
- •Пытшкöс
- •Вöрпи да пода йылiсь
- •Шыр да пышкай
- •Вельмöм шыр
- •Панöм нинкöм
- •Кöин-лекар
- •Кыдз старукаöс ош лечитiс
- •Баля баран да коза баран
- •Ош да мужык
- •Палитöм мыр
- •Ош ордын срокын
- •Бöжись ви
- •Руч да кöчпияннэз
- •Туран ырöш
- •Кимось йылiсь
- •Старик да вöрись
- •Сяпарись ваней
- •Бишедтан да чуддэз
- •Ваня - бöб зон
- •Кама иван
- •Куим зарниовöй юрси тылöп
- •Кабморт
- •Рытко, ойко да асывко
- •Иван мужыкпиян
- •Сар адмон, сылöн зон да оров зарниборд
- •Иван саревич (1)
- •Иван саревич (2)
- •Мича марпида
- •Лёгостай
- •Зонка читкыля юр
- •Шыр да кеня
- •Кам ордö била
- •Гусялöм сойез
- •Куим сой
- •Зарни яблоня
- •Иван саревич да мича ныв
- •Илля муромеч да шатёр-богатыр
- •Вежöм челядь
- •Савдатлöн инь да сылöн зарни челядь
- •Обороника
- •Рака козиннэз
- •Тёпок да бабылiньöй
- •Кöртовöй вöлок
- •Ошвердас
- •Бöб öмель
- •Сунис моток
- •Нылочка да еги-баба
- •Гона да öмека
- •Легонтай, легонтай
- •Певрунь
- •Вöралiсьлöн диво
- •Быдса чудо
- •Повзьöтчан керку
- •Кум да кума
- •Зарни сюр
- •Зарни кöш
- •Кыдз вöрдядь мыжйис инькаöс
- •Вöрись кульлöн отсöт
- •Мыйсянь китöмлöн киыс быдмис
- •Лёк туннэз йылiсь
- •Ленсювко
- •Богатыр да кулан
- •Умöлик мерин
- •Чöвтöтовöй дубаса ныв
- •Анькытш иванко
- •Шуд кошшиссез
- •Нывкаэз йылiсь каски
- •Иван да пров
- •Петра-сар, савдат да розбойниккез
- •Озыр жöник сайын
- •Мортсёйись инь
- •Грек шедтiссез
- •Яньки, паньки да ваньки
- •Мывкыда воннэз да бöб иван
- •Бöб зонпиян
- •Ай да сылöн куим зон
- •Тöдiсь доктор
- •Озыр корасись
- •Дышкучик
- •Кыдз данько бурлачитiс
- •Сизимок
- •Мывкыда митей
- •Кыдз мужык дзодзоггезöс янсöтiс
- •Китрöй мужык
- •Кытчö ветлiн да мый аддзылiн
- •Куим вон
- •Кыдз зонка би кошшис
- •Не поп, не чорт
- •Горш попаддя
- •Поп да срошнöй
- •Тыра курöг
- •Кöчкыйись да поп
- •Бöбсялöм поп
- •Кöбыла кольттез
- •Вöралiсь опонь да барин
- •Зимогор
- •Дыш олёнушка
- •«Ёгортан курöтан...»
- •Асныррез
- •Некывзiсь сапоггез
- •Юкмöсын тэсь
- •Мöдiк кудымкар
- •Туй вылын öшынок
- •Гузи да мези
- •Кыдз овдя пиканалiс
- •Потя да потика
- •Дзирыт пельняннез
- •Чочком колпака морт
- •Кыдз епаöс кöч велöтiс
- •Донтöмик пятаккез
- •Атрапей
- •Кыдз сёйис, сiдз и уджалiс
- •Таратайкаын поп
- •Елесько
- •Нёль вон да пишаль
- •«Эн керась ― усян!»
