Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Каски-ХХ.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
3.09 Mб
Скачать

Ай да сылöн куим зон

Кöркö олöма гов сар. Сылöн вöлöмась куим зон:

Тришка, Никишка да Иван. Кöр зоннэс лоасö ыджытöсь ни, айныс корас нiйö дынас да висьталас:

— Тi öнöдз олiтö-красуйтчитö, а талун доддялö вöввез да мунам мекöт и видзöтам ассиным мунымöс.

Зоннэс доддясясö, и сар висьталас нылö:

— Ме пукся Тришка телегаö и муна медодзас. Никишка да Иван локтасö бöрсяням.

Сар пуксяс Тришка телегаö, и нiя мунасö. Зоныс ямшикалö, сар бöрас пукалö и шы оз сет. Ны бöрсянь — Никишка да Иван.

Чулаласö деревня, видз, вöр и локтасö сэтшöм местаö, кытöн муыс сьöдмусин. Сэтчö сувтчасö, Тришка зоныс видзöтчас-керас да и горöтчас айыслö:

— Ме бы этö мусö гöри да сэтчö кöдзи шогдi, уна нянь быдтi бы.

Сар кывзас этö да висьталас:

— Бурö, зонö, думайтiн. Тэ менам кöркö юрвердiсь лоан, öнi верман гортö мунны, а ме Никишка телегаö пукся.

Тришка иньдöтчас гортас, а мöддэс мунöны одзлань. Мунасö, мунасö, пырасö ыджыт вöрö, и Никишка сувтöтас вöвсö да горöтчас:

— Ме бы эта вöрись бур керку кери.

Айыс и этö зонсö ошкас да лэдзас сiйö гортас. Ачыс пуксяс Иван телегаö, и ая-зона мунасö эшö ылöжык.

Иван вашöтö и вашöтö вöвсö, айыс öдва телегаас öшшö.

— Кытчö сiдз тэрмасян, зонö? Туйыс умöль, кыдз бы эг пöрö да эг доймö.

Зоныс шуö:

— Тэрмася сэтчин, кытчö сьöлöмö кыскö.

Вот ая-зона ыджыт вöрсис петасö да шутём вылö сувтчасö. Эта шутём вылын быдмö тупу, а сы вылын быдкодь кайыс дзульзьö.

Иван видзöтас, видзöтас тупуыс вылö да горöтчас:

— Ме бы этö пусö пöрöтi да кери сэтiсь балалайка, и сiя эна кайез моз жö пондiс горавны бы.

Айыс Иван зонсö не оз вид, не оз ошкы, токо тшöктас бöр бертны гортö.

Ашынас Тришка локтас айыс дынö да юалö:

— Талун мый нö пондам керны? Айыс висьталö:

— Ме бы тэ местын мунi сьöдмусинсö гöрны. Тришка медалас гöриссезöс да мунас ныкöт гöрны. Юасьö Никишка:

— Талун мый нö пондам керны? Айыс висьталö:

— Ме бы тэ местын мунi вöр октыны.

Никишка босьтас сьöрас вöрзаптiссезöс да мунас вöр октыны.

Иван нем оз думайт, гор вылын вешъянтöг туплясьö. Айыс сылiсь юасьö:

— А тэ мый бердö кутчан? Мыйöн айытлiсь сьöлöмсö бурмöтан?

— Ме пöрöта тупу, кера сэтiсь балалайка да деревняэзöт понда шатласьны.

Сар сiйö не оз вид, не оз ошкы, и Иван медалас öтiккезöс тупусö пöрöтны, мöдiккезöс — балалайка керны. И керасö сылö бур балалайка, зонка босьтас сiйö да и мунас шатласьны. Мунö да орсö, мунö да орсö. И сiдз локтас деревняöдз, öтiклö вöзйисьö орсны, мöдiклö — некинлö орсiсьыс оз ков, а мöдiк удж зонкаыт оз куж керны.

Узяс эта деревняын, ашынас мунас мöдiкö. Но и сэтöн орсiсьыс некинлö оз ков, и сiя мунас куимöт деревняö. А сэтöн — ыджыт празьник, орсiсьыс уналö колö.

Öтiк мужык шуö:

— Лок миянö орсны — пöт лоан. Мöдiк шуö:

— Лок миянö орсны — пöт и код лоан. Куимöт шуö:

— Лок ме ордö орсны — верда, юктала да бур вöв сета. Иван куимöтлаас и мунас. Ойбыт сэтчин орсас — вöв заробитас. Пуксяс вöв вылö да мунö одзлань. Сы вылö уськöтчас öтiк сина розбойник да мырддяс вöвсö, асьсö бура нöитас да йöр дорö чапкас.

Ойзас-керас Иван да бöра кыссьö туй кузяс.

Сiдз быдса неделя шатласяс, кытöн ой, кытöн лун чулöтас. И вот локтас ыджыт посадö. Орсiссес сэтöн тожö оз колö. А öтiк мужык уджалiсьöс кошшö — почта карö кыскыны.

«Вай-ко медася почтасö кыскыны», — решитас Иван да мунас мужыкыскöт. А мужыкыс вайöтас сiйö öтiк сина розбойникыс дынö. Розбойник оз тöд медасись мортсö и шуö сылö:

— Керан кö меным öтiк бур, ме сы понда тэныт кера кык бур. Вай талун ойнас кыскы менчим почта карö.

— Кыска.

А сiя — некытшöм не почта, а грабитöм добро.

Вот локтас ой, Иван доддялас пара вöв — öтыс аслас и сюрас — да кыскö «почта». Туй шöрöдззас локтас, розбойниклiсь мортсö тойыштас телегасис да гортас кай моз лэбзьыштас.

Сар панталö зонсö, юалö:

— Кытiсь тэ кык вöвсö, да эшö сильканнэзöн? Иван шуö:

— Ме öтiк мортлö öтпыр кери öтiк бур, а сiя эта понда меным керис кык бур.

Вöлись айыс ошкас Иванöс.