Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
стом студ практика 2013-14.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
1.49 Mб
Скачать

Тәжірибелік жұмыс

1. тапсырма

«ҚСҮ бұзылыстары» патогенездік сызбанұсқасын сараптау

Газдық ацидоз

Түрі Теңгерілген Теңгерілмеген

Этиологиясы сыртқы тыныс құрамында СО2 мөлшері көп

жеткіліксіздігі ауамен демалу

Патогенезі

Организмде қөмірқышқылының жиналуы

Организмдегі артериялардың ми қан тамырларының кезбе нерв

б ұзылыстар тарылуы кеңеюі қозғыштығының

артуы

АҚ жоғарылауы бас сүйектің ішіндегі кеңірдекшелердің

қысымның жоғарлауы тарылуы

несеп түзілуінің брадикардия

төмендеуі

Теңгерілу жолдары

Қышқылдар және сілтілердің арасындағы

тепе-тендіктің қалпына келуі.

Буферлік жүйелер және қан мен Бүйректер арқылы протондар

тіндер арасында иондармен секрециясының күшеюі және

алмасу нәтижесінде протондар гидрокарбонаттың кері сорылуының

мөлшерінің азаюыжәне сілтілердің жоғарылауы

артуы

Газдық емес ацидоз

Түрі Теңгерілген Теңгерілмеген

Этиоло

г иясы- зат алмасуы қышқылдардың негіздердің қышқылдар ор-

кезінде қышқыл жеткіліксіз көп мөлшерде ганизмге артық

өнімдердің шығарылуы жоғалуы енгізілуі

артық түзілуі

Патогенезі

Д еммен шығарылмайтын қышқылдардың организмде жиналуы

Организмдегі Қаның электролиттік Қанда рСО2 азаюы

бұзылыстар құрамының бұзылуы (Na,K, Ca жоғарлауы),

иондардың зәрмен көп шығарылуы

жүрек ырғақсыз- жүйкелік бұлшық еттік үзілістік

дығы қозғыштықтың төмендеуі тыныс

сүйектердің де- қантамырларының

минерализациясы тонусы төмендеуі

Теңгерілу жолдары

Қышқылдар және сілтілердің арасындағы тепе-тендіктің қалпына келуі.

Буферлік жүйелер және бүйректер арқылы өкпе гипер-

қан мен тіндердің арасында протондар секреция вентиляциясы

иондармен мөлшерінің және гидрокарбонат

азаюы және сілтілер кері сорылуының

мөлшерінің көбеюі күшеюі

Газдық алкалоз

Түрі Теңгерілген Теңгерілмеген

Этиологиясы Өкпе гипервентиляциясы

Патогенезі

Сілтілердің артуы, Н+ азаюы

р СО2 азаюы электролит тепе-теңдігінің бұзылуы

(қанда Са++ азаюы, организмнің

Na,K, жоғалтуы)

қан тамырларының жүйкелік бұлшық еттік сусыздану жүрек қызметінің

тонусының төмендеуі қозғыштықтың бұзылуы

жоғарылауы

Теңгерілу жолдары

Қышқылдар және сілтілердің арасындағы тепе-тендіктің қалпына келуі.

Буферлік жүйелер және бүйректерде бүйректерде гидро-

қан мен тіндердің арасында протондар карбонаттың кері

иондармен алмасу нәтижесі- секрециясы- сорылуының төмендеуі

нде негіздердің бейтараптан- ның шектелуі

уы және протондар мөлшері-

нің көбеюі

Газдық емес алкалоз

Түрі Теңгерілген Теңгерілмеген

Этиологиясы сілтілік заттар асқазан сөлін кортикостероидтар

организмге жоғалту (құсу) секрециясының күшеюі

көп енгізілуі немесе олардың

организмге енгізілуі

Патогенезі

Сілтілердің артуы, Н+ азаюы

Организмдегі қанның электролит тепе-теңдігінің бұзылуы (қанда

бұзылыстар Са азаюы, организмнің Na, К жоғалтуы)

жүйкелік бұлшық еттік сусыздану жүрек қызметінің

қозғыштықтың бұзылуы

жоғарылауы

Теңгерілу жолдары

Қышқылдар және сілтілердің арасындағы тепе-тендіктің қалпына келуі.

Буферлік жүйелер және бүйректерде бүйректерде гидро- Өкпе

қан мен тіндердің арасында протондар карбонаттың кері гиповен-

иондармен алмасу нәтижесі- секрециясы- сорылуының тиляциясы

нде негіздердің бейтараптан- ның шектелуі төмендеуі

уы және протондар мөлшері-

нің көбеюі

2 тапсырма. Ситуациялық есептер шығару

Организм ҚСҮ жағдайлары бойынша есептер шығару АЛГОРИТМІ.

