
- •Пытшкöс
- •Вöрпи да пода йылiсь
- •Шыр да пышкай
- •Вельмöм шыр
- •Панöм нинкöм
- •Кöин-лекар
- •Кыдз старукаöс ош лечитiс
- •Баля баран да коза баран
- •Ош да мужык
- •Палитöм мыр
- •Ош ордын срокын
- •Бöжись ви
- •Руч да кöчпияннэз
- •Туран ырöш
- •Кимось йылiсь
- •Старик да вöрись
- •Сяпарись ваней
- •Бишедтан да чуддэз
- •Ваня - бöб зон
- •Кама иван
- •Куим зарниовöй юрси тылöп
- •Кабморт
- •Рытко, ойко да асывко
- •Иван мужыкпиян
- •Сар адмон, сылöн зон да оров зарниборд
- •Иван саревич (1)
- •Иван саревич (2)
- •Мича марпида
- •Лёгостай
- •Зонка читкыля юр
- •Шыр да кеня
- •Кам ордö била
- •Гусялöм сойез
- •Куим сой
- •Зарни яблоня
- •Иван саревич да мича ныв
- •Илля муромеч да шатёр-богатыр
- •Вежöм челядь
- •Савдатлöн инь да сылöн зарни челядь
- •Обороника
- •Рака козиннэз
- •Тёпок да бабылiньöй
- •Кöртовöй вöлок
- •Ошвердас
- •Бöб öмель
- •Сунис моток
- •Нылочка да еги-баба
- •Гона да öмека
- •Легонтай, легонтай
- •Певрунь
- •Вöралiсьлöн диво
- •Быдса чудо
- •Повзьöтчан керку
- •Кум да кума
- •Зарни сюр
- •Зарни кöш
- •Кыдз вöрдядь мыжйис инькаöс
- •Вöрись кульлöн отсöт
- •Мыйсянь китöмлöн киыс быдмис
- •Лёк туннэз йылiсь
- •Ленсювко
- •Богатыр да кулан
- •Умöлик мерин
- •Чöвтöтовöй дубаса ныв
- •Анькытш иванко
- •Шуд кошшиссез
- •Нывкаэз йылiсь каски
- •Иван да пров
- •Петра-сар, савдат да розбойниккез
- •Озыр жöник сайын
- •Мортсёйись инь
- •Грек шедтiссез
- •Яньки, паньки да ваньки
- •Мывкыда воннэз да бöб иван
- •Бöб зонпиян
- •Ай да сылöн куим зон
- •Тöдiсь доктор
- •Озыр корасись
- •Дышкучик
- •Кыдз данько бурлачитiс
- •Сизимок
- •Мывкыда митей
- •Кыдз мужык дзодзоггезöс янсöтiс
- •Китрöй мужык
- •Кытчö ветлiн да мый аддзылiн
- •Куим вон
- •Кыдз зонка би кошшис
- •Не поп, не чорт
- •Горш попаддя
- •Поп да срошнöй
- •Тыра курöг
- •Кöчкыйись да поп
- •Бöбсялöм поп
- •Кöбыла кольттез
- •Вöралiсь опонь да барин
- •Зимогор
- •Дыш олёнушка
- •«Ёгортан курöтан...»
- •Асныррез
- •Некывзiсь сапоггез
- •Юкмöсын тэсь
- •Мöдiк кудымкар
- •Туй вылын öшынок
- •Гузи да мези
- •Кыдз овдя пиканалiс
- •Потя да потика
- •Дзирыт пельняннез
- •Чочком колпака морт
- •Кыдз епаöс кöч велöтiс
- •Донтöмик пятаккез
- •Атрапей
- •Кыдз сёйис, сiдз и уджалiс
- •Таратайкаын поп
- •Елесько
- •Нёль вон да пишаль
- •«Эн керась ― усян!»
