частей

Діріл – дененің немесе оның бөліктерінің еріксіз қалтырауы

Tremor - is rhythmic oscillation of a body part due to intermittent muscle contractions. (cerebellum and inferior olives have been implicated as possible sites of a "tremor pacemaker")

Анестезия - полная утрата чувствительности

Анестезия – сезімталдықтың толық жойылуы

Anestesia – is loss of sensitivity

Гип(о)естезия - понижение чувствительности

Гип(о)естезия - сезімталдықтың төмендеуі

Hypoestesia – is decreased sensitivity

Гиперпатия - появление резкого неприятного чувства при нанесении раздражения

Гиперпатия - тітіркендіргіштің әсерінен айқын жағымсыз сезімнің пайда болуы

Hyperpathia, a broad term, encompasses all the phenomena described by hyperesthesia, allodynia, and hyperalgesia. With hyperpathia, the threshold for a sensory stimulus is increased and perception is delayed, but once felt, is unduly painful.

ӘДЕБИЕТТЕР

Негізгі

1. Ә.Нұрмұхамбетұлы. Клиникалық патофизиология. – Алматы; РПО «Эверо», 2010. –Б. 662-704

2. Ә.Нұрмұхамбетұлы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – Б. 596-625.

3. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга О.И. Уразовой- М.: ГЭОТАР-МЕД, 2010

4. Литвицкий П.Ф. Патофизиология: Учебник: – М.: ГЭОТАР-МЕД, 2008. С. 456-457, 462-464, 465-470

5. Патологическая физиология: Учебник п/р Н.Н.Зайко и Ю.В.Быця. – 2-е изд. – М.: МЕДпресс-информ, 2004. – С. 568-578, 576 -585, 599-605.

6. Есембаева с.С., Касенов Б.Ж. и соавт. Механизмы развития патологии в полости рта. Моделирование воспалительных процессов в слюнных железах. – Алматы, 2010., с. 92-102

7. Патофизиология.: учебник под ред. А.И. Воложина, Г.В. Порядина.-Т.1. – М.: «Академия», 2006.- с.187-202

8. Патологиялық физиология бойынша сынамалық тапсырмалар // Қазак тіліне аударған М.Б.Байбөрі, редакциялаған Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова.– Алматы.: изд-во «Эффект», ҚазҰМУ, 2007.- Б. 447-465

Қосымша

1. Патофизиология для внеаудиторной самостоятельной работы студентов //Под ред. Ударцевой Т.П. – Алматы:КазНМУ им. С.Д.Асфендиярова, 2006. –С.241-254.

2. Патофизиология в схемах и таблицах: Курс лекций: Учебное пособие. Под ред. А.Н.Нурмухамбетова. – Алматы: Кітап, 2004. – С. 131-135.

3. Патологическая физиология п/р А.Д.Адо, М.А.Адо, В.И.Пыцкого, Г.В.Порядина, Ю.А.Владимирова. – М.: Триада-Х, 2002. – C. 324-326, 351-359

4. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга - М.: Томск., 2006.- С.654-678, 200-206, 688-704

БАҚЫЛАУ

Тест тапсырмаларын орындау - Патологиялық физиология бойынша сынамалық тапсырмалар // Қазақ тіліне аударған М.Б.Байбөрі, редакциялаған Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова.– Алматы.: «Эффект» баспасы, ҚазҰМУ, 2007.- Б. 447-465

ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАРҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Тақырып: ЭНДОКРИН ЖҮЙЕСІ ПАТОФИЗИОЛОГИЯСЫ.

Сабақтың мақсаты:

• Эндокрин жүйесі патофизиологиясы бойынша білім қалыптастыру

• Тақырып сұрақтары бойынша пікірсайыс жүргізу дағдысын қалыптастыру

• 3 тілдегі глоссарийді қолдану дағдысын қалыптастыру

Оқыту міндеттері:

• Эндокрин жүйесі қызметі бұзылыстарының этиологиясы мен негізгі механизмдері бойынша білім жетілдіру

• Тақырыпты талдағанда медициналық атаусөздерді қолдану дағдысын жетілдіру

Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Эндокрин жүйе қызметі бұзылыстарының жалпы этиологиясы

2. Эндокрин жүйе қызметі реттелуінің орталық механизмдерінің бұзылыстары. Эндокрин жүйе физиологиясы, эндокриндік жүйе қызметінің трансгипофиздік және парагипофиздік реттелуі. Кері байланыс механизмдерінің бұзылыстары

3. Ішкі секреция бездерінің өздерінде дамыған дерттік үрдістерге байланысты қызметтері бұзылыстарымен сипатталатын эндокринопатиялар

4. Гормондар белсенділігі шеткері механизмдерінің (безден тыс) бұзылыстарының сипаттамасы.

5. Эндокриндік өзгерістердің негізгі түрлері (гипер-, гипо- және дисфункциялы эндокринопатиялар; моно – және плюрогландулярлық, парциалды (үлесті, жартылай) және толық).

6. Қалқанша серік бездерінің гипо- және гиперфункциясының этиологиясы мен патогенезі

7. Қалқанша бездің гипо- және гиперфункциясының этиологиясы мен патогенезі.

8. Тиреотоксикоз кезінде, микседемада, Аддисон ауруында, Иценко-Кушинг ауруында және тағы басқа эндокринопатиялар кезіндегі ауыз қуысындағы өзгерістері.

Оқыту мен сабақ жүргізудің тәсілдері:

Тақырыптың негізгі сұрақтары бойынша студенттер арасында оқытушының қатысуымен және бақылауымен пікірсайыс, кестені толтыру

Бақылау әдістері:

Ауызша сұрау, ситуациялық есептер мен орындалған тапсырмаларды тексеру, тест жүргізу