1 Есептің пайда болу және даму тарихы

2 Шаруашылық есеп және оның түрлеріне сипаттама. Есепте қолданылатын өлшем бірліктері

3 Бухгалтерлік есептің мақсаты, міндеттері және атқаратын

4 Бухгалтерлік ақпараттарды пайдаланушылар және бухгалтерлік есептің түрлері

5 Бухгалтерлік есеп қағидалары және қаржылық есептіліктің сапалық сипаттамалары

6 Бухгалтерлік есептің әдістеріне сипаттама

7 Түгендеудің мәні және түрлері. Түгендеуді жүргізу тәртіптері және оның нәтижелерін бағалау

8 Бухгалтерлік баланстың экономикалық мәні, түрлері, атқаратын қызметтері және құрылымы

9 Бухгалтерлік шоттардың мәні және құрылымы. Активті және пассивті шоттар

10 Синтетикалық және аналитикалық шоттар, олардың өзара

11 Есеп саясаты туралы түсінік және оның міндеттері. Ұйымда есеп саясатын ұйымдастыру

12 Аудиттің пайда болуы және оның даму тарихы

13 Қаржылық есептілік және оның мақсаттары. Қаржылық есептілік нысандарын ұсыну

14 Қазақстан Республикасындағы аудиторлық қызметті нормативті реттеу жүйесі

15 Аудиторлық есеп (қорытынды) және оны дайындау тәрт

16 Бухгалтерлік есептің типтік және жұмыс шоттар жоспары

17 Екі жақты жазудың мәні

18 Шаруашылық операцияларының әсерінен баланста болатын типтік өзгерістер.

19 ҚР бухгалтерлік есепті нормативтік реттеу жүйесі

20 ҚР екінші деңгейдегі банктерден шот ашу, оны жүргізу және жабу тәртіптері

21 Ақша қаражаттарын есепке алудың мәнi мен мақсаты. Кассадағы қолма-қол ақша қаражаттарының есебі

22 Банктегі ағымдық шоттағы ақша қаражаттарының есебі

23 Қорлар, олардың түрлері. Қорлардың кіріс және шығыс операцияларының есебі, түгендеу

24 Дебиторлық қарыздар түсінігі және олардың түрлері. Дебиторлық қарыздар есебін ұйымдастыру

25 Негізгі құралдар, олардың жіктелінуі. Негізгі құралдардың бағалануы.

26 Негізгі құралдардың тозуы және амортизация есептеу әді

27 Еңбек ақы төлеу бойынша міндеттемелер есебі

28 Қазақстан Республикасындағы аудиторлық қызметті нормативті реттеу жүйесі (ҚР аудиторлық қызмет туралы заң және Халықаралық аудит стандарттары)

29 Пайда мен зиян туралы есептің мазмұны және құрылымы

30 Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп және оның құрылымы

31 Аудиттің мазмұны және атқаратын қызметтері. Аудит түрлерінің жіктелуі

32 Аудиторлар мен аудиттелінетін субъектілердің құқықтары, міндеттері және жауапкершіліктері

33 Бюджетпен салық бойынша есеп айырысу операцияларының есебі

34 Банктік несиелер есебі

35 Қорларды бағалау әдістері

36 Негізгі құралдардың бухгалтерлік есебін ұйымдастыру

37 Материалдық емес активтер, олардың түрлері және есебі

38 Ұйым капиталының есебі

39 Инвестициялар есебін ұйымдастыру

40 Жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысулар есебі

1. Есептің пайда болу және даму тарихы

Бухгалтерлік есеп ұйымның қаржылық ақпаратын белгілі бір әдістері мен тәсілдері бойынша есептейтін, өлшейтін және оны өңдеп, тасымалдайтын жүйе. Ол кәсіпорынның жұмысын толығымен бақылап, оны басқару үшін бағыт-бағдар беріп, алдағы уақытта істелінетін жұмысын жоспарлап және сонымен қатар ол ұйымның болашақта атқарылатын жұмысына экономикалық талдау жасауға өте қажетті ғылым болып табылады. Ерте заманда бухгалтерлердің өз таңбасы болған. Бухгалтерлердің интернационалдық таңбасында — Күн, Таразы және Бернуллидің қисық сызығы белгіленіп, бұл таңбаға «Ғылым — Ұлттық — Тәуелсіздік» деген сөздер жазылған.

Күн — қаржылық әрекеттің жарық болуын, таразы — баланстық теңдікті, ал Бернулли сызығы — есептің бір кезде пайда болып, өмір бойы жүргізілетіндігін бейнелеген. «Есеп» термині құдайдың құпиясы мағынасында қаралған. Ертедегі Египетте фараондар үйінің «бас бухгалтері» Неферхотеп дейтін философ болыпты. «Ақылы терең, жүрегі шыдамды, шындық іске қуанатын, әділетсіздікке сыртын көрсететін, қолы таза, жамандықты қуатын, шындықты жаза білетін, өтірікке бармайтын» (М.И.Кутер «Теория бухгалтерского учета». 8-ші беті) деген нақыл сөздерді жазып қалдырған осы Неферхотеп болса керек. Жазылған кітаптар мен ғылыми және тарихи мақалаларға сүйенсек, бухгалтерлік есеп тарихы алты мың жылды құрайды екен.

Есептің дамуы бұл бух.к ойлаудың дамуы болып табылады. БЕ әдістемесінің дамуы 6 кезеңнен өткен, яғни бір кезеңнін жетістіктері біртіндеп келесі кезеңге өтіп отырған.

