19 Қр бухгалтерлік есепті нормативтік реттеу жүйесі

Бухгалтерлік есепті жүргізу әртүрлі құзыретке тиісті нормативтік актілермен жүзеге асырылады. Олардың бірі пайдалануға міндетті, ал басқалары тек ұсыныс беру сипатында болады. Нормативтік құжаттарды өз дерінің бағытталуына және құзыретіне байланысты мынадай жүйеде көрсету міндетті болып табылады:

1-деңгей - заңның: Қр Азаматтық кодекс;«Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы» ҚР заңы, бе-і жүргізу ережесі;

2-деңгей - бухгалтерлік есеп және есеп беру бойынша стандарттар: Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттары, Қаржылық есептіліктің ұлттық стандарттары№1,№2 ;

3-деңгей бе-тің типтік шрттар жоспары және бе-і жүргізу үшін қолданылаатын әдістемелік ұсыныстар;

4- деңгей – кәсіпорынның немесе ұйымның есеп саясаты;

Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы Заң бухгалтерлік есептің құқықтың негіздерін және оның мазмұнын, негізгі қағидаларын, ұйымдастырылуын, бухгалтерлік қызметтің негізгі бағыттары мен есеп берудің құрылуын, бухгалтерлік есепті жүргізуге және қаржылық есеп беруге міндетті шаруашылық субъектілерінің құрамын анықтайды.

Есеп стандарты есеп тәртібін белгілі бір объектілерді немесе олардың жиынтықтарын бағалауды бекітетін негізгі ережелердің жиынтығын айқындайды.

20 Қр екінші деңгейдегі банктерден шот ашу, оны жүргізу және жабу тәртіптері

Заңды тұлғалар банкте мынадай моттар аша алады:

• Депозиттік шот

• Валюталық шот

• Есеп айырысу шоты

ҚР-ғы барлық заңды тұлғалар өздерінің есеп айырысуларын банктен ашылған ағымдық шот арқылы жүргізге міндетті. Банк мекемесі есеп айырысу шотындағы ақшалардың көлемінде шот иесінің, яғни кісіпорындар мен ұйымдардың ақша қабылдау, төлеу және аудару жайлы тапсырмаларын орындайды. Банктік шоттар арқылы есеп айырысуларды жүргізу кезінде қолма-қолсыз есеп айырысуларды жүргізудің бір формасы пайдаланылады(төлем тапсырмасы, есеп айырысу чегі, төлем талабы-тапсырмасы, инкассалық өкімі, салық және кеден органдарының инкассалық өкімі және тағы да басқа құжаттар саналады)

Ағымдағы банктік шоттарды ақша қаражаттардың есебін жүргізу үшін 1030, жинақ шоттарындағы ақша қаражаттардың есебін жүргізу үшін 1060 шоттары пайдалынылады. Аталған шоттардың барлығы актив шоттар б.т.

Есеп айырысу шоты б/ша ақша қаражаттардың аудару кезінде сатушы мен сатып алушының арасында бекітілген келісімшартта көрсетілген есеп айырысу құжаттарының біреуі пайд-ы ж/е есеп айырысу шотында ақша қаражаттары жеткілікті болған жағдайда ғана есеп айырысу жүргізіледі.

Есеп айырысу шоты б/ша жүргізілген опер-ң тізімі көрсетілген көшірме беріліп отырады. 1030 шоты б/ша жүргізілген шар-қ операцияларына жасалатын бух-к жазбалар:

1. Ұйым кассасында артық ақша каражаттарын есеп айырысу шотына өткізді Дт 1030 Кт 1010

2. Есеп айырысу шотындағы ақша қаражаттарының белгілі бір сомасы жинақ шоттарын ашуға аударылды

Дт 1050 Кт 1030

3. Бюджетке салықтар аударылды

Дт 3110,3130,3160 Кт 1030

4. Банктен алынған несие есеп айырысу шотына аударылды

Дт 1030 Кт 3010,4010

Банктен ашылған шоттар мынадай жағдайларда жабылуы мүмкін:

• Ұйым басшысының өтініші б/ша;

• Ұйым таратылған жағдайда;

• 3 ай бойы шотта ешқандай қозғалыстар болмаған жағдайда.