Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Каски-ХХ.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
3.09 Mб
Скачать

Чöвтöтовöй дубаса ныв

Вöлöма сарлöн ныв, сiя олöма мачека дынын. Нывка и чужöмнас мича, и сёрнинас чож, и быдлаын вына-кодя, а мачека сiйö абу пондöма радейтны.

Öтпыр саревна петас гортсис, пуксяс посöдзö да пондас горзыны. А горзö сы понда, мыля мачекаыс сылiсь сар паськöмсö мырддис да сетiс сы туйö умöликö.

Горзö саревна, а сэтчö пырк лэбзяс каёк да шуö:

— Эн горзы, нывка: ме тэныт неба шондi кодь мича платтё, а тэ пукты кытчöдз сiйö кольть кышö.

Саревна дугдас горзыны.

Каёк сылö ваяс шондi кодь мича платтё, а саревна сюйыштас сiйö кольть кышö, а кышсö дзебас посувтö.

Дыр я, не дыр я нывка олас да бöра посöдзын горзö. Сэтчö пырк лэбзяс мöдiк каёк да шуö;

— Эн горзы, нывка, паськöмыт понда. Ме тэныт тöлiсь кодь мичаö платтётö неба, а тэ сiйö кольть кышö кытчöдз пукты.

Саревна бурасяс.

Каёк сылö сетас тöлiсь кодь мича платтё. Саревна платтёсö кольть кышö сюйыштас, а кольть кышсö посувтö дзебас.

Дыр я, недыр я сiдз чулалас, нывкаöс эшö ыджытжык öбида кутас. Петас сiя посöдзö да эшö норöнжыка горзö. Пырк лэбзьыштас куимöт каёк да шуö:

— Эн ни жалейт, нывка, важ паськöмтö. Ме тэныт кöдзула нёбо кодьö паськöмтö неба, а тэ сiйö кытчöдз кольть кышö пукты.

Каёк ваяс сылö виль платье. Саревна и сiйö кольть кышö сюйыштас да посувтö дзебас.

Саревналöн бурмас сьöлöмыс, сiя дугдас горзыны.

Дыр я, недыр я бур сьöлöмнас олас, да бырсяс мылаыс мачекаыслiсь видчöм-ёрдчöмсö кывзыны. И саревна босьтас дзебöм кольть кышшесö да пышшас мачекаыс дынiсь и медасяс мöдiк государствоись сар ордö пöим пожнавны.

Уджыс сьöкыт да и буса, и саревна вурöтас чöвтöт дöраись дубас, мичöтас ловпу корöн — дубитас. Эта паськöм кузя и пондасö шуны саревнасö — Чöвтöтовöй Дубас.

Вот и пожнасьö Чöвтöтовöй Дубас жагöника, гусьöника кышöтö-олö.

Öтпыр пожнасянiнас локтас саревич, пукалöв-керас нывкаыс дынын, бусöсьмас-пöимöсьмас да и шуас вöлись:

— Тэ менö, нывка, бусöсьтiн, дак öнi миссьöт.

Чöвтöтовöй Дубас гумыштас кöшö ва, миссьöтас саревичлiсь киэсö да чужöмсö и пуста кöшнас павкöтчас саревич юр кузя.

— Этö тэ мыйлö? — юалö саревич.

— Сiдз тай, — шуас Чöвтöтовöй Дубас.

Дыр я, недыр я чулалас, саревич мöдöтчид пожнасянiнö локтас, мавтчас пöимнас да и шуас:

— Тэ менö, нывка, бусöсьтiн, дак öнi миссьöт. Чöвтöтовöй Дубас гумыштас кöшö ва, босьтас матег да кöс матегнас небурика павкöтчас саревич юр бердö.

— Этö тэ мыйлö?

— Сiдз тай.

Эшö мымдакö кад чулалас, и саревич локтас пожнасянiнö куимöтчид. Пукалас, пукалас, пöимöсьмас да и шуас:

— Тэ менö, нывка, бусöсьтiн, дак öнi миссьöт. Чöвтöтовöй Дубас миссьöтас, а чышкöт сетiкö чышкöтнас саревич юр бердö павкöтчас.

— Этö тэ мыйлö?

— Сiдз тай.