- •Нинйöм чаркиэз
- •Старик да старука
- •Нинкöм да налевка
- •Пöв нинкöма мужык
- •Комиöн буржык
- •Вежа висьттэз
- •Кысянь светас лоис му
- •Кыдз шогмис му
- •Шогмöма вöв коколись
- •Кыдз шогмöм кама му
- •Пера да зарань
- •Шондi да тöлiсь
- •Мыйсянь сюыс öтiк роза, öтiк шепа
- •Мыля ид шепыс дженыт
- •Мыля ошыс дженыт бöжа
- •Кыдз коми йöзсö пыртöмась
- •Кыдз шогмöмась антипина да паршакова деревняэз
- •Кыдз шогмöма кама ю
- •Вына отир, атаманнэз
- •Матрёна - вына инь
- •Кудым ош
- •Пера-богатыр
- •Кыдз пера да мизя олöмась лупъя дорын
- •Пера-богатыр да вöрись
- •Пера-богатыр да вакуль
- •Кыдз пера-богатыр вермасьöма змейкöт
- •Кыдз пера-богатыр отсалöма роч войсколö вермыны идолишшоöс
- •Кыдз пера-богатыр пессьöма грап строгановкöт
- •Пера да мизя йылiсь
- •Полюд да колчим
- •Юкся, пукся, чадз да бач
- •Богатыррес вольвылын вöлöмась
- •Онтип богатыр йылiсь
- •Чучкарской богатыррез
- •Майко да кудымко
- •Богатырка
- •Кыдз дзуздя розбойниккёзöс вашöтöм
- •Войсколöн атаман
- •Ермак атаман
- •Ермаклöн медодзза бой
- •Пугачов йылiсь
- •Камид атаман йылiсь
- •Воддя кузя бунт
- •Куим вон-богатыр
- •Чудь, важ отир
- •Чудляна
- •Чуддэз да чарла
- •Тшак увтiсь морток
- •Учöтик мортоккез
- •Медодзза отир
- •Важжес — ыджыт отир
- •Асьнысö вийöмась
- •Мунасö мöдлаö
- •Пуста деревня
- •Сьöд чукча
- •Медыджыт ен
- •Чучкöйлöн аслас сёрни
- •Быдöс дозмукöн торксьöмась
- •Важжес мыжйисьöны
- •Мыжйöм морт
- •Коми чуддэз
- •Одзза мортлöн коктуй
- •Чучкöйез пышшöмась розбойниккез шогъя
- •Тöдтöм йöзлöн горт
- •Розбойниккез, кладдэз
- •Ыджыт керкуись розбойниккез
- •Виясö бичулиöн
- •Розбойниклöн сьöлöмыс сьöд
- •Костымчи
- •Кык ыджыт клад
- •Розбойниккезлöн пыж
- •Иньва дорись клад
- •Пыжтыр зарни
- •Кладыс кöчöн мыччасис
- •Петöма ачыс
- •Лöз вöла караульшик
- •Кладыс не быдöнлö сюрö
- •Сказзэз
- •Бытшöм морт
- •Кин пармаö вайис бур олан
- •Чудвисьттэз
- •Суседкоэз
- •Суседко
- •Печкись суседко
- •Гидйись суседко
- •Кинкö мыччасис
- •Мешайтчöма чернильнича
- •Курöггезöн шупкасьö
- •Öтöрись чуддэз. Боболлез
- •Баняын блазнитiс
- •Пукалiкö
- •Сiсь чурка
- •Вежöм зонка
- •Пывсянiсь чуд
- •Мöс картаись чуд
- •Öвин васька
- •Кутор чуд
- •Умöль места
- •Чуд дозыляйтiс
- •Кöрт кокаэс мырддясö
- •Чоморлöн стан
- •«Мун чомору!»
