
- •1. Қазақ тілі – мемлекеттік тіл.
- •1. Іс қағаздарының түрлері
- •Іс қағаздарын қазақ тілінде жүргізуге қатысты ресми құжаттар мен арнайы(специальные) ұйымдар:
- •2. Ресми іс қағаздар стилі
- •1. Өмірбаян.
- •Өмірбаян
- •3. Жеке іс парағы
- •Визит карточкасы
- •2. Қазақстан Республикасы кеден мағлұмдамасы
- •2. Арыз.
- •1.1. Арыз (өтініш, кейде шағым).
- •IV. Мінездеме. Кепілдеме. Мінездеме, оның түрлері.
- •Мінездеме
- •Азаматтық қарым-қатынастарды реттейтін құжаттар.
- •Сенімхат
- •Кепілхат
- •2. Келісімнің жасалған орны мен күні.
- •3. Екі жақгың толық және шартты атауы,
- •4. Жүмыстың сипаты мен мазмұны, квалификация дәрежесі. (Базалық шарттар)
- •7. Келісім мерзімі.
- •13. Ақшалай сыйлық көлемі және оның төлену тәртібі
- •14. Демалыс алу тәртібі,
- •15. Келісім бойынша жасалатын басқа да жағдайлар мен шарттар.
- •16. Келісімдегі ерекше жағдайлар.
- •17. Келісімнің тоқтатылуы.
- •18. Екі жақгың мекен-жайы мен реквизиттері.
- •19. Сигнатура
- •21.Келісімге қосымша.
- •1) Констатациялык; 2) өкімдік(властные).
Іс қағаздарын қазақ тілінде жүргізуге қатысты ресми құжаттар мен арнайы(специальные) ұйымдар:
І кезеңде
Қазақ АССР Халық комиссарлар комитетінің 1921 жылы 2 ақпанда жарық көрген «Республиканың мемлекеттік мекемелерінде қазақ және орыс тілдерін қолдану туралы» декреті;
Қазақ АССР ОАК-нің 1923 жылғы қарашадағы «Қазақ тілінде іс қағаздарын жүргізуді ендіру(внедрении) туралы» декреті
Қазақ АССР ОАК Президиумының «Қазақ тілінде іс қағаздарын енгізу(введения) жөніндегі(управления) орталық комиссия туралы ережені бекіту туралы» қаулысы.
Қазақ АССР Еңбек Халық Комиссириатының 1924 жылғы 21 июльдегі «Қазақ тілінде іс жүргізуді енгізуге байланысты қызметкерлерді жұмыстан босату және оларды қазақ тілінде сөйлеп, жаза алатын қызметкерлермен алмастырудың тәртібі жөніндегі» қаулысы.
ІІ кезеңде
1989 жылғы Қазақ ССР-інің Тіл туралы Заңы;
1990 жылғы «Қазақ тілін және Қазақ ССР-індегі басқа да ұлт тілдерін дамытудың
2000 жылға дейінгі кезеңдерге арналған мемлекеттік бағдарлама»;
- 1993,1995 жылдардағы ҚР Конституциясы;
- 1989 жылы құрылған Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамы;
- 1993 жылы Қазақстан Үкіметі жанынан құрылған Тіл комитеті
2. Ресми іс қағаздар стилі
Стиль – латын сөзі, қазақ тіліне аударғанда «жазу мәнері» дегенді білдіреді.
Стилистика – тілдің қолданылу заңдылықтарын зерттейтін(исследующая) ғылым, ол тілдік белгілердің дұрыс қолданылу нормасын көздейді(нацелен).
Қазақ әдеби тіл стильдері:
ауызекі сөйлеу стилі
көркем-әдебиет стилі
публицистикалық стиль
ресми іс қағаздар стилі
ғылыми стиль
Ресми немесе іс қағаздар стилінің ерекшелігі, онда акт дәл(точно) көрсетіліп(показывает), бір ізбен жүйелі жазуға айрықша(особенный) мән беріледі.
Қазақ тілінде қолданылып жүрген қалыптасқан(установленный) сөз орамдарының(стиле) көпшілігі орыс тілінің ықпалымен(влияние) жасалған : қызу(бурно) мақұлдау(одобрять), қызу қарқын(энергично), тұрмыстық(бытовой) қызмет, қызмет көрсету, жүзеге асыру/реализовать/, қамтамасыз ету/обеспечить/, өз күшінде қалдыру/остановить/, қол жеткен(достич) табыс(успех), кең жол ашу, іске қосу, мәселе көтеру/поднять вопрос/, алғыс(благодарность) жариялау(объявить), сөгіс(выговор ) жариялау.
Көптеген сөздер белгілі стильге телулі болады, қолданылу жағынан шектеліп(ограниченный) отырады. Мысалы: тағайындалсын(назначил), міндеттелсін(обязываюсь), осы анықтама берілді, қаулы(постановление) етеді(исполнить), жарлық(приказ) етеді т.б.
Ресми іс қағаздарында кейде бір заттың(сердство) я ұғымның(понятия) атауы қолданылу орнына қарай әр түрлі аталады. Мысалы, адам деген сөз ресми құжаттарда – азамат, жолдас, телефон станциясында – абонент, ательеде – заказ беруші, шаштаразда – клиент, ауруханада – науқас(больной), санаторииде – демалушы, тынығушы, транспортта – жолаушы т.б. болып табылады.
Іс қағаздары стиліне әр түрлі мекемелерде жүргізілетін жазу үлгілері болады.
Ресми құжат стильдеріне тән(характерные) белгілер:
мазмұнының қысқа әрі тұжырымды(заключение) баяндалуы(докладывать);
тұжырымдардың(заключение) дәл, нақты болуы;
сөздер мен терминдердің нақты, тура мағынасында(толковый) пайдаланылуы(пользоваться);
терминдер мен тұрақты(устойчивый) орамдардың(стиль) бірегейлігі(объединяються);
терминнің ең қолданылу жиілігі жоғары, Мемлекеттік терминология комиссиясы бекіткен нұсқасының пайдаланылуы;
қалыптасқан(установленный) мазмұндық-құрылымдық нормалардың қатаң(строго) сақталуы.
ІІ. Жеке адам өміріне қатысты құжаттар.