Дыр я, недыр я кад чулалас, сар дворечын лоас бав. Чöвтöтовöй Дубас кыскас кольть кышись шондi кодь мича платтё, пасьтасяс кыша-паша, пуксяс дадёк-самокат вылö (сiйö эшö роднöй айыс козьнавлöма) да дворечö пöльтас-мунас.

Пырö бав вылö, вывтас платтё пежъялö-сотчö — отирлiсь синнэз гусялö. Быдыс любуйтчö сы платтёöн.

А саревич рытывбыт син вылiсь оз лэдз лöсьыт нылöс, но мöдыс йöктö, гажöтчö да оз и видзöт саревичыс вылö.

Керпитöв-керас саревич да сыбöрын сибöтчас веж платтёа нывка дынö, юалас сылiсь:

— Кытiсь тэ, лöсьыт нылiньöй?

— Ме сэтчинiсь, кытöн юр бердö кöшöн павкöтчöны. Саревич нем оз вежöрт сы сёрниись, а мöдöтчид юавны оз ешты — Чöвтöтовöй Дубас бергöтчас да петас öтöрö. Саревич вöтчас сы сьöрö, да оз ни аддзыв, кыдз дадёк-самокат пöльтыштас-мунас двореч дынiсь.

Кынымкö лун бöртi сар дворечын оссяс виль бав. Чöвтöтовöй Дубас босьтас мöдiк кольть кыш да кыскас сы пытшкись тöлiсь кодь рöма платтёсö, пасьтасяс-кöмасяс кыш-паш, пуксяс дадёк-самокат вылö да пöльтас-мунас дворечö.

Пырас нывка бав вылö, сы вылын платтёыс эзысьöн свиттялö — отирыслiсь синнэз гусялö. Быдыс любуйтчö мича паськöма нылöн, а саревич сiйö син вылiсь оз лэдз.

Йöктасö-орсасö, дыр гажöтчасö, и саревич сибöтчас Чöвтöтовöй Дубас дынö, юалö:

— Кытiсь тэ, лöсьыт нылiньöй?

— Ме сэтчинiсь, кытöн матегöн юр бердö павкöтчöны. Саревич и талун нем оз вежöрт, а мöдöтчид юавны тожö оз ешты.

Чулалас эшö кынымкö лун, и дворечын лоас ыджыт бал. Чöвтöтовöй Дубас босьтас куимöт кольть кышись платтёсö, пасьтасяс-кöмасяс кыш-паш, пуксяс дадёк-самокат вылö да пöльтас-мунас дворечö.

Пырö бав вылö, платтё сы вылын лöз видзö да кöдзулоккезöн югъялö — отирлiсь синбурсö гажöтö.

Кузьрыт нывка йöктас-орсас, бура гажöтчас. И саревич кузьрыт сiйö син вылас видзас, вöлись юалас:

— Кытiсь тэ, лöсьыт нылiньöй?

— Ме сэтчинiсь, кытöн чышкöтöн юр бердö павкöтчöны.

Саревич сiдз и нем оз вежöрт этаись, токо оз ни кутчы одзлань юасьны, а сэк жö петас öтöрö, пуксяс каретаö (каретасö тшöктöм одзлань лöсьöтны, кöр Чöвтöтовöй Дубас бав вылö локтас) да виччисьö лöсьыт нывлiсь петöмсö. А Чöвтöтовöй Дубас нем оз и тöд: пуксьö дадёк-самокат вылö да мунö гортас. А сы бöрсянь саревичлöн тройка лэбзьö.

Дадёк-самокат сувтчас пожнасянiн дынö, а Чöвтöтовöй Дубас пырас умöлик керкуокö. И вöлись саревич вежöртас, што мича платтёа нывкаэс абу куима, а сiя öтiк — пöим пожналiсьыс.

Ашынас саревич баитас-керас ай-мамыскöт да вайöтас Чöвтöтовöй Дубассö гортас. Сiя быдöнныслö гленитчас, и саревич босьтас сiйö ас саяс, а сэсся Чöвтöтовöй Дубас лоас саричаöн.

Но кöть и сарича лоас, да чöвтöт дöраись вурöм дубассö абу чапкöма, а сюйыштöма кольть кышö да дзебöма трон увтас — а друг кöркö ковсяс?