- •Луншöрика
- •Луншöрика-обороника
- •Ваись, нюрись куллез
- •Кульпиян
- •Шулькун
- •Сакасикö
- •Куллезлöн свадьба
- •Тыись вакуль
- •Васö оз лэдз босьтны
- •Ва дорись нывка
- •Калян рöдiсь нывка
- •Вöрись чуддэз
- •Биа öма тупыль
- •Сотчан турунъюр
- •Лешачика дюттьöтöма
- •Тшакъявтöн чудитчис
- •Вöрисьлöн керкуын
- •Вöр кöзяин
- •«Вöр дорын олöм сторож…»
- •Вöрись дядько
- •Лешак да лешачика
- •Синкымтöм матшка
- •Вöрись инька
- •Абу вермöм диктыны
- •Вöрисьыс кежöтлöма
- •Пон сёйись
- •Лешак нуöтлöм
- •Ыджытжык
- •Бедьыс мöдлаö нуöтiс
- •Лешачика кыскалöма
- •Вöрын олiсь инька
- •То ыджыт, то учöт
- •Пон кучика вöрись
- •Гитлерка
- •Вöрисьлöн инь кодь
- •Вöрись ордын
- •Дядькалöн пестуння
- •Пугырнюрись кöзяин
- •Митрофан митрофановичлöн тётка
- •Дявлöн туй
- •Мыйсянь чегис кок
- •Тöдiссез, тшыкöтчиссез
- •Петя-балаган
- •Мужык мунöма турунла
- •Тшыкöтöм свадьба
- •Тöдiсь тшыкöтö свадьба
- •Кинас аддзö
- •Мöдiк висьтассэз
- •Мам кай вештiсьöма
- •Ошлöн инька
- •Микайыв пиян икота
- •Икотаэз
- •Еннэз риксьöны
- •Оз лэдз чилькöтчыны
- •Кулöммес ловъяэслö отсалöны
- •Змея нимасис
- •Мырыв да кöкöв
- •Торокан пышшö
- •Югыт турун
- •Курöг празьник
- •Öшмöссэз
Тёпок да бабылiньöй
Оласö да вöласö, ог и тöд, кöр куласö, пöрись гозъя. Нылöн абу вöлöмась челядьныс. Кöркö пö, томувьяс, жöникыс ёна иньсö вартлывлöма, вот и абу вермöм ваясьны сiя. Стрась эд гажтöм лоöм пöриссезлö. Тöждiсьöны, гажтöмтчöны. Кувны ни лöсьöтчöмась. А öтпырись сувтас бабыс юрбитны (а нiя öддьöн юрбитлöмась), пернапассэсö тэчö, и гымгас кымöснас джодж кузяс, а енполка вылас кинкö пильс да пильс серöмтчас.
«Мый эттшöмыс?» ― думайтö баб. Повзяс, гедыс дынö котöртас да висьталас сылö. Гед оз верит, мунас да давай тожö юрбитны, öтпырись пернапасасяс — шы абу; мöдпырись пернапас пуктас — шы не тöв; куимöтпырись кыдз мышкыртчас — кинкö тай давай дзульзьыны-серавны. Да сэтшöм гажöна — ой, умора тай и токо! Чисто менам смекö петö. А эта дзульганокыс вöлöма масiсьлöн учöтик тёпок. Торс чеччöвтас старик одзö, шуас:
— Дыр ов, айиньöй! Ме тэнат зон Тёпок-масiсёк. Ме уджавны бы мöда.
Гедытлöн радыс! А старукаыт кыдз пуксьöм джоджас, сiдз и пукалö, паськöтöм öмсö да. Токо пиньыс öтiкыс дзуз öмас видзö!
Но и вот, куим лун чулалiс ни. Тёпокыт и вершок вылö абу быдмыштöм, сё тайнö сэтшöм жö, а гозъяыт томмöмась тай!
Öтпырись Тёпок локтöм айыс дынö да шуö:
— Тятю, а тятю, козаытлö тай нем абу сёйнытö петкöтöмат. Ме сы дынö петi, а сiя кыдз звир ме вылö уськöтчис. Ештi шельö пырны, а то талис бы менö сiя.
Айыс и горöтчис:
— Нем сетны. Туруныс бырис, а вöрас ветлыны ог вермы, пöрисьми ни эд, кагу.
