
- •Пытшкöс
- •Вöрпи да пода йылiсь
- •Шыр да пышкай
- •Вельмöм шыр
- •Панöм нинкöм
- •Кöин-лекар
- •Кыдз старукаöс ош лечитiс
- •Баля баран да коза баран
- •Ош да мужык
- •Палитöм мыр
- •Ош ордын срокын
- •Бöжись ви
- •Руч да кöчпияннэз
- •Туран ырöш
- •Кимось йылiсь
- •Старик да вöрись
- •Сяпарись ваней
- •Бишедтан да чуддэз
- •Ваня - бöб зон
- •Кама иван
- •Куим зарниовöй юрси тылöп
- •Кабморт
- •Рытко, ойко да асывко
- •Иван мужыкпиян
- •Сар адмон, сылöн зон да оров зарниборд
- •Иван саревич (1)
- •Иван саревич (2)
- •Мича марпида
- •Лёгостай
- •Зонка читкыля юр
- •Шыр да кеня
- •Кам ордö била
- •Гусялöм сойез
- •Куим сой
- •Зарни яблоня
- •Иван саревич да мича ныв
- •Илля муромеч да шатёр-богатыр
- •Вежöм челядь
- •Савдатлöн инь да сылöн зарни челядь
- •Обороника
- •Рака козиннэз
- •Тёпок да бабылiньöй
- •Кöртовöй вöлок
- •Ошвердас
- •Бöб öмель
- •Сунис моток
- •Нылочка да еги-баба
- •Гона да öмека
- •Легонтай, легонтай
- •Певрунь
- •Вöралiсьлöн диво
- •Быдса чудо
- •Повзьöтчан керку
- •Кум да кума
- •Зарни сюр
- •Зарни кöш
- •Кыдз вöрдядь мыжйис инькаöс
- •Вöрись кульлöн отсöт
- •Мыйсянь китöмлöн киыс быдмис
- •Лёк туннэз йылiсь
- •Ленсювко
- •Богатыр да кулан
- •Умöлик мерин
- •Чöвтöтовöй дубаса ныв
- •Анькытш иванко
- •Шуд кошшиссез
- •Нывкаэз йылiсь каски
- •Иван да пров
- •Петра-сар, савдат да розбойниккез
- •Озыр жöник сайын
- •Мортсёйись инь
- •Грек шедтiссез
- •Яньки, паньки да ваньки
- •Мывкыда воннэз да бöб иван
- •Бöб зонпиян
- •Ай да сылöн куим зон
- •Тöдiсь доктор
- •Озыр корасись
- •Дышкучик
- •Кыдз данько бурлачитiс
- •Сизимок
- •Мывкыда митей
- •Кыдз мужык дзодзоггезöс янсöтiс
- •Китрöй мужык
- •Кытчö ветлiн да мый аддзылiн
- •Куим вон
- •Кыдз зонка би кошшис
- •Не поп, не чорт
- •Горш попаддя
- •Поп да срошнöй
- •Тыра курöг
- •Кöчкыйись да поп
- •Бöбсялöм поп
- •Кöбыла кольттез
- •Вöралiсь опонь да барин
- •Зимогор
- •Дыш олёнушка
- •«Ёгортан курöтан...»
- •Асныррез
- •Некывзiсь сапоггез
- •Юкмöсын тэсь
- •Мöдiк кудымкар
- •Туй вылын öшынок
- •Гузи да мези
- •Кыдз овдя пиканалiс
- •Потя да потика
- •Дзирыт пельняннез
- •Чочком колпака морт
- •Кыдз епаöс кöч велöтiс
- •Донтöмик пятаккез
- •Атрапей
- •Кыдз сёйис, сiдз и уджалiс
- •Таратайкаын поп
- •Елесько
- •Нёль вон да пишаль
- •«Эн керась ― усян!»