- •Нинйöм чаркиэз
- •Старик да старука
- •Нинкöм да налевка
- •Пöв нинкöма мужык
- •Комиöн буржык
- •Вежа висьттэз
- •Кысянь светас лоис му
- •Кыдз шогмис му
- •Шогмöма вöв коколись
- •Кыдз шогмöм кама му
- •Пера да зарань
- •Шондi да тöлiсь
- •Мыйсянь сюыс öтiк роза, öтiк шепа
- •Мыля ид шепыс дженыт
- •Мыля ошыс дженыт бöжа
- •Кыдз коми йöзсö пыртöмась
- •Кыдз шогмöмась антипина да паршакова деревняэз
- •Кыдз шогмöма кама ю
- •Вына отир, атаманнэз
- •Матрёна - вына инь
- •Кудым ош
- •Пера-богатыр
- •Кыдз пера да мизя олöмась лупъя дорын
- •Пера-богатыр да вöрись
- •Пера-богатыр да вакуль
- •Кыдз пера-богатыр вермасьöма змейкöт
- •Кыдз пера-богатыр отсалöма роч войсколö вермыны идолишшоöс
- •Кыдз пера-богатыр пессьöма грап строгановкöт
- •Пера да мизя йылiсь
- •Полюд да колчим
- •Юкся, пукся, чадз да бач
- •Богатыррес вольвылын вöлöмась
- •Онтип богатыр йылiсь
- •Чучкарской богатыррез
- •Майко да кудымко
- •Богатырка
- •Кыдз дзуздя розбойниккёзöс вашöтöм
- •Войсколöн атаман
- •Ермак атаман
- •Ермаклöн медодзза бой
- •Пугачов йылiсь
- •Камид атаман йылiсь
- •Воддя кузя бунт
- •Куим вон-богатыр
- •Чудь, важ отир
- •Чудляна
- •Чуддэз да чарла
- •Тшак увтiсь морток
- •Учöтик мортоккез
- •Медодзза отир
- •Важжес — ыджыт отир
- •Асьнысö вийöмась
- •Мунасö мöдлаö
- •Пуста деревня
- •Сьöд чукча
- •Медыджыт ен
- •Чучкöйлöн аслас сёрни
- •Быдöс дозмукöн торксьöмась
- •Важжес мыжйисьöны
- •Мыжйöм морт
- •Коми чуддэз
- •Одзза мортлöн коктуй
- •Чучкöйез пышшöмась розбойниккез шогъя
- •Тöдтöм йöзлöн горт
- •Розбойниккез, кладдэз
- •Ыджыт керкуись розбойниккез
- •Виясö бичулиöн
- •Розбойниклöн сьöлöмыс сьöд
- •Костымчи
- •Кык ыджыт клад
- •Розбойниккезлöн пыж
- •Иньва дорись клад
- •Пыжтыр зарни
- •Кладыс кöчöн мыччасис
- •Петöма ачыс
- •Лöз вöла караульшик
- •Кладыс не быдöнлö сюрö
- •Сказзэз
- •Бытшöм морт
- •Кин пармаö вайис бур олан
- •Чудвисьттэз
- •Суседкоэз
- •Суседко
- •Печкись суседко
- •Гидйись суседко
- •Кинкö мыччасис
- •Мешайтчöма чернильнича
- •Курöггезöн шупкасьö
- •Öтöрись чуддэз. Боболлез
- •Баняын блазнитiс
- •Пукалiкö
- •Сiсь чурка
- •Вежöм зонка
- •Пывсянiсь чуд
- •Мöс картаись чуд
- •Öвин васька
- •Кутор чуд
- •Умöль места
- •Чуд дозыляйтiс
- •Кöрт кокаэс мырддясö
- •Чоморлöн стан
- •«Мун чомору!»