  1. Артериялық қанның рН бағаланады.

  2. Сарапталады: I. артериялық қанның рСО2; 2. Стандартты гидрокарбонат және буферлік негіздердің ауытқуы.

  3. Ион алмасу реакциясы сипатталады (қандағы К, Na, CI¯ ж.б. катиондар мен аниондар).

  4. ҚСҮ көрсеткіштері және несептегі көрсеткіштер (бүйрек қызметі), оларды қандағы ҚСҮ көрсеткіштерімен салыстырады.

  5. Организмдегі ҚСҮ жағдайының ауытқуымен қабаттасатын бұзылыстардың қан мен несептің басқа да биохимиялық көрсеткіштері сарапталады.

ҚСҮ көрсеткіштері, электролиттік құрам ж.б. қан мен несептің биохимиялық көрсеткіштері

Қалыпты жағдай

Есептер

№1

№2

№3

№4

№5

№6

Артериялық қанның рН

7,35-7,45

7,27

7,28

7,30

7,29

7,48

7,42

РСО2 (кПА)

4,8-6,2

3,9

4,1

7,5

3,9

3,2

6,8

Стандартты гидрокарбонат ммоль/л)

21-25

18,0

18,5

26,0

17,0

20,0

28,0

Буферлік негіздің ауытқуы (ммоль/л)

-2,4..2,3

-5

-5

1,3

-4

-3

6

Қан плазмасындағы натрий ммоль/л)

134-169

160

140

168

125

130

140

Қан плазмасындағы калий (ммоль/л)

3,8-5,2

5,2

5,7

5,3

5,8

4,0

3,8

Қан плазмасындағы хлор (ммоль/л)

95-100

96

100

92

94

115

82

Қандағы зәрнәсіл (ммоль/л)

3,33-8,32

4,6

2,1

5,25

22,4

4,6

6,22

Қан плазмасындағы аммиак (ммоль/л)

7,14-21,42

16,5

24

14,1

25,5

15,3

16,8

Кетондық денелер (ммоль/л)

5,2-ге дейін

7,2

5,6

4,0

5,2

4,2

3,5

Қандағы глюкоза (ммоль/л)

4,44-6,66

8,8

4,45

4,3

6,1

5,8

5,24

Қандағы сүт қышқылы (ммоль/л)

0,33-0,78

0,8

3,0

0,85

0,62

0,42

0,34

Плазмадағы жалпы билирубин (ммоль/л)

1,7-20,5

1,9

10,0

16,3

1,29

12,7

16,5

Диурез (л/тәу)

0,6-1,6

2,6

1,6

1,5

0,3

1,8

1,8

Несептің рН

әлсіз қышқыл

4,6

5,2

5,4

7,4

7,9

8,0

Титрлік қышқылдық

(0,1 мл М NaOH/тәу)

70-100

584

547

285

20

44

50

Несептегі аммиак (г/тәу)

0,5-1,0

2,4

1,1

1,0

0,03

0,22

0,25

Несептегі ацетон

жоқ

бар

бар

жоқ

жоқ

жоқ

жоқ

3 тапсырма: Р.Стефанның тәжірибелік (қанттың микробтық гликолизі нәтижесінде өзгерген жұғындының немесе аралас сілекейдің рН) графиктерін талдау.

Стефан графигінде келесі ақпараттық көрсеткіштер берілген:

А – Стефан графигінде рН, А = рНi - рНw;

S – рН күрт түсу қарқындығы,

S = (Тk + Тa)(рНk – рНw)2 / 2(рH1 – рНw);

рНi –рН-тың бастапқы мәні;

рНk – рН –тың кризистік мәні;

рНw –рН-тың ең аз мәні.

Тk – түсу уақыты (төмендеуі)

Тa – көтерілу уақыты (жоғарылауы)

1 - сурет.

Г рафик амплитудасы ауыздағы микофлораның қышқыл бөлу белсенділігін және ҚСҮ реттелу тетіктерінің тиімділігін сипаттайтын маңызды ақпараттық көрсеткіш болып табылады. Графиктің амплитудасы неғұрлым жоғары болса, микрофлораны көмірсумен күшейтілуіне соғұрлым жоғары жауап береді және ҚСҮ реттеу жүйесінің ацидозды жою мүмкіншілігі соншалықты төмен. Түсу уақытының мәні микробтық қышқыл бөлу жылдамдығы жоғарылағанда артады және оның ацидогендік белсенділігін сипаттайды. Көтерілу мәні, керісінше, ҚСҮ реттеу жүйесінің гомеостазды қалпына келтіру қабілеттілігін көрсетеді.

2-сурет