Тёпок и мунöма вöрас. Мунö, тарöвтчö, кыдз тшакылёк, сё ылынжык и ылынжык горт дынсис. Локтiс йöр дынö, а йöр саяс туруныс сэтшöм тайнö сук и сук да вылынся-вылын. «Но, — думайтö Тёпок, — часöт ме ытшка турунсö этö. Быдса год кежö тырмас козаокыслö». Пырис йöр пытшкас, а туруныс эд сэтшöм бур тыдалö. Пуджис соссэсö, босьтiс литовкасö да шваркйыштiс турун кузяс. Мый тайнö и лоис: бичиррез чеччалiсö литовкасис. Повзьыштiс Тёпок. Токо эшö мöдiс öтпыр öвтыштны — кылö: кинкö норöн и норöн тай горзö. Видзöтiс гöгöрас Тёпок — некин абу. Горöтчис сэтчö:
— Кин горзö?
Шы не тöв. Сыбöрын кыдз дзар керис одзас — горадзуль вылын пукалö учöтик-учöтик бабылок. И горзö. Дугдiс ытшкисьны Тёпок, локтiс матöжык. А бабылокыс оз лэбзьы. Босьтiс сiйö киас Тёпок, видзöтö — бабылокыс стрась тайнö басöк. Сэтшöм бытшöм, нельки висьтасьöмöн не висьтасьны и гижöмöн не гижны. Тёпок и юалö:
— Мыля горзан, бабылiньöй? Кин тэнö öбидитiс? Бабылокыс и висьтасис сылö сэтшöм история.
Вöлöмась пö нiя куим сой, куим нылiньöй мичаöсь. Локтöмась нiйö корасьны саревиччез. Медучöтыслö стрась абу гленитчöма жöникыс, сiя и öткажитчöм сы сайö петны. А жöникыс — туныс и вöлöма. Вот и лöгасьöма сiя саревнаыт вылö да колдуйтöма: куим год пö тэ лоан бабылöн и кулан мороззэз коста. Тёпоклö жаль лоас этö бабылоктö: сэтшöм тай норöн горзö сiя вöлi, чисто менам синваэзö петöны, кыдз думайтышта. А бабылоктö эд гортсис вашöтöмась, думайтöмась, што сiя быльнöй бабыв. Тёпок и шуö:
— Мый колö керны, мед тэ бöр мича нылöн лоин? Бабыв и висьтасьö:
— Ытшкан этö видзсö, быдöс турунсö водтöтан. Туруныс косьмас куим неделя бöртi, а куим горадзуль оз косьмö. Энö горадзуллесö колö аддзыны да нуöтны старукалö, кöда вон сiя вöрын олö. Сiя старукаыс ведьма. И эм сылöн сэтшöм зеллё, кöдö аслас синнэзся буржыка берегитö. Колö этö зеллёсö гусявны. Эта понда куим горадзульсö колö ныр увтас ведьмаыслö узикас пуктыны, сэк сiя бура и бура онмöссяс. Тёпок сiдз и керас. Чулаласö куим неделя. Гожум кончайтчыны ни пондас, август, видно, локтас. Тёпок ытшкас быдöс видзсö, аддзас куим горадзульсö и иньдöтчас ведьмаыт дынö. Бабылокыс сылö накажитас, мед Тёпок нем старукаыслiсь эз вöрöт, а то быдöс умöль лоас. Но, а локтас Тёпок ведьмаыт дынö и оз тöд, кыдз пырны керкуас. А керкуыс кыдз не керку, лешак тöдö, мый сiя и мыля бергалö. Жугдö юрсö Тёпок, оз тöд, мый керны, öтiк горадзульыс трин керас — керкуокыс торс токо сувтас. Мöдiк горадзульыс — трин да трин — ыбöс оссяс. Пырас Тёпок керкуас — некин абу, токо тöвчик гöняйтö. Тёпоклöн юрси сувтас чисто. А тöвчикыс — этö старукаыс и вöлöма — повзьöтлö Тёпоксö, да сiя абу полiсь. А сэсся мыйкö гор вывсянь бряк локтыштöм джодж кузя — этö старукаыт бöр пöртчöм мортас. Сэтшöм страшнöй пö! Сёрнитыштöм старукаыс Тёпокыскöт да тшöктöм сiйö уджалыштны ― мöссэз высьтыны.