- •Луншöрика
- •Луншöрика-обороника
- •Ваись, нюрись куллез
- •Кульпиян
- •Шулькун
- •Сакасикö
- •Куллезлöн свадьба
- •Тыись вакуль
- •Васö оз лэдз босьтны
- •Ва дорись нывка
- •Калян рöдiсь нывка
- •Вöрись чуддэз
- •Биа öма тупыль
- •Сотчан турунъюр
- •Лешачика дюттьöтöма
- •Тшакъявтöн чудитчис
- •Вöрисьлöн керкуын
- •Вöр кöзяин
- •«Вöр дорын олöм сторож…»
- •Вöрись дядько
- •Лешак да лешачика
- •Синкымтöм матшка
- •Вöрись инька
- •Абу вермöм диктыны
- •Вöрисьыс кежöтлöма
- •Пон сёйись
- •Лешак нуöтлöм
- •Ыджытжык
- •Бедьыс мöдлаö нуöтiс
- •Лешачика кыскалöма
- •Вöрын олiсь инька
- •То ыджыт, то учöт
- •Пон кучика вöрись
- •Гитлерка
- •Вöрисьлöн инь кодь
- •Вöрись ордын
- •Дядькалöн пестуння
- •Пугырнюрись кöзяин
- •Митрофан митрофановичлöн тётка
- •Дявлöн туй
- •Мыйсянь чегис кок
- •Тöдiссез, тшыкöтчиссез
- •Петя-балаган
- •Мужык мунöма турунла
- •Тшыкöтöм свадьба
- •Тöдiсь тшыкöтö свадьба
- •Кинас аддзö
- •Мöдiк висьтассэз
- •Мам кай вештiсьöма
- •Ошлöн инька
- •Микайыв пиян икота
- •Икотаэз
- •Еннэз риксьöны
- •Оз лэдз чилькöтчыны
- •Кулöммес ловъяэслö отсалöны
- •Змея нимасис
- •Мырыв да кöкöв
- •Торокан пышшö
- •Югыт турун
- •Курöг празьник
- •Öшмöссэз
Зарни сюр
Оласö-вöласö мужык да инька, и вöлас нылöн зон-седун. Кöр мунасö уджавны, зоннысö öтнасö кольлывлöмась. Кыдзкö бертасö удж вывсянь и лабич бердiсь казяласö веж пятноэз.
— Мый эта сэтшöмыс? — шуöны. — Дзик зарни. — И юалöны зонныслiсь:
— Кин тэ дынö вовлiс?
— Некин эз. Баран люкасис, ме сыкöт орсi да, — шуö седуныс. — Ачыс сьöд, сюррес вежöсь. Джоджулас пырис.
— Ой, дак сiя эд Зарни Сюр! Ашынас зонныслö шуöны:
— Кыдзи петас Зарни Сюрыс, тэ сыкöт бöра орс. А сыбöрын кань осьтасö кабöн тупкав, ась сiя керкуас кольччас.
Рытнас ай-мам юасьöны: — Петалiс?
— Петалiс. Ме тупъявлi осьтасö, да сiя кабсö бокö вештiс и пырис.
Асывнас ай-мам шуöны:
— Мийö мунамö уджавны, а тэ бараныслö голяас йи кöртав да сiдз джоджулас лэдз.
Седун сiдз и керас.
Локтасö ай-мамыс, пырасö джоджулас, аддзöны: öтiклаын йи пом мусис мыччисьöма. Ваясö зыр, гаръясö — сьöд баранок мыччисяс. Неыджыт, сюрибыдман сувда. Сюррес куш зарниись.
Кутас мужыкыс йиöттяс да пондас джоджувсис бараноксö петкöтны, а сiя скок чеччöвтас — и завалин вылас трин-бран зарни сьöм киссяс, а бараныс кытчö и лоас.
Сэксянь мужык гозъя богатсялöмась и седуннысö веськöтöмась — сьöмыс эд быдöс керö.
Зарни кöш
Олас-вöлас поп — кынöмыс сельнича топ. Босьтас поп срошнöйöс, а удж понда кöсъяс öшка. Уджалö срошнöй справнöя, кöть и старик ни, а оз дышöтчы. Срокыс казявтöг чулалас, и старик мынтöм пондас корны. А поплö жаль öшкасö сетны, вот сiя и шуö:
— Часöт ог сет, уджав эшö год, сэк кык öшка босьтан. Мый сэтöн керан — каньöн эд синмас он чеччöвт. Петас поп ордiсь старик и сiдз лöгасяс, нельки синнэзас югытыс кусас. А сэтöн — Вакуль:
— Эн тöждiсь, старик, ме тэныт отсала: велöтамö попсö, мед дугдас бöбöтчыны.
