
- •Пытшкöс
- •Вöрпи да пода йылiсь
- •Шыр да пышкай
- •Вельмöм шыр
- •Панöм нинкöм
- •Кöин-лекар
- •Кыдз старукаöс ош лечитiс
- •Баля баран да коза баран
- •Ош да мужык
- •Палитöм мыр
- •Ош ордын срокын
- •Бöжись ви
- •Руч да кöчпияннэз
- •Туран ырöш
- •Кимось йылiсь
- •Старик да вöрись
- •Сяпарись ваней
- •Бишедтан да чуддэз
- •Ваня - бöб зон
- •Кама иван
- •Куим зарниовöй юрси тылöп
- •Кабморт
- •Рытко, ойко да асывко
- •Иван мужыкпиян
- •Сар адмон, сылöн зон да оров зарниборд
- •Иван саревич (1)
- •Иван саревич (2)
- •Мича марпида
- •Лёгостай
- •Зонка читкыля юр
- •Шыр да кеня
- •Кам ордö била
- •Гусялöм сойез
- •Куим сой
- •Зарни яблоня
- •Иван саревич да мича ныв
- •Илля муромеч да шатёр-богатыр
- •Вежöм челядь
- •Савдатлöн инь да сылöн зарни челядь
- •Обороника
- •Рака козиннэз
- •Тёпок да бабылiньöй
- •Кöртовöй вöлок
- •Ошвердас
- •Бöб öмель
- •Сунис моток
- •Нылочка да еги-баба
- •Гона да öмека
- •Легонтай, легонтай
- •Певрунь
- •Вöралiсьлöн диво
- •Быдса чудо
- •Повзьöтчан керку
- •Кум да кума
- •Зарни сюр
- •Зарни кöш
- •Кыдз вöрдядь мыжйис инькаöс
- •Вöрись кульлöн отсöт
- •Мыйсянь китöмлöн киыс быдмис
- •Лёк туннэз йылiсь
- •Ленсювко
- •Богатыр да кулан
- •Умöлик мерин
- •Чöвтöтовöй дубаса ныв
- •Анькытш иванко
- •Шуд кошшиссез
- •Нывкаэз йылiсь каски
- •Иван да пров
- •Петра-сар, савдат да розбойниккез
- •Озыр жöник сайын
- •Мортсёйись инь
- •Грек шедтiссез
- •Яньки, паньки да ваньки
- •Мывкыда воннэз да бöб иван
- •Бöб зонпиян
- •Ай да сылöн куим зон
- •Тöдiсь доктор
- •Озыр корасись
- •Дышкучик
- •Кыдз данько бурлачитiс
- •Сизимок
- •Мывкыда митей
- •Кыдз мужык дзодзоггезöс янсöтiс
- •Китрöй мужык
- •Кытчö ветлiн да мый аддзылiн
- •Куим вон
- •Кыдз зонка би кошшис
- •Не поп, не чорт
- •Горш попаддя
- •Поп да срошнöй
- •Тыра курöг
- •Кöчкыйись да поп
- •Бöбсялöм поп
- •Кöбыла кольттез
- •Вöралiсь опонь да барин
- •Зимогор
- •Дыш олёнушка
- •«Ёгортан курöтан...»
- •Асныррез
- •Некывзiсь сапоггез
- •Юкмöсын тэсь
- •Мöдiк кудымкар
- •Туй вылын öшынок
- •Гузи да мези
- •Кыдз овдя пиканалiс
- •Потя да потика
- •Дзирыт пельняннез
- •Чочком колпака морт
- •Кыдз епаöс кöч велöтiс
- •Донтöмик пятаккез
- •Атрапей
- •Кыдз сёйис, сiдз и уджалiс
- •Таратайкаын поп
- •Елесько
- •Нёль вон да пишаль
- •«Эн керась ― усян!»