Петас Тёпок, а мöс стадоыт — квать мöс токо. Нiя давай тай норасьны Тёпокыслö, што старука нiйö вийны мöдö да ны жылаэзiсь колдуйтчан гез кыйны мöдö. А йöвсис пö сiя зеллёсö и керö. Тёпок высьтас мöссэсö, дозирайтас, вердас да йöвсö ведьмаытлö пыртас (ведьмасö Лёкиöн шуöмась). Старукаыт гор одзын бергалö. Тёпок пыртас йöвсö да и шуö: — Öши, бабу, отсав жö ашын туй вылö петны, а талун узьтöт.
Но, Лёкиыт и соглассё сетас.
Ойыс локтас, Лёкиыт водас узьны. А Тёпок оз узь. Гусьöник локтас старукаыс дынö да пуктас горадзуллесö юр дынас. Старукаыт коркйö токо узьö. Тёпок квать зеллёсö да ыбöсö! Котöртас, котöртас — мыдзас. Пуксяс кöз увтö шоччисьны да и ланьтас. А сы коста старукаыт саймас. Тёпокыт куим лун узьöма вöрас, абу и саймöма. Старукаыт давай сы сьöрын тöвчикöн вöтчыны. А мöссэс пышшöмась Лёкиыс дынiсь и неылын вöрас вöлöмась. Кылöны — му зэгалö, да и дуксö кылöмась, мыйкö умöль пö, тыдалö, шогмис. Пондöмась гöнитны-котöртны. Видзöтöны — Тёпокыс узьö, и давай боксыны. Саймöма Тёпок, пуксьöма öтiк мöс вылö и давай пышшыны. А старукаыт вöтö ни сiйö. Тöвчикнас садьыс бырöма лэбзьыны, дак давай ачыс котöртны.
Котöртас, котöртас, оз вöт и оз тöд, мый керны. Зеллёсö вунöтöма юны, а зусö абу ештöм босьтны. А зуыс вына вöлöма. Ужö, мый керны? Бертöм бöр, а зеллёытлöн дукыс абу. Зусö кватитöма — и Тёпок сьöрö. А мöссэт мыдзöмась ни да куима сразу кулöмась. А Лёкиыс вöтiс ни. Öтiк мöс и шуö:
— Резышт öтiк воть зеллётö — саридз лоас.
Резыштiс — быль эд саридз лоис. Старукаыт оз повзьы: чеччöвтас öт берегсяняс мöдлапöлас, а зуыс тульс ваас усяс. Старукаыт и этадз, и сiдз котрасьö, а нем оз вермы керны и давай юны васö. А ваыс зусяняс отравитчас, кулан ваöн лоас. Старукаыт коккесö и нюжлалас.
А Тёпок зеллёнас куим мöссö киськалас, нiя и ловзясö. И бöра гортланьö мунöны. Локтöмась эд.
Бабылок гажтöмся-гажтöм пукалö, виччисьö ассис сьöлöмшöрсö: стрась эд любöй зонкаыт лоöма сылö, вот и тöждiсьö. Сэтчö Тёпокыс и локтас, да эшö квать мöсöс вайöтас.
Юас бабылок зеллёсö — шондi кодь тай басöк нылöн лоас! Тёпок юыштас — эшö басöкжык лоас, быдмас статя да вына — стрась бытшöм зон лоас. Куртасö турунсö, доддяласö мöссэсö и гортаныс мунасö, а пöрись гозъя куласö ни. Гажтöмтчасö томмес, да мый керны? Пондасö овны, гöтрасясö. Кагаэз шогмасö, топ кыдз горадзуллез жö: югытöсь, мичаöсь, ласковöйöсь да рамöсь, кыдз шондiоккез жö. Но а менö вежайöн пуктылiсö каша костас, да ме коддзи сэтчин тайнö... Нем сэсся ог тöд, кодувьям быдöс вунöтчи.
