
- •Пытшкöс
- •Вöрпи да пода йылiсь
- •Шыр да пышкай
- •Вельмöм шыр
- •Панöм нинкöм
- •Кöин-лекар
- •Кыдз старукаöс ош лечитiс
- •Баля баран да коза баран
- •Ош да мужык
- •Палитöм мыр
- •Ош ордын срокын
- •Бöжись ви
- •Руч да кöчпияннэз
- •Туран ырöш
- •Кимось йылiсь
- •Старик да вöрись
- •Сяпарись ваней
- •Бишедтан да чуддэз
- •Ваня - бöб зон
- •Кама иван
- •Куим зарниовöй юрси тылöп
- •Кабморт
- •Рытко, ойко да асывко
- •Иван мужыкпиян
- •Сар адмон, сылöн зон да оров зарниборд
- •Иван саревич (1)
- •Иван саревич (2)
- •Мича марпида
- •Лёгостай
- •Зонка читкыля юр
- •Шыр да кеня
- •Кам ордö била
- •Гусялöм сойез
- •Куим сой
- •Зарни яблоня
- •Иван саревич да мича ныв
- •Илля муромеч да шатёр-богатыр
- •Вежöм челядь
- •Савдатлöн инь да сылöн зарни челядь
- •Обороника
- •Рака козиннэз
- •Тёпок да бабылiньöй
- •Кöртовöй вöлок
- •Ошвердас
- •Бöб öмель
- •Сунис моток
- •Нылочка да еги-баба
- •Гона да öмека
- •Легонтай, легонтай
- •Певрунь
- •Вöралiсьлöн диво
- •Быдса чудо
- •Повзьöтчан керку
- •Кум да кума
- •Зарни сюр
- •Зарни кöш
- •Кыдз вöрдядь мыжйис инькаöс
- •Вöрись кульлöн отсöт
- •Мыйсянь китöмлöн киыс быдмис
- •Лёк туннэз йылiсь
- •Ленсювко
- •Богатыр да кулан
- •Умöлик мерин
- •Чöвтöтовöй дубаса ныв
- •Анькытш иванко
- •Шуд кошшиссез
- •Нывкаэз йылiсь каски
- •Иван да пров
- •Петра-сар, савдат да розбойниккез
- •Озыр жöник сайын
- •Мортсёйись инь
- •Грек шедтiссез
- •Яньки, паньки да ваньки
- •Мывкыда воннэз да бöб иван
- •Бöб зонпиян
- •Ай да сылöн куим зон
- •Тöдiсь доктор
- •Озыр корасись
- •Дышкучик
- •Кыдз данько бурлачитiс
- •Сизимок
- •Мывкыда митей
- •Кыдз мужык дзодзоггезöс янсöтiс
- •Китрöй мужык
- •Кытчö ветлiн да мый аддзылiн
- •Куим вон
- •Кыдз зонка би кошшис
- •Не поп, не чорт
- •Горш попаддя
- •Поп да срошнöй
- •Тыра курöг
- •Кöчкыйись да поп
- •Бöбсялöм поп
- •Кöбыла кольттез
- •Вöралiсь опонь да барин
- •Зимогор
- •Дыш олёнушка
- •«Ёгортан курöтан...»
- •Асныррез
- •Некывзiсь сапоггез
- •Юкмöсын тэсь
- •Мöдiк кудымкар
- •Туй вылын öшынок
- •Гузи да мези
- •Кыдз овдя пиканалiс
- •Потя да потика
- •Дзирыт пельняннез
- •Чочком колпака морт
- •Кыдз епаöс кöч велöтiс
- •Донтöмик пятаккез
- •Атрапей
- •Кыдз сёйис, сiдз и уджалiс
- •Таратайкаын поп
- •Елесько
- •Нёль вон да пишаль
- •«Эн керась ― усян!»