- •Нинйöм чаркиэз
- •Старик да старука
- •Нинкöм да налевка
- •Пöв нинкöма мужык
- •Комиöн буржык
- •Вежа висьттэз
- •Кысянь светас лоис му
- •Кыдз шогмис му
- •Шогмöма вöв коколись
- •Кыдз шогмöм кама му
- •Пера да зарань
- •Шондi да тöлiсь
- •Мыйсянь сюыс öтiк роза, öтiк шепа
- •Мыля ид шепыс дженыт
- •Мыля ошыс дженыт бöжа
- •Кыдз коми йöзсö пыртöмась
- •Кыдз шогмöмась антипина да паршакова деревняэз
- •Кыдз шогмöма кама ю
- •Вына отир, атаманнэз
- •Матрёна - вына инь
- •Кудым ош
- •Пера-богатыр
- •Кыдз пера да мизя олöмась лупъя дорын
- •Пера-богатыр да вöрись
- •Пера-богатыр да вакуль
- •Кыдз пера-богатыр вермасьöма змейкöт
- •Кыдз пера-богатыр отсалöма роч войсколö вермыны идолишшоöс
- •Кыдз пера-богатыр пессьöма грап строгановкöт
- •Пера да мизя йылiсь
- •Полюд да колчим
- •Юкся, пукся, чадз да бач
- •Богатыррес вольвылын вöлöмась
- •Онтип богатыр йылiсь
- •Чучкарской богатыррез
- •Майко да кудымко
- •Богатырка
- •Кыдз дзуздя розбойниккёзöс вашöтöм
- •Войсколöн атаман
- •Ермак атаман
- •Ермаклöн медодзза бой
- •Пугачов йылiсь
- •Камид атаман йылiсь
- •Воддя кузя бунт
- •Куим вон-богатыр
- •Чудь, важ отир
- •Чудляна
- •Чуддэз да чарла
- •Тшак увтiсь морток
- •Учöтик мортоккез
- •Медодзза отир
- •Важжес — ыджыт отир
- •Асьнысö вийöмась
- •Мунасö мöдлаö
- •Пуста деревня
- •Сьöд чукча
- •Медыджыт ен
- •Чучкöйлöн аслас сёрни
- •Быдöс дозмукöн торксьöмась
- •Важжес мыжйисьöны
- •Мыжйöм морт
- •Коми чуддэз
- •Одзза мортлöн коктуй
- •Чучкöйез пышшöмась розбойниккез шогъя
- •Тöдтöм йöзлöн горт
- •Розбойниккез, кладдэз
- •Ыджыт керкуись розбойниккез
- •Виясö бичулиöн
- •Розбойниклöн сьöлöмыс сьöд
- •Костымчи
- •Кык ыджыт клад
- •Розбойниккезлöн пыж
- •Иньва дорись клад
- •Пыжтыр зарни
- •Кладыс кöчöн мыччасис
- •Петöма ачыс
- •Лöз вöла караульшик
- •Кладыс не быдöнлö сюрö
- •Сказзэз
- •Бытшöм морт
- •Кин пармаö вайис бур олан
- •Чудвисьттэз
- •Суседкоэз
- •Суседко
- •Печкись суседко
- •Гидйись суседко
- •Кинкö мыччасис
- •Мешайтчöма чернильнича
- •Курöггезöн шупкасьö
- •Öтöрись чуддэз. Боболлез
- •Баняын блазнитiс
- •Пукалiкö
- •Сiсь чурка
- •Вежöм зонка
- •Пывсянiсь чуд
- •Мöс картаись чуд
- •Öвин васька
- •Кутор чуд
- •Умöль места
- •Чуд дозыляйтiс
- •Кöрт кокаэс мырддясö
- •Чоморлöн стан
- •«Мун чомору!»