- •Нинйöм чаркиэз
- •Старик да старука
- •Нинкöм да налевка
- •Пöв нинкöма мужык
- •Комиöн буржык
- •Вежа висьттэз
- •Кысянь светас лоис му
- •Кыдз шогмис му
- •Шогмöма вöв коколись
- •Кыдз шогмöм кама му
- •Пера да зарань
- •Шондi да тöлiсь
- •Мыйсянь сюыс öтiк роза, öтiк шепа
- •Мыля ид шепыс дженыт
- •Мыля ошыс дженыт бöжа
- •Кыдз коми йöзсö пыртöмась
- •Кыдз шогмöмась антипина да паршакова деревняэз
- •Кыдз шогмöма кама ю
- •Вына отир, атаманнэз
- •Матрёна - вына инь
- •Кудым ош
- •Пера-богатыр
- •Кыдз пера да мизя олöмась лупъя дорын
- •Пера-богатыр да вöрись
- •Пера-богатыр да вакуль
- •Кыдз пера-богатыр вермасьöма змейкöт
- •Кыдз пера-богатыр отсалöма роч войсколö вермыны идолишшоöс
- •Кыдз пера-богатыр пессьöма грап строгановкöт
- •Пера да мизя йылiсь
- •Полюд да колчим
- •Юкся, пукся, чадз да бач
- •Богатыррес вольвылын вöлöмась
- •Онтип богатыр йылiсь
- •Чучкарской богатыррез
- •Майко да кудымко
- •Богатырка
- •Кыдз дзуздя розбойниккёзöс вашöтöм
- •Войсколöн атаман
- •Ермак атаман
- •Ермаклöн медодзза бой
- •Пугачов йылiсь
- •Камид атаман йылiсь
- •Воддя кузя бунт
- •Куим вон-богатыр
- •Чудь, важ отир
- •Чудляна
- •Чуддэз да чарла
- •Тшак увтiсь морток
- •Учöтик мортоккез
- •Медодзза отир
- •Важжес — ыджыт отир
- •Асьнысö вийöмась
- •Мунасö мöдлаö
- •Пуста деревня
- •Сьöд чукча
- •Медыджыт ен
- •Чучкöйлöн аслас сёрни
- •Быдöс дозмукöн торксьöмась
- •Важжес мыжйисьöны
- •Мыжйöм морт
- •Коми чуддэз
- •Одзза мортлöн коктуй
- •Чучкöйез пышшöмась розбойниккез шогъя
- •Тöдтöм йöзлöн горт
- •Розбойниккез, кладдэз
- •Ыджыт керкуись розбойниккез
- •Виясö бичулиöн
- •Розбойниклöн сьöлöмыс сьöд
- •Костымчи
- •Кык ыджыт клад
- •Розбойниккезлöн пыж
- •Иньва дорись клад
- •Пыжтыр зарни
- •Кладыс кöчöн мыччасис
- •Петöма ачыс
- •Лöз вöла караульшик
- •Кладыс не быдöнлö сюрö
- •Сказзэз
- •Бытшöм морт
- •Кин пармаö вайис бур олан
- •Чудвисьттэз
- •Суседкоэз
- •Суседко
- •Печкись суседко
- •Гидйись суседко
- •Кинкö мыччасис
- •Мешайтчöма чернильнича
- •Курöггезöн шупкасьö
- •Öтöрись чуддэз. Боболлез
- •Баняын блазнитiс
- •Пукалiкö
- •Сiсь чурка
- •Вежöм зонка
- •Пывсянiсь чуд
- •Мöс картаись чуд
- •Öвин васька
- •Кутор чуд
- •Умöль места
- •Чуд дозыляйтiс
- •Кöрт кокаэс мырддясö
- •Чоморлöн стан
- •«Мун чомору!»
