Жоспары:

1.Қызметкерлер мансабының түсінігі

2.Мансапты дамыту

Лекцияның мәтіні.

Мансап – бұл адамның өз еңбегі жайлы субъективті түрде ұғыну бейнесі, өзін-өзі көрсетудің үміт жолдары жіне өз іс-әрекетіне қанағаттанғандық білдіру әсерлері. Бұл қызеттік сатыда үдемелі жоғарылауы, дағдылардың, қабілеттіліктердің, біліктілік мүмкіндіктердің және адамның іс-әрекетіне байланысты сый- сыяпаттар көлемінің өзгеруі. Адамның өмірі жұмыстан тыс кезде де мансапқа айтарлқтай әсері болады, сөйтіп ол масаптың бір бөлігі болады. Бұл бір кездегі таңдап алынған іс-әрекет ету жолының алға қарай дамуы. Басқаша айтқада, мансап – бұл адамның бүкіл өмір бойы жұмыс істеу кезіндегі еңбек тәжірибесі мен іс-әрекетіне байланысты өзі ұғынған көзқарасы және мінез-құлқы.

“Мансапты жасау” – демек, қоғамда жаңа беделді деңгей мен үлкен мүмкіндіктерге жету, жоғары мәртебе, абырой, билік, көп көлемдегі ақшаға ие болу деген сөз. Бұл жердегі абырой – кең қоғам ішінде кең тараған көзқарас.

Еңбек нарығы жағдайында мансап жасай отырып, біздің әрқайсымыз өзіндік жұмыс күшімізді құраушы да, сатушы да боламыз. Нарықтың конъюнктурасы мен оның заңдылықтарын біле отырып табысқа жетуге болады.

Әрбір адам өз өмірінде лайықты мансапты таңдау мәселесіне көп көңіл бөледі.Сонымен қатар әр адам өмірде белгілі бір табыстарға жеткісі келеді:

• қандай да бір шыңдарды алу;

• ең жақсы нәтижелерге жету;

• қандай да бір салада жетістіктер мен кәсіпқойлыққа ұмтылу;

• орындалған жұмыстан қанағаттанған сезім алуға ұмтылу.

Мансаптың екі түрі болады:

• кәсіби;

• ұйым ішіндегі.

Кәсіби мансап нақты қызметкердің өзі кәсіби іс-әрекетінің процесінде дамудың әр түрлі кезеңдерінен өтетіндігімен сипатталады:

• оқу;

• жұмысқа тұру;

• кәсіби өсу;

• жеке қабілеттіліктерді қолдау,

• зейнеткерлікке шығу.

Ұйым ішіндегі мансап үш бағатта орындалады:

• тік түрінде - әкімшіліктің жоғары сатысына көтерілу;

• көлденең түрде – жұмыстың түрі басқа функциялық салаға ауысуы немесе ұйымдастырушылық құрылымында қатаң түрде бекітілмеген белгілі бір қызметтік рөлді орындау немесе бұрынғы жұмыс орнында атқаратын қызметтің күреленуі мен ұлғаюы, соған байланысты жалақының да өзгеруі;

• орталыққа ұмтылу – қызметкер үшін тартымды болып табылатын ұйымның жетекшілігіне, биліктің ортасына жылжу.

Мансапты жоспарлау оны дамытудың масаты сен оған жетуге алып баратын жолдарын анықтаудан тұрады. Оның жолдары жұмыс істеуге қажтті қызметтер тізбегінен тұрады,сонымен қатар мақсатты қызметке орналаспастан бұрын талап етілетін біліктілік болуы үшін біліктілік курстарды бітіріп, машықтанушы болып жұмыс істеу қажет.

Мансапты дамыту деп қызметкер өз жоспарын орындаудағы жасаған іс-әрекеттерді айтады.

Мансаптың әр алуан түрінің болуы, оның төрт негізгі “трамплин”, “баспалдақ”, !жылан”, “шытырман” сияқты модельдерінің бір-бірімен үйлесу арқылы негізделеді.

Жұмыс барысында мансапты басқара отырып, төмендегіні орындау қажет:

• өз білімін кеңейтіп, жаңа тәжірибелерді үйрену;

• жалақысы жоғары қызметті алуға өзін даярлау;

• мансап үшін маңызды адамдарды тану және бағалау;

• өмірде бәрі өзгеретінін есте сақтау керек, себебі, сіздің біліміңіз, тәжірибеңіз, нарық, ұйым, қоршаған ортаның барлығы өзгерісте болады;

• мансап саласында сіздің шешміңіз әрқашанда сіздің және ұйымның көзқарастары арасында ымырашылық болатындығын ескеу керек.

Стратегиялық жоспарлау және оның конструкциясы.

(1сағат)