- •Луншöрика
- •Луншöрика-обороника
- •Ваись, нюрись куллез
- •Кульпиян
- •Шулькун
- •Сакасикö
- •Куллезлöн свадьба
- •Тыись вакуль
- •Васö оз лэдз босьтны
- •Ва дорись нывка
- •Калян рöдiсь нывка
- •Вöрись чуддэз
- •Биа öма тупыль
- •Сотчан турунъюр
- •Лешачика дюттьöтöма
- •Тшакъявтöн чудитчис
- •Вöрисьлöн керкуын
- •Вöр кöзяин
- •«Вöр дорын олöм сторож…»
- •Вöрись дядько
- •Лешак да лешачика
- •Синкымтöм матшка
- •Вöрись инька
- •Абу вермöм диктыны
- •Вöрисьыс кежöтлöма
- •Пон сёйись
- •Лешак нуöтлöм
- •Ыджытжык
- •Бедьыс мöдлаö нуöтiс
- •Лешачика кыскалöма
- •Вöрын олiсь инька
- •То ыджыт, то учöт
- •Пон кучика вöрись
- •Гитлерка
- •Вöрисьлöн инь кодь
- •Вöрись ордын
- •Дядькалöн пестуння
- •Пугырнюрись кöзяин
- •Митрофан митрофановичлöн тётка
- •Дявлöн туй
- •Мыйсянь чегис кок
- •Тöдiссез, тшыкöтчиссез
- •Петя-балаган
- •Мужык мунöма турунла
- •Тшыкöтöм свадьба
- •Тöдiсь тшыкöтö свадьба
- •Кинас аддзö
- •Мöдiк висьтассэз
- •Мам кай вештiсьöма
- •Ошлöн инька
- •Микайыв пиян икота
- •Икотаэз
- •Еннэз риксьöны
- •Оз лэдз чилькöтчыны
- •Кулöммес ловъяэслö отсалöны
- •Змея нимасис
- •Мырыв да кöкöв
- •Торокан пышшö
- •Югыт турун
- •Курöг празьник
- •Öшмöссэз
Тöдiсь доктор
Олöм-вöлöм Шванёв. Сылöн иньыс кулöма, а мöдпырись гöтрасьны абу пондöм. А кöр инька пö абу, дак мыйлö кöзяйствосö? Кутас да быдöс вузалас — дзик сунис швач орöтас. Сьöм босьтас неетша и мунас деревняэзöт ветлöтны.
Öтпыр инмас тöдтöм посадö да пырас керкуö, кытöн вердсьöны.
— Мый тiян эм сёянсис? — юасьö Шванёв.
— Мый коран, сiйöн и вердам, — шуöны сылö. Шванёв пуктас сто руб да висьталас: вайö пö то этö да этö, сiйö да сiйö — сизим сёян тшöктас пуны-жаритны, сизим юан лöсьöтны.
Пуксьöтасö сiйö бытшöм местаö, кутчасö сёян-юан ваявны. Ваялöны и ваялöны, а сiя сёйö да юö, сёйö да юö. Сэтчöдз лотошитас-сёяс, што джек вывсис джоджас таралас.
Вердiссес повзясö да докторöс корасö. Доктор удас Шванёвлö касторка, петкöтас сiйö öтöрö, и сэтчин касторкаыс Шванёвлiсь гырксö быдöс весöтас.
Шванёв и юалö докторлiсь:
— Тэ мыйöн менö веськöтiн?
— Касторкаöн юкталi.
— А кыдз тэ сiйö керин?
— Ме сiйö аптекаись неби.
«Бур эта лекарствоыс, — шуас ас пондасис Шванёв. — Ноко ме сiйö неба жö».
И босьтас касторкасö быдса четверть да мунас деревняэзöт ветлöтны. Рытнас локтас ыджыт деревняö, корсяс овны старичок ордö. Старичок лэдзас, и Шванёв керас вывеска: «Доктор и тöдiсь Шванёв». Вывескасö öшöтас ворота вевдöрö, а старичоксö босьтас отсасисьö.
Вот и олöны кыкöн да виччисьöны шогалiссезöс. А юöррес доктор йылiсь öт-мöдöрö лэбзьöны: сiя пö бура веськöтö да быдöс тöдö.
Эта туй кузя лöсялас мунны базарö öтiк купеч. Неылын деревня дынсяняс сiя чеччас телегасис да лэдзчас ю дорö миссьыны. Эта коста сылöн тройка вöв пышшас, и купечлö ковсяс мунны Шванёв дынö. А Шванёв отсалiсьнас сiйö токо и виччисьö: босьтасö купечлiсь сто руб, асьсö пöрöтасö лабич вылö да кисьтасö öмас касторка — купечыт и кыв горöтчыны оз ешты.
