Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Каски-ХХ.doc
Скачиваний:
3
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
3.09 Mб
Скачать

Кыдз коми йöзсö пыртöмась

Коми йöзыс вексö дикöй вöвлöм, Ен дынö абу ветлывлöм. И вот Москваись сар тшöктöма комиэсö пыртны. Аддзисьöма öтiк морт, кöда абу повзьöма дикöй йöзсис — Степан поп. Локтас Степан поп Кама дорö, ветлöтö деревняись деревняö да мыччалö роч еннэз: вот Богородича пö, вот Кристос, вот Саваоп, а ме пö — поп, Еныслöн святöй отсасись. И юрбитны велöтö, али-вулисö сьылö, аминясьö. А дикöйытлö мый? Кöть мыччав эн мыччав, кöть сьыв эн сьыв, сылö сёроно. Токо сералöны попыс вылын: кытшöм пö тэ енлöн святöй слуга, кöр му кузя ветлöтан?

Сэк Степан поп дикöйетлö чудо мыччалас: Кама юö чапкас ыджыт из, сувтас сы вылö да кывтö ва ньылат. Ачыс зарни ризаа, киас зарни крест.

Йöзыс берегас сулалö да дивуйтчö, а Степан поп ачыс крестасьö и йöзсö крестнас кресталö.

Дикöйет видзöтöны эта чудо вылö да тожö пернапас бöрсянь пернапас пуктöны.

А некытшöм чудо абу вöлöма: изыс куйлöм плот вылын, токо плотыс ва пытшксис абу тыдалöма.

Сiдз комиэсö и вайöтöмась роч Ен дорö.

Кыдз шогмöмась антипина да паршакова деревняэз

Кык вон — Антип да Паршак — мунасö виль местаэз кошшыны. Антиплöн сьöрас вöв, а Паршаклöн — мöс. Вöлыс берёжа, мöсыс кöта.

Локтасö кык вон Ёдз ю дорöдз да сувтчасö сiя местаö, кöда шусьö Керöс. А Керöс увтас, юас, сулалöны кык из — васис небура тыдалöны. Берег дорсяняс матын, и öта-мöд дынсянь метра-мöд ылына.

Паршак казялас иззэсö и шуö:

— Вай, вонö, керам сiдз: кин улiсь из вывсянь чеччöвтас вылiсьыс вылöдз, сылö пуксьыны овны мыс вылас; кин, оз вермы чеччöвтны — сылö строитчыны мыс увтас.

Антип согласитчас воныскöт, и нiя пондасö вермасьны.

Паршак сувтас увланись из вылö, чеччöвтас, но мöд изöдззас кокыс оз судз, и мужык усяс ваас.

Антип сувтас увдöрисьжык из вылö, лöсьöтчас буржыка — и кокнита чеччöвтас мöд из вылас.

Эта бöрсянь кык вон торйöтчасö: Антип каяс мыс вылö, а Паршак лэдзчас мыс увтö.

Мыс вылас Антип лэдзас вöвсö сёйны, ачыс локтас ключ дорö. Эта местаыс сылö гленитчас, и мужык шуас: «Бура кö вöлö пиялас, сэк этчö и кольчча овны».

Чожа вöлыс чанялас бытшöма, и Антип ключ дорас керку сувтöтас. Эта керкусянь и пондöтчас Антипина деревня.

Паршакова деревня пондöтчас Паршак керкусянь, кöдö мужык сувтöтас мыс увтас.

Кыдз шогмöма кама ю

Кытшöмкö гожумö коми му весьтын öддьöн дыр зэрöма, öтiк лун мичаыс абу петавлöм. Зэрсяняс юэс ыждöмась да видззесö и вöрресö вöтьöмась. Муыс быдöс незьдöм, мыссэсö кырöтöм, токо изъя керöссэс кöсын кольöмась. Йöзыс, подаыс да звиррес токо изъя керöссэс вылын и видзсьöм.

Думайтöны отир: мыля пö сiдз лоис? Еныс мыжйис али мый? Одзжык пö вöлiсö жö тай сэтшöм зэррес, но эта мымда ваыс эз чукöртчыв.

Öтiк богатыр уялас-ветлöтас омöн и казялас, што юэслiсь öрресö тупкалöм буждöм керöс, и ваыслö некытчö котöртны.

И сэк богатыр аддзас ыджытся-ыджыт из, арканалас сiйö да и шордас изнас öксьöм васö — дзик гöрöн мусö гаръяс. И котöртас ваыс богатырыс бöрсянь мöдiлаö — шогмас ю, а коми отирлöн муыс вились лоас кöс да дзоридза. Виль юсö шуасö богатырыс ним сьöртi — Кама ва, а öнi ми шуам сiйö — Кама.

Вына отир, атаманнэз

Богатырка

Богатыррес Вольвылын вöлöмась

Воддя кузя бунт

Войсколöн атаман

Дзуздя

Ермак

Ермак-атаман

Ермаклöн медодзза бой

Камид-атаман йылiсь

Кудым Ош

Куим вон-богатыр

Кыдз Дзуздя розбойниккезöс вашöтöм

Майко да Кудымко

Матрёна - Вына инь

Онтип богатыр йылiсь

Пера-богатыр

Пера да Мизя йылiсь

Полюд да Колчим

Пугачов йылiсь

Чивуль

Чучкарскöй богатыррез

Юкся, Пукся, Чадз да Бач