- •Нинйöм чаркиэз
- •Старик да старука
- •Нинкöм да налевка
- •Пöв нинкöма мужык
- •Комиöн буржык
- •Вежа висьттэз
- •Кысянь светас лоис му
- •Кыдз шогмис му
- •Шогмöма вöв коколись
- •Кыдз шогмöм кама му
- •Пера да зарань
- •Шондi да тöлiсь
- •Мыйсянь сюыс öтiк роза, öтiк шепа
- •Мыля ид шепыс дженыт
- •Мыля ошыс дженыт бöжа
- •Кыдз коми йöзсö пыртöмась
- •Кыдз шогмöмась антипина да паршакова деревняэз
- •Кыдз шогмöма кама ю
- •Вына отир, атаманнэз
- •Матрёна - вына инь
- •Кудым ош
- •Пера-богатыр
- •Кыдз пера да мизя олöмась лупъя дорын
- •Пера-богатыр да вöрись
- •Пера-богатыр да вакуль
- •Кыдз пера-богатыр вермасьöма змейкöт
- •Кыдз пера-богатыр отсалöма роч войсколö вермыны идолишшоöс
- •Кыдз пера-богатыр пессьöма грап строгановкöт
- •Пера да мизя йылiсь
- •Полюд да колчим
- •Юкся, пукся, чадз да бач
- •Богатыррес вольвылын вöлöмась
- •Онтип богатыр йылiсь
- •Чучкарской богатыррез
- •Майко да кудымко
- •Богатырка
- •Кыдз дзуздя розбойниккёзöс вашöтöм
- •Войсколöн атаман
- •Ермак атаман
- •Ермаклöн медодзза бой
- •Пугачов йылiсь
- •Камид атаман йылiсь
- •Воддя кузя бунт
- •Куим вон-богатыр
- •Чудь, важ отир
- •Чудляна
- •Чуддэз да чарла
- •Тшак увтiсь морток
- •Учöтик мортоккез
- •Медодзза отир
- •Важжес — ыджыт отир
- •Асьнысö вийöмась
- •Мунасö мöдлаö
- •Пуста деревня
- •Сьöд чукча
- •Медыджыт ен
- •Чучкöйлöн аслас сёрни
- •Быдöс дозмукöн торксьöмась
- •Важжес мыжйисьöны
- •Мыжйöм морт
- •Коми чуддэз
- •Одзза мортлöн коктуй
- •Чучкöйез пышшöмась розбойниккез шогъя
- •Тöдтöм йöзлöн горт
- •Розбойниккез, кладдэз
- •Ыджыт керкуись розбойниккез
- •Виясö бичулиöн
- •Розбойниклöн сьöлöмыс сьöд
- •Костымчи
- •Кык ыджыт клад
- •Розбойниккезлöн пыж
- •Иньва дорись клад
- •Пыжтыр зарни
- •Кладыс кöчöн мыччасис
- •Петöма ачыс
- •Лöз вöла караульшик
- •Кладыс не быдöнлö сюрö
- •Сказзэз
- •Бытшöм морт
- •Кин пармаö вайис бур олан
- •Чудвисьттэз
- •Суседкоэз
- •Суседко
- •Печкись суседко
- •Гидйись суседко
- •Кинкö мыччасис
- •Мешайтчöма чернильнича
- •Курöггезöн шупкасьö
- •Öтöрись чуддэз. Боболлез
- •Баняын блазнитiс
- •Пукалiкö
- •Сiсь чурка
- •Вежöм зонка
- •Пывсянiсь чуд
- •Мöс картаись чуд
- •Öвин васька
- •Кутор чуд
- •Умöль места
- •Чуд дозыляйтiс
- •Кöрт кокаэс мырддясö
- •Чоморлöн стан
- •«Мун чомору!»