1-кезең.Натуралистік кезең. Осы кезеңде жүргізілген шар.қ оқиғалары есепте неғұрлым дұрыс тіркелген сайын жақсы болатынына көз жеткізілді. Осы кезеңде БЕ негізгі түсінік шаруашылық өмірдегі оқиғалар деген түсінік п.б. осы шар.қ опер.р тіркелу қажет және белгілі бір уақыт аралығында түгендеу жүргізудің қажеттілігі туды.

2-кезең.Құндық кезең. Ақшаның пайда болуы бағалау деген БЕ әдісінің п.б әкелді. Бағалау арқылы ақшаның құндық өлшем бірлігі деген қызметі жүзеге асырылады. Ақшаның п.б есепті екі түрге бөлді:

1. Патримоналды есеп - мүліктер есебі

2. Камералды есеп ақша қаражаттарының шығыс және кіріс есептерін жүргізетін есеп.

3-кезең.БЕ жүргізудің нақты тәртіптерінің п.б.мен ерекшеленеді. Осы кезеңде есептің екі түрі п.б.:

1. Диграфизм – екі жақты жазу

2. Униграфизм – қарапайым жазба.

4-кезең.Теориялық тәжірибелік кезең. Осы кезеңде диграфикалық есептің одан ары қарай дамуы екі бағыт б.ша жүзеге асырылды, яғни бух.ң бір тобы шар.қ оқиғаларын құқықтық тұрғыдан қарастырса, екінші тобы эконом.қ тұрғыдан қарастырды. Негізгі ерекшелігі: бух.к шоттардың жіктелуі болып табылады.

5-кезең. БЕ ғылым ретінде дамуына әсерін тигізді. Осы кезеңде баланс түсінігі п.б. сонымен қатар аудиттің пайда болуы ерекшеленді.

6-кезең. Бұл кезеңде басқару есебі мен стандарттардың пайда болуына әкелді. Осы екеуі салық есебінің қалыптасуына әсерін тигізді. Бүгінгі күні БЕ әр түрлі түрлері бар:

1. Салық есебі

2. Қаржылық есеп

3. Басқару есебі

2.Шаруашылық есеп және оның түрлеріне сипаттама. Есепте қолданылатын өлшем бірліктері

Шаруашылық есеп – барлық ұйымдарда шаруашылық процестер туралы қажетті мәліметтер алу.

Шар.қ процесс үшшке бөлінеді:

1. Оперативті есеп - кәсіпорынның іс-әрекеттін күнделікті бақылау мүмкіндік береді, белгілі бір шаруашылық операциялардың жекеленген деректерін сол болған сәтінде, тікелей орнында өндіріс барысы (жұмысқа шығу, шықпау есебі, автокөлік оның жүру есебі) туралы жүйелі ақпарат алу мақсатымен тіркеу жүйесі болып табылады. Оперативті есептің негізгі талабы-мәліметтерді алудың шапшаңдығы . Есепті бухгалтерлер, диспечерлер , бақылаушылар және тағы басқа қызметкерлер жүргізеді.

2. Статистикалық есеп экономиканың әртүрлі салаларында жалпылама-көпшілік сипаты бар құбылыстарды, жалпы қоғамдық құбылыстарды олардың салалық жағынан ажырамас байланыстағы сандық жағын зерттейді. Статистика оперативтік және бухгалтерлік есептің мәліметтерін пайдаланады.

3. Бухгалтерлік есеп

Бухгалтерлік есеп – бұл жүргізілген шар.қ опер.р туралы ақпараттарды жинау, жалпылау, тіркеу үшінн жүргізілетін есеп.

Қазақстан Республикасының «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру» туралы заңы еліміздегі бухгалтерлік есепті жүргізу жүйесін анықтайды, қаржылық есеп беру мен оның пайдаланылуын және есепке алудың негізгі принциптері мен жалпы тәртібін, ішкі бақылау және сыртқы аудит жөніндегі талаптары, сондай-ақ ұйымдардың құқықтары мен міндеттерін белгілейді. Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін барлық кәсіпорындар бухгалтерлік есептеу мен қаржылық есеп беруді осы заңға жүргізуге міндетті.

БЕ артықшылықтары:

• Құжатқа негізделген есеп

• Уақыт б.ша үздіксіз жүргізіледі

• БЕ тек ақшалай түрде жүргізіледі

• Өзіне тән әдістері бар

• Ұйымда болып жатқан барлық өзгерістер толық қамтылады.

Шар.қ есепте мынадай өлшем бірліктері қолданылады:

1. Натуралды. Заттай өлшеуіштегі есеп объектілерін бейнелеу үшін масса, көлем, ұзындық бірліктері мен (килограмм, литр, метр) түрлері, сұрыптары, мөлшері және т.с.с, шамалар қолданылады.

2. Еңбек. Еңбек өлшеуіштегі жұмыс уақыты бірлігімен(күндер,сағаттар,минуттар) еңбекке жұмсалған уақытты анықтауға мүмкіндік береді. Еңбек өлшеуіштерінің көмегімен заттай өлшеуіштер үлестіріліп, өнімділік мөлшері белгіленеді, еңбек өнімділігі жұмыс уақыты мен жалақы қорын пайдалану анықталады.

3. Ақшалай. Ақшалай өлшеуіштер ( теңге,тиын) шаруашылық құралдарын , олардың пайда болуы көздеріни , бірдей ақшалай бағалау арқылы іс-әрекеттің процестері мен нәтижелерін жинақтап қорыту үшін қолданылады.