Юкталасö, лэдзасö купечсö, а сiя видчыны пондас:
— Тэ тай нач ылöстöм, Шванёв! Ме юасьны локтi, а тэ мый керин?!
Шванёв висьталö:
— Миян тöдiсьным — касторка.
Купеч чульс сьöвзяс да чожжык пышшас ылöстöммес дынiсь. Неылö и мунас — кынöмсö пондас кырлавны-орлавны — керпитны оз позь, и уськöтчас вöрокö. А вöввес сэтöн и сулалöны. Вöлись радуйтчö купчина: былись пö, видзöт, Шванёвыс висьталiс, што сылöн касторкаыс — тöдiсь!
Пуксяс купеч тройкаа телегаö и гыма-ёрка локтас Шванёв дынö да сетас сылö эшö нёльсё руб.
Чулалас лун-мöд, чарлалö-гöняйтö мöдiк купеч.
— Доктор Шванёв принимайтö?
— Принимайтö.
— Сiя быдöс тöдö?
— Быдöс и быдöс!
— Сэк мунам миянö, — висьталö купеч. — Ыджыт сьöм сета.
А купечыс иньлöн öшöма зарни чунькытш, и купчика жöникыслö зника оз сет: аддзы пö меным и быдöс!
Шванёв мунас купеч ордö. Сiйö вердöны, юкталöны, кыдз меддона гöсьöс — сёй да ю, мымда тöрö!
Повар сы гöгöр и гардчö да медчöскыт торсö сы одзö пуктö — сiдз купеч да купчика тшöктöмась керны. Шванёв кыдзкö мигнитас поварлö да серöмтчас; — Этö ме сiдз и тöдi!
Поварыс чужöмнас мöдкодьсялас:
— Тэ тöдiн ни?
— Ме сэк жö и тöдi, кыдз кöзяиныт миянö локтiс.
— Тэ жалейт менö, эн сюрöт чунькытшнас. Сыбöрын вештiся.
— Дак кыдз керсям?
— Ме чунькытшсö дзодзоглö чапка, ась сiя сёяс. Тэ и висьталан купечыслö, кытöн чунькытшыс.
— Кытшöм дзодзоглö чапкан?
— Кöда медсераыс. Ме сылiсь голясö шырышта. Куим лун бöртi Шванёв дынö пырö купеч:
— Но, тöдiн ни, кин чунькытшсö гусялiс?
— Сiйö некин эз гусяв — дзодзог ньылыштöма. Начкыласö дзодзогсö, кöдö Шванёв тшöктас, и чунькытшсö чульсис аддзасö.
Тöдiсьлö эта понда купеч сто руб сетас да тройкаöн гортас кыскас.
Сьöм Шванёвлöн эм, сiя олö да олансö ошкö.
И вот тöдiсь ордö локтöны сар дынсянь: пондöма шогавны саревна. Шванёв оз бы мун сэтчин, да не сылöн воляыс. Пуксьöтасö сiйö каретаö да кыскасö дворечö, сувтöтасö сар одзö, и сар висьталас:
— Тэ тöдiсь, и доктор, сiдзкö, висьтав, кытшöм висян кутчисис саревна бердö, да чожжык веськöт сiйö. Кужан веськöтны — сета тэныт тройка вöв да витсё руб сьöм. Он кö веськöт — юртö кераласö.
Мунö Шванёв саревна дынö и прошшайтчö ни юрыскöт: саревнасö саридз сайись докторрез абу вермöмась веськöтны, дак кытчö ни сылö!
Но мый керан, колö пондывны!
Шванёвлöн öтiк лекарство — касторка. Мый лоас, сiя и ло — юкталас сiйöн саревнасö. Мöд докторрес повзясö да пышшасö. А саревна давай öсны, давай öсны! Быдса час вуктас, сэсся дугдас и корас сёйны. А пондiс кö сёйны — веськалас!
Сар сетас докторлö куим вöв да тарантас, эшö сьöм — 500 руб.
Шванёв пуксяс тарантасö, локтас отсасись старичок ордö. Ворота вевдöрись вывескасö кульыштас, касторка чапкас. Старичоклö сетас кыксё руб да вашöтас вöввесö паськыт туй кузя.
Поди и öнi сё гöняйтö.