— Отсав, верман дак.
Вот кыдзкö старик сёёвöй кöшын поклёбка гортас нöбöтö, мöдö старукасö вердыштны. И какраз пос вылын попыскöт пантасяс. Лöгасяс попыс да кыдз сöтас кöш кузяс — кöшыс ылö ваас лэбзяс.
Старик лэдзчас ю дорас кöшсö кошшыны, а сылö Вакуль эзысёвöй кöш сетас.
Ашынас старик бöра нöбöтö поклёбкасö, да не сёёвöй кöшöн ни, а эзысёвöйöн. Казялас попыс этö, юалö:
— Кытiсь эттшöм кöшсö? Гусялiн?
А старик сылö: сiдз и сiдз пö, батюшко, шогмис: пондi кошшыны юсис сёёвöй кöшöс, а сы туйö петiс эзысёвöй кöш. Лöгасяс поп да кыдз сöтас кöш кузяс — кöшыс ю шöрас лэбзяс.
Старик лэдзчас ю дорас, и Вакуль сылö мыччас зарни кöш. Казялас этö поп, юасьö:
— Кысь тэ сэтшöмсö? Тожö юсис?
— Юсис. Нiя тыр сэтчин.
Поп чожжык берег увтö лэдзчас, кошшисьны пондас, и Вакуль кыскас сiйö йирас.
Кыдз вöрдядь мыжйис инькаöс
Öтiк инька мунас вöрö да öшас. Ветлöтас, ветлöтас, керку дынö инмас да пырас сэтчö. А сы бöрсянь посöдзас гым-гым каясö морттэз — керкуыс зэгалö. Инькаыт повзяс да дзебсисяс лабич увтö. Видзöтö: пырöны дас кык мужык да быдöнныс ыджытся-ыджытöсь — юррезныс потолокас павкöны. Пуксясö нiя пöрт гöгöр, панясясö мымдакö да водасö джоджас узьны. Сы коста инькаыс мöдас пышшыны, да не öшын, не ыбöс оз аддзы.
Рытнас мужыккес саймасö, панясясö-керасö да мунасö.
Инькалöн кынöмыс тожö сималö. Сiя петас лабич увтсис, босьтас пань да паньыштас пöртсис поклёбкасö. Чöскыт, сук, и мöдöтпыр паньыштас, а паняс — гаггез виклясьöны. Тьфу тай!
Видзöтас пöртас — сэтöн сэтшöм жö срам. Нёджжöвтас керкусö, аддзö: стенаэзын керрес суййытöмöсь, джодж туяс лыса уввез чапкалöмöсь.
Чепöссяс öтöрас, медбы пышшыны, а вöрас мунöны нiя дас кыкыс да чисто сюраöсь, бöжаöсь, гöнаöсь! Вежöртас инька, киннэз нiя: вöриссез! — и сэк жö туйсö гортас аддзас.
Локтас деревняö, пырас лавкаö, аддзö: прилавок сайö сюра-бöжаыс пырас да пондас сёяннэз аслас пестерö куртны. Сэсся ви дупляись висö ректас, а сы туйö помой кисьтас. Дивуйтчö инька: мыля некин шы оз сет? Али оз аддзö сюра-бöжасö?
Вот и горöтчас:
— Торговöй, тэнчит витö гусялiсö, сы туйö помой кисьтiсö!
Кылас этö вöрисьыс, локтас инькаыс дынö, юалö:
— Тэ кöда синöн менö аддзан?
— Шульганам, — висьталас инькаыс.
Вöрдядь кыскас инькаыслiсь шульга синбугыльсö: кöдö пö оз ков, дак эн аддзы!