Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Каски-ХХ.doc
Скачиваний:
3
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
3.09 Mб
Скачать

Некывзiсь сапоггез

Иньва дорас одзжык кучиковöй кöмкöтсö абу и тöдлöмась — сё нинкöм да нинкöм. А öтiк мужык мöдас новйыны сапоггез. Вот и небас сiя сапоггесö, ваяс гортас, а кöмавнытö оз куж.

Иньыс велöтö сiйö:

— Тэ лабичсянь нiйö кöмав.

— Кыдз лабичсяняс?

— Ме лöсьöта сапоггесö, а тэ чеччöвт — вот и кöмалан. Каяс мужык лабичö да чеччöвтас бы сапоггезас, но оз инмы и джоджас усяс. Мöдпырся чеччöвтас — бöра брякнитчас джоджас. Токо доймас, а оз кöмась. И вöлись кутчас иньыс вылын ыждавны:

— Тэ умöля сапоггесö видзан, не коккезö весьтö лöсьöтан!

А иньыс паныт:

— Ме бура видза, этö тэнат коккет чукыляöсь! Пондыв гöбечсянь.

Мужыкыс гöбечсянь чеччöвтас. И сiдз ни бура инмöтчас бы, а сё бокö!

Оз вермы сапоггесö кöмавны и давай горзыны, курыт синваэз кисьтны! Дук оз тöд, мый сэсся керны. Кылас горзöмсö йöз морт, пырас да юасьö:

— Мыйись горзан?

— Да вот неби сапоггез, а кöмавнытö ог вермы. И лабичсянь, и гöбечсянь чеччалi — нем оз пет. Колас вузавны, кытчöдз эг вийсьы.

Тöдтöм морт жалейтас мужыксö да мыччалас, кыдз колö сапоггесö кöмавны.

Öддьöн и умöль, он куж дак!

Юкмöсын тэсь

Мужыккез ветласö базарö тэсь вузавны. Лунтыр Кудымкарас оласö, а тэсьсö озö вузалö, сiдз и мунасö бöр тыра доддезöн. А кынöмныс сiдз сималö — мороспань пиньöвтö. Вот нiя лэдзчасö пруд вылас да инмасö юкмöс дорö.

— А мый, мужыккез, поди керны тэсьсö юкмöсас да и сёйыштны? — юалö öтiк.

— Колö керны, а то тшыгйöн куламö, — шуöны мöдiккез.

А дыр я кернытö? Босьтiсö мешöк, буз кисьтiсö тэсьсö юкмöсö, плетьпуöн сорлалöны. А тэсьыс оз сукмы.

— Унажык колö кисьтны, унажык! — вермасьöмöн горöтлöны мужыккес.

Кисьтасö сразу куим мешöк, сорлаласö — сё кизерик.

— Мун жö пырав, Ваней, — тшöктöны медтомсö, — да видзöт, кытшöм кимось тэсьыскöт лоö.

Сунгисяс Ваней юкмöсас — токо ва гаддез бöрсяняс кайöны: буль-буль-буль! А мужыккез кылöны: бур-бур-бур!

— Аддзылiт, кытöн бур тэсьыс, — шуöны мужыккес, — ю пыдöсас. — И сьöрсьöн-бöрсьöн чеччаласö юкмöсас. Токо öтiк, кöда ылынжык юкмöс дынсяняс водас, оз пыр йы увтас: одзиссес пö, натьтö, быдöс ни сёйисö, нем ни эз кольö.

Мöдiк кудымкар

Мунасö кудымкарса Дзуздiнö нянь кошшыны. Гортсиныс петасö сёрöнöв ни, и Верк-Иньваэс гöгöрын нiйö ойыс и вöтас. Корсясö кудымкарса мужык ордö узьны. Мужык лэдзас. Вöввесö картаö сувтöтасö, а доддесö öтöрас колясö.

Деревняись зонкаэз решитасö серавны мунiссес вылын да мунiссеслiсь доддесö оглобляэзнас Кудымкарлань бергöтасö. Югдандорас кудымкарса саймасö, доддясясö да мунасö одзлань. Час мунöны, дыржык мунöны — ю пантасьö.

— Кытшöм эта сэтшöм ю? — юалöны отирлiсь. — Ровно тай тöдса.

Нылö висьталöны:

— Эта Иньва.

— А деревняыс кытшöм?

— Кудымкар.

А кудымкарса дивуйтчöны:

— Эта дырна олам чочком югытас, а эг на кывлö, што Кудымкаррес кыка.

Пырасö Кудымкарас, ас коласаныс баитöны:

— Не миян я эта посадным?

— Эн дбруньгы, зонка! Мöдiк лун ни мунам — кысь миян лоас?

— А не миян я иннезным васö кайöтлöны?

— Эн ни баит, зонка, миян и эмöсь тай!

Туй вылын öшынок

Эта туй кузя отирыс ветлывлiсö нин да бан кульны, и нем сэтшöмыс эз вöвлы, а öтпырись туй дорись пу вылын оссис öшынок, а öшынокас пондiсö тыдавны чужöммез. Медодз этö казялас Ёська гед. Мунас, мунас сiя и чукыляс тюк пантасяс öшынокыскöт. И повзяс: ой-ой, мый эта сэтшöмыс? Сибöтчас öшынок дынас, дзар керас сэтчö, а сэтчин — сьöд тоша, шар сина да осьта öма рожа! Да эта поди ачыс вöрдядьыс сэтöн вöйсасьö!

Котöртас Ёська деревняас, отирöс корас, и бöра каясö вöр дорас, гусьöник сибöтчасö öшынока пу дынас. Видзöтас дзор старик, шуас:

— Кинкö öддьöн тöдса сэтчин пукалö, а ог вермы тöдны. Не я объешшикыс нин-бансö дозоритö, медбы мийö эг кульö сiйö?

Видзöтас öшынокас мöдiк, висьталас:

— Объешшикыс чочком, а сэтчин сьöд чуд пукалö! Видзöтас куимöт, бöра висьталö:

— Этö, челядь, объешшикыс и эм. Эд мунö вöрас, а то кутас!

А эна отирыс нин-бан билеттэсö некöр абу неблöмась и, медбы не сюрны штрап увтö, дугдасö вöрас ветлыны.

Но и пессьöмась сiя тöлö нинкöмтöг! А сё жеркалатор кузя, кöдö кинкö öшöтöма туй чукыляс.