НЁЛЬ ВОН
Эта вöлöма важся-важ кадö. Пыд вöрын коми му вылын олiсö пöрись гозъя. Нылöн вöлiсö куим зон. Зоннэзныс вöралiсö да чериалiсö — этöн и олiсö.
Öтпыр мунiсö воннэз вöравны. Мунiсö-мунiсö и локтiсö кытшöмкö тöдтöм местаö. И пантасис нылö старик. Тошыс гöгöдззас, öмас кольччöма öтiк пинь.
— Мый тiйö кошшат менам вöрись? Кин тiянöс лэдзис татчö? Ноко мунö эстiсь чожжык добром! — лöгöн горöтiс сiя.
«Мый эта эттшöмыс? Кытшöмкö старикжуг и указывайтö миянлö», — думайтöны воннэз.
— Мун тэ ачыт эстiсь, кытчöдз мийö тэнчит коскаэтö эг чеглалö, — шуисö нiя стариклö.
«Мийö эд куимöн, а сiя öтнас, да и мийö томöсь, а сiя пöрись — сёроно мийö сiйö вермам», — бöра думайтiсö воннэз. Но эз тöдö воннэз, што нiя пантасисö пöрись лёк тункöт, кöда уна ни умöльсö керис отирлö. — Дак тiйö мöдат менчим коскаэз чеглавны? Одö, бöбöтчат. Час ме тiянлö мыччала, кыдз колö баитны пöрись морттэзкöт. Тiянöс пыр кежö ме пöрта пуэзö. — Сiя мыйкö шувлiс, öвтыштiс киэзнас, и воннэз сiя жö кадö öшисö. Ны местаын пондiсö сулавны куим томыник кöзок. А ачыс туныс пöртчис кöинö и котöртiс вöрас.
Этö быдöс аддзылiс рам тун. Кöр сiя казялiс, што туныс иньдöтчис вöрлань, решитiс мунны сы сьöрö. Тун тöдiс, што тун бöра керас мыйкö умöльö. Сiя пöртчис учöтик каёкö и пондiс лэбзьыны тун сьöрö. Сэк, кöр туныс пöртiс воннэсö кöзоккезö, каёк пукалiс пожум йыв вылын. А кöр тун пöртчис кöинö и иньдöтчис вöрö, каёк лэбзис улö. Сiя пуксис му вылö и пöртчис рам тунö. Сiя сiдз жö мыйкö шувлiс и öвтiс киэзнас. Но пöртны кöззэсö куим вонö бöр эз вермы, сiдз кыдз лёк тун вöлi пöрисьжык сысся и колдуйтiс öддьöн крепыта да дыр кежö. Но сёжö рам тун керис сiдз, што воннэз кольччисö кöззэзнас не пыр кежö, а сэтчöдз, кытчöдз нiйö оз лок мездыны нылöн вон. А медбы воннэзлö эз вöв гажтöм, сiя керис сiдз, медбы воннэз вермисö баитны öтамöдкöт.
Быдöс этö керис, бöра пöртчис каёкö да лэбзис пöрись гозъя дынö. А эта коста стариккез виччисисö, виччисисö зоннэзнысö, да сiдз и эз вермö виччисьны. Нач пöрисьмисö, кувны лöсьöтчисö. Вот öтпыр локтiс ны ордö кытшöмкö морт и вайис нылö бекöртыр ягöд. Сiя шуис:
— Ме локтi воннэзныт дынсянь, ме тöда, кытöн нiя. Нiя олöны бура, но токо тiян дынö локны оз вермö. Вот нiя ыстiсö тiянлö этö чудеснöй ягöдсö гöснеч вылö. Сетiс ягöдсö пöриссезлö. Сёйисö этö ягöдсö стариккез и лоисö бöра томöсь. Эта ягöдыс вöлöм не простöй, а томмöтан ягöд. Пондiсö овны бöра бура. Год бöртi иньыс чужтiс зонöс, нимсö сылö сетiсö Иван. Иван быдмис не воэзöн, а чассэзöн. Пöрись гозъя любуйтчыны эз вермö асланыс зон вылö. Сiйö быдтiкö да сы вылö любуйтчикö нiя кыдз бытьтö вунöтiсö ыджытжык зоннэз йылiсь. Но вот öтпыр локтiс Иван вöралансянь гортас и пондiс юавны ай-мамыслiсь:
— Неужели менам сэсся öтiк вон эз вöв? Вот бы вöлiсö менам воннэз, мийö ветлiм бы öтлаын вöравны, Мамыслö некытчö вöлi воштiсьны, и сiя быдöс висьтасис. Сэк жö Иван пондiс лöсьöтчыны туйö. Кыдз ай-мамыс эз лэдзö мунны, тэ пö юртö öштан, но Иван мунiс. Мунiс, мунiс и локтiс кытшöмкö керкуок дынö. Пырис керкуок пытшкас, видзöтö — пукалö пöрись слепöй старушка пызан сайын и мыйкö сёйö. Иван гусьöник локтiс пызан дынö, пуксис, кыскис пань и пондiс öтлаын сёйны. Старушка сёйис жагöник: Иван сизимись паньыштас, а сiя — öтпырись.
