Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Каски-ХХ.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
3.09 Mб
Скачать

Яньки, паньки да ваньки

Оласö куим вон, эшö учöтöсь, — Яньки, Паньки да Ваньки. Айныс абу, мамныс абу, сёйнытö нем. Кысь сёянсö вайны? Пу он йир, мыйкö колö курччавны небытжыкö.

И мунасö гусясьны йöз сёртни ямаö — пöжалам да пöжам пö сёртнисö. Босьтасö ведраэз, локтасö яма дынас. А вöлöма тулыс ни, яма öмыс осьта.

Яньки да Паньки иньдöтасö Ванькиöс пытшкас:

— Пыр да чапкав сёртнисö, а мийö пондамö ведраэзö тэчны.

Ваньки пырас ямаö, чапкалö сёртниэсö да висьтавлö:

— Эта ыджытжык — пöжавны, эта учöтжык — пöжны. Чапкалас, чапкалас да öтiк сёртниöн ведра кузя инмас — трин-бран-н!

Кöзяин-кöзяйка саймасö, яма дынö котöртасö. Яньки да Паньки ештасö пышшыны, а Ваньки шедас. Оз ешты ямасис петны.

— Мыля гусясян?

— Кынöм сималö.

— Но, вердам инö, некöр он вунöт!

Кулясö да кулясö боккесö шатьöн, ведрасö мырддясö да бöрпонас брынгасö — мун пö да сэсся татчö эн вовлы!

Локтас Ваньки гортас, воннэс сiйö бурöтасö да бöра гусясьны нуöтöны. Ваньки эз и мун ни бы сэсся, да эд кынöмыс сималö!

Мунасö кольттез гусявны.

Яньки да Паньки гид öшын увтын сулалöны, а Ваньки пытшксяняс кольттесö мыччалö да висьтавлö:

— Эта ыджыт — пöжавны, эта учöт — пуны. Кöзяин-кöзяйка кыласö гусясиссесö да петасö. Ыджытжык воннэс пышшасö, а Ваньки шедас.

— Мыля гусясян?

— Кынöм сималö.

— Но, вердам инö — некöр он вунöт!

Кулясö да кулясö боккесö да брынгасö бöрпонас.

Локтас Ваньки гортас, воннэс сiйö бурöтасö да иньдöтасö пес гусявны — кольттесö эд колö пуны.

Деревняын Ванькилö бура ни павкис, и сiя сэсся каяс вöр керасö. Босьтас пес краж и локтö гортас. А сылö паныт — отир.

«Ок тэ! Шеда кö, дак эд бöра кулясö-волясö!» — повзьöтас асьсö Ваньки да каяс кöз вылö и пессö сьöрас кайöтас.

Пукалö, зэгсьö полöмсяняс. А отирыс сiя кöз дынö локтасö да пуксясö. Пукалöны да мыйкö янсöтöны.

— Этö меным, этö рочлö, этö вотяклö... Этö вотяклö, этö рочлö, этö меным...

Ваньки тöдö бы, киннэз нiя и мый янсöтöны. Кывзас, кывзас да вöджжасьны пондас и нильдас улö. Гуж лэдзчисяс, и кражыс кöдöкö дойдас.

Отирыс чеччöвтасö да дзизъяласö дзибъяинас.

Ваньки пышшыны жö пондас, но кытчöкö чужйисяс да усяс.

«Мый сэтöн сэтшöмыс?» — думайтö Ваньки. Пешлас — мешöк, а мешöкас сьöм. «Вон мый янсöтöмась! Дак эд нiя воррез!»

И босьтас Ваньки мешöксö да гортас вотьыштас — кок увтсис муыс лэбзьö! И песыс йылiсь вунöтас.

Сiя лунсянь воннэс дугдöмась тшыгъявны.

Мывкыда воннэз да бöб иван

Пöрись гозъялöн вöлöмась куим зон: кыкыс — морттэз, а куимöтыс — Бöб Иван.

Пöрись гозъя нем ни оз вермö керны, а зоннэс учöтöлöсь, вот и лэдзчисяс кöзяйствоныс. Но овнытö кыдзкö эд колö, вот и кык вон пондасö мунны бурлачитны — геньгаок мöдасö шедтыны.

Лöсьöтчöны воннэс, и бöбöв корсьö:

— И менö сьöраныт босьтö.

А воннэс сiйö озö бы нуöтö — мый пö сыись прокыс? Бöб Иван сёроно няргö:

— И ме муна! И ме!

Сэк воннэс решитасö гусьöн пышшыны. Рытсянь котомаö нянь тэчасö, а котомаэсö сюясö идзасö, медбы асывнас керкуын не кыскасьны-тэчсьыны.

А Иваныт кытöнкö бöбöв, а сэтöн вежöра вöлöма: караулитас воннэсö, кытчö котомаэсö сюясö, ойнас öтсис няньсö ректас да сэтчö ачыс пырас.