- •Луншöрика
- •Луншöрика-обороника
- •Ваись, нюрись куллез
- •Кульпиян
- •Шулькун
- •Сакасикö
- •Куллезлöн свадьба
- •Тыись вакуль
- •Васö оз лэдз босьтны
- •Ва дорись нывка
- •Калян рöдiсь нывка
- •Вöрись чуддэз
- •Биа öма тупыль
- •Сотчан турунъюр
- •Лешачика дюттьöтöма
- •Тшакъявтöн чудитчис
- •Вöрисьлöн керкуын
- •Вöр кöзяин
- •«Вöр дорын олöм сторож…»
- •Вöрись дядько
- •Лешак да лешачика
- •Синкымтöм матшка
- •Вöрись инька
- •Абу вермöм диктыны
- •Вöрисьыс кежöтлöма
- •Пон сёйись
- •Лешак нуöтлöм
- •Ыджытжык
- •Бедьыс мöдлаö нуöтiс
- •Лешачика кыскалöма
- •Вöрын олiсь инька
- •То ыджыт, то учöт
- •Пон кучика вöрись
- •Гитлерка
- •Вöрисьлöн инь кодь
- •Вöрись ордын
- •Дядькалöн пестуння
- •Пугырнюрись кöзяин
- •Митрофан митрофановичлöн тётка
- •Дявлöн туй
- •Мыйсянь чегис кок
- •Тöдiссез, тшыкöтчиссез
- •Петя-балаган
- •Мужык мунöма турунла
- •Тшыкöтöм свадьба
- •Тöдiсь тшыкöтö свадьба
- •Кинас аддзö
- •Мöдiк висьтассэз
- •Мам кай вештiсьöма
- •Ошлöн инька
- •Микайыв пиян икота
- •Икотаэз
- •Еннэз риксьöны
- •Оз лэдз чилькöтчыны
- •Кулöммес ловъяэслö отсалöны
- •Змея нимасис
- •Мырыв да кöкöв
- •Торокан пышшö
- •Югыт турун
- •Курöг празьник
- •Öшмöссэз
Петра-сар, савдат да розбойниккез
Кыдзкö мунöма Петра-сар вöравны да öшöма. Кошшас, кошшас туйсö — оз аддзы. Мый сэтöн керны? Кольччыны узьны вöрас — кынман: спича сьöрас абу, би он кер. (Истöггес одзжык донаöсь вöлöмась, сьöраныс етша новйöтлöмась.)
Пуксяс кöз увтö да и тöждiсьö. Сэтчö савдат мунö. Петра-сар сылö паныт: сiдз и сiдз, шуö, öши пö, отсав, служба, гортö петны — пишальöс сы понда сета.
Савдат шуö: менам пö эм шашка, и пишальыт меным оз ков. Токо пö мый пондам керны, ме пö тожö ог тöд туйсö. Да и сiйö оз тöд, што сы одзын государ.
Казяласö вöрсис биок, Петра-сар шуö:
— Мунам сэтчин, юасям.
— А кыдз розбойниккез, — повзьöтлö савдат, — сэки мый?
— Сэк ог мунö, — шуö Петра-сар. — Эшö виясö. А савдат:
— Эн пов, тэ вон кытшöм здоровöй! Да и ме не полiсь. А поди и бур отир сэтöн олöны.
Мунöны биок дынас, кылöны: паныт морттэз локтöны. Ноко пö нарошноись дзебсисьламö. Каясö ыджыт кöз вылö, видзöтöны да кывзiсьöны. А мöддэт и былись розбойниккез вöлöмась Мунöны и баитöны, кыдз боярасö пондасö куштыны.
«Ась куштöны», — думайтö государ, — а мийö видзöтамö, мый нылöн керкуаныс».
Саясясö розбойниккес, Петра-сар да савдат кöз вывсис лэдзчасö, кыссьöны биок дынас. Сибöтчасö, видзöтö ны: керкуыс ыджыт, öшынокыс — учöтик, пытшкас би сотчö Пырасö керкуас, а ны вылö старука кинитчас. савдат кочкас сiйö да сарайö чапкас.
Пырасö мöдiк жырö — том инька ны вылö уськöтчас. савдат вачкас сiйö да сарайö чапкас.
Осьтöны куимöт жыр — ны вылö нывка чеччöвтас да кок йывсис государсö пöрöтас, а савдат кольмöтас нывкасö да сарайö чапкас.