- •Луншöрика
- •Луншöрика-обороника
- •Ваись, нюрись куллез
- •Кульпиян
- •Шулькун
- •Сакасикö
- •Куллезлöн свадьба
- •Тыись вакуль
- •Васö оз лэдз босьтны
- •Ва дорись нывка
- •Калян рöдiсь нывка
- •Вöрись чуддэз
- •Биа öма тупыль
- •Сотчан турунъюр
- •Лешачика дюттьöтöма
- •Тшакъявтöн чудитчис
- •Вöрисьлöн керкуын
- •Вöр кöзяин
- •«Вöр дорын олöм сторож…»
- •Вöрись дядько
- •Лешак да лешачика
- •Синкымтöм матшка
- •Вöрись инька
- •Абу вермöм диктыны
- •Вöрисьыс кежöтлöма
- •Пон сёйись
- •Лешак нуöтлöм
- •Ыджытжык
- •Бедьыс мöдлаö нуöтiс
- •Лешачика кыскалöма
- •Вöрын олiсь инька
- •То ыджыт, то учöт
- •Пон кучика вöрись
- •Гитлерка
- •Вöрисьлöн инь кодь
- •Вöрись ордын
- •Дядькалöн пестуння
- •Пугырнюрись кöзяин
- •Митрофан митрофановичлöн тётка
- •Дявлöн туй
- •Мыйсянь чегис кок
- •Тöдiссез, тшыкöтчиссез
- •Петя-балаган
- •Мужык мунöма турунла
- •Тшыкöтöм свадьба
- •Тöдiсь тшыкöтö свадьба
- •Кинас аддзö
- •Мöдiк висьтассэз
- •Мам кай вештiсьöма
- •Ошлöн инька
- •Микайыв пиян икота
- •Икотаэз
- •Еннэз риксьöны
- •Оз лэдз чилькöтчыны
- •Кулöммес ловъяэслö отсалöны
- •Змея нимасис
- •Мырыв да кöкöв
- •Торокан пышшö
- •Югыт турун
- •Курöг празьник
- •Öшмöссэз
Яньки, паньки да ваньки
Оласö куим вон, эшö учöтöсь, — Яньки, Паньки да Ваньки. Айныс абу, мамныс абу, сёйнытö нем. Кысь сёянсö вайны? Пу он йир, мыйкö колö курччавны небытжыкö.
И мунасö гусясьны йöз сёртни ямаö — пöжалам да пöжам пö сёртнисö. Босьтасö ведраэз, локтасö яма дынас. А вöлöма тулыс ни, яма öмыс осьта.
Яньки да Паньки иньдöтасö Ванькиöс пытшкас:
— Пыр да чапкав сёртнисö, а мийö пондамö ведраэзö тэчны.
Ваньки пырас ямаö, чапкалö сёртниэсö да висьтавлö:
— Эта ыджытжык — пöжавны, эта учöтжык — пöжны. Чапкалас, чапкалас да öтiк сёртниöн ведра кузя инмас — трин-бран-н!
Кöзяин-кöзяйка саймасö, яма дынö котöртасö. Яньки да Паньки ештасö пышшыны, а Ваньки шедас. Оз ешты ямасис петны.
— Мыля гусясян?
— Кынöм сималö.
— Но, вердам инö, некöр он вунöт!
Кулясö да кулясö боккесö шатьöн, ведрасö мырддясö да бöрпонас брынгасö — мун пö да сэсся татчö эн вовлы!
Локтас Ваньки гортас, воннэс сiйö бурöтасö да бöра гусясьны нуöтöны. Ваньки эз и мун ни бы сэсся, да эд кынöмыс сималö!
Мунасö кольттез гусявны.
Яньки да Паньки гид öшын увтын сулалöны, а Ваньки пытшксяняс кольттесö мыччалö да висьтавлö:
— Эта ыджыт — пöжавны, эта учöт — пуны. Кöзяин-кöзяйка кыласö гусясиссесö да петасö. Ыджытжык воннэс пышшасö, а Ваньки шедас.
— Мыля гусясян?
— Кынöм сималö.