Воннэс чеччасö одз и одз да пондасö пышшыны бöбöлыс шогъя. Гусьöник котомаэз кватайтасö да котöртöны мый вын, медбы югытöдззас горт дынiсь ылöжык мунны. Бöб Иван котомаын пукалö да сералыштлö: «Котöртö, котöртö — чожжык сьöм пондам шедтыны!»

Вот ылöкодь ни воннэс мунасö и кылöны Бöб Иванлiсь голос:

— Воннэзö, воннэзö, эдö кольö! Воннэзö, воннэзö, эдö кольö!

Воннэс шуöны:

— А мый, Бöб Иваныс вöтчö эд, вöтчö! Кытчö öнi сiйö воштамö, вöтас кö? — и эшö öддьöнжык тэрмасьöны.

Бöб Иван пукалö да сералыштлö: «Котöртö, котöртö, чожжык сьöм пондам шедтыны!»

Чöлас-керас Бöб Иван да бöра небурика горöтö:

— Воннэзö, воннэзö, эдö кольö! Воннэзö, воннэзö, эдö кольö!

Воннэс шуöны:

— Вöтны тай мöдö бöбöлыс! Вай дзебсисямö кытчöкö.

А мунöмась вöрöт, и пырасö увъяжык кöз увтö, лапъя коласас. Кывзiсясö — бöбöв оз кыв, и пондасö сёйны, öт воныс пöрччалас котомасö — сылöн нянь. Мöд воныс пöрччалас — сэтöн Бöб Иван пукалö да сералö:

— А мый, воннэзö, пышшит ме дынiсь? Воннэс видöны сiйö:

— Кытчö öнi мийö тэнö воштамö? Тэ эд нем он куж керны, токо нянь сёйны кужан.

Бöб Иван кыдз видзöтас туйланяс — сiя тай мужыккез локтöны и шуö:

— Воннэзö, воннэзö, эна киннэз нö миян дынö сибöтчöны?

Повзясö воннэс: этö пö розбойниккез, натьтö! — да каясö кöз вылас и сьöраныс Бöб Ивансö лэбтасö.

Мужыккес локтасö да кöз увтас кучик паськöтасö, а кучик вылас — сьöм тыр! Розбойниккез и вöлöмась нiя!

Куим вон кöз вылын кулöм не ловъя пукалöны да видзöтöны улö, мый сэтчин лоас. А розбойниккес чеглаласö лапъя уввесö да кöз увтас би керасö и пондасö каша пуны.

Пукалöны куим вон, дзик немöйöсь, виччисьöны, кöр розбойниккес мунасö.

Бöб Иван сёйöм бöрас уна ва польдас-юас, и гадьыс öддьöнöв тырас. Вот сiя и шушкö:

— Ме öтöрася бы. Воннэс видчöны:

— Чöв, бöбöв! Розбойниккес кыласö, дак мый миянöс эстöн керасö?

Розбойниккезлöн каша пусяс, нiя пондасö сёйны, öтiк шуö:

— Виок бы этчö!

Бöб Иван ректас польдöм гадьсö да мымдакö и кашаас инмас. Розбойниккес сэтчö и шуасö:

— Видзöт, еныс миянлö ви лэдзö!

Асьныс кашасö лэбтöны-панялöны да ошкöны.

Мывкыда воннэс радуйтчöны: часöт розбойниккезлöн сёйсяс кашаныс, и нiя мунасö. Но Бöб Иванлöн мöдiк беда лоас: унаöв сёйис да кынöмсö зэлöтö. Сiя и шуö бöра:

— Ме öтöрася бы. Воннэс видчöны:

— Чöв, бöбöв! Невнасö кыдзкö керпит ни!

Но Бöб Иван оз ни вермы керпитны да кöз вылiсь ризь-вазь, ризь-вазь пондас лэдзчыны.

Розбойниккес повзясö да пондасö пышшыны — озö вежöртö, мый сiдз риззьö-ваззьö. Токо öтiк кольччас да сё кашасö лопкö.

Бöб Иван лэдзчас да и шуö сылö:

— Вонö, вонö, кыв вылат — гöн!

Розбойникыс кыдз кыскыштас кывсö, Бöб Иван рраз орöтас кыв йывсö. Мöдытлö зубыт, сiя «ла-ла-ла» пондас керны!

Мöд розбойниккес кыласö этö да эшö öддьöнжык котöртöны. Ны сьöрö и йывтöм кылаыс уськöтчас да «ла-ла-ла-ла»-нас одзиссесö вашöтö.

Сiдз и пышшасö розбойниккес, кöз увтас кучиктыр сьöм колясö.

Кык вон лэдзчасö му вылö, этö сьöмсö босьтасö да бертасö гортаныс. Вот сiдз и бурлачитасö, сiдз и сьöм шедтасö — сэсся некытчö оз мунö.

Кöбы не Бöб Иван, воннэзлöн некытшöм сьöм эз вöв бы.