Мунасö комö — сэтчин уна зарни. Видзöтасö джоджулö — морт юррез поленич.
«Но, — думайтö государ, — не петны кö часöт вöрсис, юррезнымöс этчö жö тэчасö». И шуö савдатыслö:
— Пышшам-ко эстiсь, служба, а то шышшес локтасö да юррезнымöс кераласö.
— Эн пов, — шуö савдат, — ме не сэтшöмö аддзылi, да сё ловъя. Кер ме моз, и юрыт дзонь лоас, и зарниыс тэныт дöнзяс.
Токо висьталас этадз — йирка-ёрка розбойниккес пырöны. Савдат кинитчас посöдзö, государ — сы сьöрö. Каясö сарайö да тыртасö кочкöм инькаэсö.
Розбойниккес пырасö керкуас, аддзöны: нывкаэс абу, и давай кошшыны нiйö, кытсавны. Петас öтiк розбойник öтöрö, сарайö кайö. савдат шашканас — рраз, и юрыс абу розбойникыслöн. Кыскасö вийöмсö бокö, тыртасö идзасöн.
Мöдiк керкусис петö и тожö кайö сараяс. савдат шашканас — рраз, и юрыс розбойникыслöн тшакыльöн тарöвтчас. Токо ештасö этö дзебны, а сэтчö ачыс атаманыс сараяс кайö. Савдат шашканас — рраз, и атаманлöн юрыс улö тарöвтчас.
— Тэ молодеч, — шуö Петра-сар. — Кыдз бертам гортö, ме висьтала государыслö, ась сiя тэнö зарниöн наградитас.
— Меным нем оз ков. Да и государыс, шуöны, савдат кодь жö волькыт — нем сылiсь босьтны. А öнi вай мунам чожжыка татiсь.
Розбойниккеслöн öтiк вöв вöлöма. Петра-сар шуö:
— Ноко пуксям вöв вылас кыкöн да мунам. Ме эшö зарни босьтi, пригодитчас подикось.
Пуксяс Петра-сар вöлыс вылö, а сiя сы увтын куснясьö. савдат и шуö:
— Ме ог пуксьы, ме тэ бöрсянь подöн муна.
Мунасö, мунасö, тöдса туй вылö петасö, и савдат шуö:
— Ме веськыта нюрöт муна, а тэ вöвнат туй кузяс гöгöрт.
— Ладно. Токо кыдз одзжык локтан деревняас, дорись керкуас пыр да менö виччись.
Тюкйö савдат, нятьсö войö, а государ вöв вылын гöнитö. И локтас Петра-сар одзжык да тшöктас буржык юан-сёян лöсьöтны. Чожа мыйись и савдат пырас. Государ порог дорын панталö сiйö и горничаö нуöтö да кыдз колö потшшуйтö. Сёяс, юас савдат, мымда вермас, аттьö висьталас да лöсьöтчас мунны.
А Петра-сар шуö:
— Этö зарнисö тэныт. А кöда вöрас кольччис — государлö сетам. Сылö уна сьöм колö, а то сiя савдат кодь волькыт. Бояраыс оз сетö сылö сьöмсö.
Савдат аттьö висьталас, босьтас золотушка-мöд да и мунас, кытчö сылö колö.
Ашынас Петра-сар розбойнöй зарнисö быдса обоз дворечас ваяс. И прикажитас.
— Вайöтны ме дын савдатöс, кöда ойнас вöрö ветлiс!
Кылас эта йылiсь савдат, думайтö: «Овсис оланö — юасьтöг эд ветлi, пышшылi! Но, мый лоас, сiя и ло!»
Иньдöтчас савдат дворечö, аслас кикокыс дрöжитö. Панталö сiйö Петра-сар, юалö:
— Кытшöм орден тэныт, служба, сетны?
Савдат малодело садясяс ни да и шуö: — А кытшöм не жалко.
Петра-сар чöвтас морос вывсис меддона орден и сетас сiйö савдатлö.