— Но, вердам инö — некöр он вунöт!
Кулясö да кулясö боккесö да брынгасö бöрпонас.
Локтас Ваньки гортас, воннэс сiйö бурöтасö да иньдöтасö пес гусявны — кольттесö эд колö пуны.
Деревняын Ванькилö бура ни павкис, и сiя сэсся каяс вöр керасö. Босьтас пес краж и локтö гортас. А сылö паныт — отир.
«Ок тэ! Шеда кö, дак эд бöра кулясö-волясö!» — повзьöтас асьсö Ваньки да каяс кöз вылö и пессö сьöрас кайöтас.
Пукалö, зэгсьö полöмсяняс. А отирыс сiя кöз дынö локтасö да пуксясö. Пукалöны да мыйкö янсöтöны.
— Этö меным, этö рочлö, этö вотяклö... Этö вотяклö, этö рочлö, этö меным...
Ваньки тöдö бы, киннэз нiя и мый янсöтöны. Кывзас, кывзас да вöджжасьны пондас и нильдас улö. Гуж лэдзчисяс, и кражыс кöдöкö дойдас.
Отирыс чеччöвтасö да дзизъяласö дзибъяинас.
Ваньки пышшыны жö пондас, но кытчöкö чужйисяс да усяс.
«Мый сэтöн сэтшöмыс?» — думайтö Ваньки. Пешлас — мешöк, а мешöкас сьöм. «Вон мый янсöтöмась! Дак эд нiя воррез!»
И босьтас Ваньки мешöксö да гортас вотьыштас — кок увтсис муыс лэбзьö! И песыс йылiсь вунöтас.
Сiя лунсянь воннэс дугдöмась тшыгъявны.
Мывкыда воннэз да бöб иван
Пöрись гозъялöн вöлöмась куим зон: кыкыс — морттэз, а куимöтыс — Бöб Иван.
Пöрись гозъя нем ни оз вермö керны, а зоннэс учöтöлöсь, вот и лэдзчисяс кöзяйствоныс. Но овнытö кыдзкö эд колö, вот и кык вон пондасö мунны бурлачитны — геньгаок мöдасö шедтыны.
Лöсьöтчöны воннэс, и бöбöв корсьö:
— И менö сьöраныт босьтö.
А воннэс сiйö озö бы нуöтö — мый пö сыись прокыс? Бöб Иван сёроно няргö:
— И ме муна! И ме!
Сэк воннэс решитасö гусьöн пышшыны. Рытсянь котомаö нянь тэчасö, а котомаэсö сюясö идзасö, медбы асывнас керкуын не кыскасьны-тэчсьыны.
А Иваныт кытöнкö бöбöв, а сэтöн вежöра вöлöма: караулитас воннэсö, кытчö котомаэсö сюясö, ойнас öтсис няньсö ректас да сэтчö ачыс пырас.
Воннэс чеччасö одз и одз да пондасö пышшыны бöбöлыс шогъя. Гусьöник котомаэз кватайтасö да котöртöны мый вын, медбы югытöдззас горт дынiсь ылöжык мунны. Бöб Иван котомаын пукалö да сералыштлö: «Котöртö, котöртö — чожжык сьöм пондам шедтыны!»
Вот ылöкодь ни воннэс мунасö и кылöны Бöб Иванлiсь голос:
— Воннэзö, воннэзö, эдö кольö! Воннэзö, воннэзö, эдö кольö!
Воннэс шуöны:
— А мый, Бöб Иваныс вöтчö эд, вöтчö! Кытчö öнi сiйö воштамö, вöтас кö? — и эшö öддьöнжык тэрмасьöны.
Бöб Иван пукалö да сералыштлö: «Котöртö, котöртö, чожжык сьöм пондам шедтыны!»
Чöлас-керас Бöб Иван да бöра небурика горöтö:
— Воннэзö, воннэзö, эдö кольö! Воннэзö, воннэзö, эдö кольö!