— Мыйкö öддьöн ни чожа сёянö сёйсис. Или кинкö ме дынын эм? Ежели зонiньöй — ло меным нучокöн, ежели нылiньöй — нучаткаöн, — шуис старука.
— Этö ме, баб, тэнат нучокыт, — шуö Иван. Иван быдöс и висьтасис. А старушка тöдiс ни эта йылiсь воныссянь, рам тунсянь. Ыстiс сiя сы дынö Ивансö. А туйсö мыччавны сетiс каёкöс.
Дыр мунiс Иван туй кузя каёк сьöрын. Медбöрын локтiс басöк керку дынö. Керку гöгöр — пуэз, ны вылын быдкодь кайез ассиныс писняэз сьылöны. Радöн панталiс Иванöс рам тун, висьтасис сылö, кыдз вердiс ай-мамсö вына ягöдöн, мед шогмис нылöн зон, кöда бы вермис аддзыны пöрисьжык воннэсö. И велöтiс, мый эта понда колö керны.
А лöг тун тöдiс ни, што Иван мунiс мездыны воннэсö и, мед падтыны сiйö, садитiс воннэс-кöззэс гöгöр мöдiк пуэз. А рам тун тожö эз сунась: пöртiс кöзö асьсö тунсö, да дзир куим лун кежö. — Тэныт колö, — баитiс тун Иванлö, — аддзыны мöдiк кöззэз коласiсь кöз-тунöс, сылöн боккес вевттисьöмась нитшöн. Ежели сорасян — ачыт лоан кöзöн, а аддзан — керав этö пусö, да сiдз, медбы куимись черöн сöтöм бöрын пуыс пöрис. Ме ог вермы тэныт отсавны. Этö тэныт колö керны öтнатлö. Да тэрмась! Кольччö дзир öтiк лун. И мунiс Иван, и бöра каёкыс туйсö мыччалiс, и вайöтiс сiйö тшöк пемыт вöрö, кытöн сулалiсö уна öткодь кöззэз. Ветлöтiс, ветлöтiс ны коласын Иван, кошшис кöз-тунöс, но некыдз эз вермы аддзыны сiйö. Öшöтiс юрсö, тöждiсьны пондiс. Друг аддзö: каёк пуксис öтiк кöз вылö, чеччалö сы вылын да сьылö:
— Эта, эта, эта!
Локтiс Иван матöжык, а кöзлöн боккес и быль вевттисьöмöсь нитшöн, сiдзкö, эта сiя и эм. Иван чожажык кыскис чер. Сöтiс öтпыр — пуыс пондiс дзуртны, мöдöтпыр сöтiс — пуыс пöлiньтчис; сöтiс куимöтпырись — пуыс усис. И сэк жö куим том кöз чапкисö вывсиныс уввез, пондiсö чинны и пöртчисö куим вонö. Нёльнан воныс чожажык мунiсö гортаныс, басöк нывкаэз вылын гöтрасисö и пондiсö овны бура, натьтö, и öнöдз олöны.