Воннэс шуöны:
— Вöтны тай мöдö бöбöлыс! Вай дзебсисямö кытчöкö.
А мунöмась вöрöт, и пырасö увъяжык кöз увтö, лапъя коласас. Кывзiсясö — бöбöв оз кыв, и пондасö сёйны, öт воныс пöрччалас котомасö — сылöн нянь. Мöд воныс пöрччалас — сэтöн Бöб Иван пукалö да сералö:
— А мый, воннэзö, пышшит ме дынiсь? Воннэс видöны сiйö:
— Кытчö öнi мийö тэнö воштамö? Тэ эд нем он куж керны, токо нянь сёйны кужан.
Бöб Иван кыдз видзöтас туйланяс — сiя тай мужыккез локтöны и шуö:
— Воннэзö, воннэзö, эна киннэз нö миян дынö сибöтчöны?
Повзясö воннэс: этö пö розбойниккез, натьтö! — да каясö кöз вылас и сьöраныс Бöб Ивансö лэбтасö.
Мужыккес локтасö да кöз увтас кучик паськöтасö, а кучик вылас — сьöм тыр! Розбойниккез и вöлöмась нiя!
Куим вон кöз вылын кулöм не ловъя пукалöны да видзöтöны улö, мый сэтчин лоас. А розбойниккес чеглаласö лапъя уввесö да кöз увтас би керасö и пондасö каша пуны.
Пукалöны куим вон, дзик немöйöсь, виччисьöны, кöр розбойниккес мунасö.
Бöб Иван сёйöм бöрас уна ва польдас-юас, и гадьыс öддьöнöв тырас. Вот сiя и шушкö:
— Ме öтöрася бы. Воннэс видчöны:
— Чöв, бöбöв! Розбойниккес кыласö, дак мый миянöс эстöн керасö?
Розбойниккезлöн каша пусяс, нiя пондасö сёйны, öтiк шуö:
— Виок бы этчö!
Бöб Иван ректас польдöм гадьсö да мымдакö и кашаас инмас. Розбойниккес сэтчö и шуасö:
— Видзöт, еныс миянлö ви лэдзö!
Асьныс кашасö лэбтöны-панялöны да ошкöны.
Мывкыда воннэс радуйтчöны: часöт розбойниккезлöн сёйсяс кашаныс, и нiя мунасö. Но Бöб Иванлöн мöдiк беда лоас: унаöв сёйис да кынöмсö зэлöтö. Сiя и шуö бöра:
— Ме öтöрася бы. Воннэс видчöны:
— Чöв, бöбöв! Невнасö кыдзкö керпит ни!
Но Бöб Иван оз ни вермы керпитны да кöз вылiсь ризь-вазь, ризь-вазь пондас лэдзчыны.
Розбойниккес повзясö да пондасö пышшыны — озö вежöртö, мый сiдз риззьö-ваззьö. Токо öтiк кольччас да сё кашасö лопкö.
Бöб Иван лэдзчас да и шуö сылö:
— Вонö, вонö, кыв вылат — гöн!
Розбойникыс кыдз кыскыштас кывсö, Бöб Иван рраз орöтас кыв йывсö. Мöдытлö зубыт, сiя «ла-ла-ла» пондас керны!
Мöд розбойниккес кыласö этö да эшö öддьöнжык котöртöны. Ны сьöрö и йывтöм кылаыс уськöтчас да «ла-ла-ла-ла»-нас одзиссесö вашöтö.
Сiдз и пышшасö розбойниккес, кöз увтас кучиктыр сьöм колясö.
Кык вон лэдзчасö му вылö, этö сьöмсö босьтасö да бертасö гортаныс. Вот сiдз и бурлачитасö, сiдз и сьöм шедтасö — сэсся некытчö оз мунö.
Кöбы не Бöб Иван, воннэзлöн некытшöм сьöм эз вöв бы.