
- •Пытшкöс
- •Вöрпи да пода йылiсь
- •Шыр да пышкай
- •Вельмöм шыр
- •Панöм нинкöм
- •Кöин-лекар
- •Кыдз старукаöс ош лечитiс
- •Баля баран да коза баран
- •Ош да мужык
- •Палитöм мыр
- •Ош ордын срокын
- •Бöжись ви
- •Руч да кöчпияннэз
- •Туран ырöш
- •Кимось йылiсь
- •Старик да вöрись
- •Сяпарись ваней
- •Бишедтан да чуддэз
- •Ваня - бöб зон
- •Кама иван
- •Куим зарниовöй юрси тылöп
- •Кабморт
- •Рытко, ойко да асывко
- •Иван мужыкпиян
- •Сар адмон, сылöн зон да оров зарниборд
- •Иван саревич (1)
- •Иван саревич (2)
- •Мича марпида
- •Лёгостай
- •Зонка читкыля юр
- •Шыр да кеня
- •Кам ордö била
- •Гусялöм сойез
- •Куим сой
- •Зарни яблоня
- •Иван саревич да мича ныв
- •Илля муромеч да шатёр-богатыр
- •Вежöм челядь
- •Савдатлöн инь да сылöн зарни челядь
- •Обороника
- •Рака козиннэз
- •Тёпок да бабылiньöй
- •Кöртовöй вöлок
- •Ошвердас
- •Бöб öмель
- •Сунис моток
- •Нылочка да еги-баба
- •Гона да öмека
- •Легонтай, легонтай
- •Певрунь
- •Вöралiсьлöн диво
- •Быдса чудо
- •Повзьöтчан керку
- •Кум да кума
- •Зарни сюр
- •Зарни кöш
- •Кыдз вöрдядь мыжйис инькаöс
- •Вöрись кульлöн отсöт
- •Мыйсянь китöмлöн киыс быдмис
- •Лёк туннэз йылiсь
- •Ленсювко
- •Богатыр да кулан
- •Умöлик мерин
- •Чöвтöтовöй дубаса ныв
- •Анькытш иванко
- •Шуд кошшиссез
- •Нывкаэз йылiсь каски
- •Иван да пров
- •Петра-сар, савдат да розбойниккез
- •Озыр жöник сайын
- •Мортсёйись инь
- •Грек шедтiссез
- •Яньки, паньки да ваньки
- •Мывкыда воннэз да бöб иван
- •Бöб зонпиян
- •Ай да сылöн куим зон
- •Тöдiсь доктор
- •Озыр корасись
- •Дышкучик
- •Кыдз данько бурлачитiс
- •Сизимок
- •Мывкыда митей
- •Кыдз мужык дзодзоггезöс янсöтiс
- •Китрöй мужык
- •Кытчö ветлiн да мый аддзылiн
- •Куим вон
- •Кыдз зонка би кошшис
- •Не поп, не чорт
- •Горш попаддя
- •Поп да срошнöй
- •Тыра курöг
- •Кöчкыйись да поп
- •Бöбсялöм поп
- •Кöбыла кольттез
- •Вöралiсь опонь да барин
- •Зимогор
- •Дыш олёнушка
- •«Ёгортан курöтан...»
- •Асныррез
- •Некывзiсь сапоггез
- •Юкмöсын тэсь
- •Мöдiк кудымкар
- •Туй вылын öшынок
- •Гузи да мези
- •Кыдз овдя пиканалiс
- •Потя да потика
- •Дзирыт пельняннез
- •Чочком колпака морт
- •Кыдз епаöс кöч велöтiс
- •Донтöмик пятаккез
- •Атрапей
- •Кыдз сёйис, сiдз и уджалiс
- •Таратайкаын поп
- •Елесько
- •Нёль вон да пишаль
- •«Эн керась ― усян!»
- •Нинйöм чаркиэз
- •Старик да старука
- •Нинкöм да налевка
- •Пöв нинкöма мужык
- •Комиöн буржык
- •Вежа висьттэз
- •Кысянь светас лоис му
- •Кыдз шогмис му
- •Шогмöма вöв коколись
- •Кыдз шогмöм кама му
- •Пера да зарань
- •Шондi да тöлiсь
- •Мыйсянь сюыс öтiк роза, öтiк шепа
- •Мыля ид шепыс дженыт
- •Мыля ошыс дженыт бöжа
- •Кыдз коми йöзсö пыртöмась
- •Кыдз шогмöмась антипина да паршакова деревняэз
- •Кыдз шогмöма кама ю
- •Вына отир, атаманнэз
- •Матрёна - вына инь
- •Кудым ош
- •Пера-богатыр
- •Кыдз пера да мизя олöмась лупъя дорын
- •Пера-богатыр да вöрись
- •Пера-богатыр да вакуль
- •Кыдз пера-богатыр вермасьöма змейкöт
- •Кыдз пера-богатыр отсалöма роч войсколö вермыны идолишшоöс
- •Кыдз пера-богатыр пессьöма грап строгановкöт
- •Пера да мизя йылiсь
- •Полюд да колчим
- •Юкся, пукся, чадз да бач
- •Богатыррес вольвылын вöлöмась
- •Онтип богатыр йылiсь
- •Чучкарской богатыррез
- •Майко да кудымко
- •Богатырка
- •Кыдз дзуздя розбойниккёзöс вашöтöм
- •Войсколöн атаман
- •Ермак атаман
- •Ермаклöн медодзза бой
- •Пугачов йылiсь
- •Камид атаман йылiсь
- •Воддя кузя бунт
- •Куим вон-богатыр
- •Чудь, важ отир
- •Чудляна
- •Чуддэз да чарла
- •Тшак увтiсь морток
- •Учöтик мортоккез
- •Медодзза отир
- •Важжес — ыджыт отир
- •Асьнысö вийöмась
- •Мунасö мöдлаö
- •Пуста деревня
- •Сьöд чукча
- •Медыджыт ен
- •Чучкöйлöн аслас сёрни
- •Быдöс дозмукöн торксьöмась
- •Важжес мыжйисьöны
- •Мыжйöм морт
- •Коми чуддэз
- •Одзза мортлöн коктуй
- •Чучкöйез пышшöмась розбойниккез шогъя
- •Тöдтöм йöзлöн горт
- •Розбойниккез, кладдэз
- •Ыджыт керкуись розбойниккез
- •Виясö бичулиöн
- •Розбойниклöн сьöлöмыс сьöд
- •Костымчи
- •Кык ыджыт клад
- •Розбойниккезлöн пыж
- •Иньва дорись клад
- •Пыжтыр зарни
- •Кладыс кöчöн мыччасис
- •Петöма ачыс
- •Лöз вöла караульшик
- •Кладыс не быдöнлö сюрö
- •Сказзэз
- •Бытшöм морт
- •Кин пармаö вайис бур олан
- •Чудвисьттэз
- •Суседкоэз
- •Суседко
- •Печкись суседко
- •Гидйись суседко
- •Кинкö мыччасис
- •Мешайтчöма чернильнича
- •Курöггезöн шупкасьö
- •Öтöрись чуддэз. Боболлез
- •Баняын блазнитiс
- •Пукалiкö
- •Сiсь чурка
- •Вежöм зонка
- •Пывсянiсь чуд
- •Мöс картаись чуд
- •Öвин васька
- •Кутор чуд
- •Умöль места
- •Чуд дозыляйтiс
- •Кöрт кокаэс мырддясö
- •Чоморлöн стан
- •«Мун чомору!»
- •Луншöрика
- •Луншöрика-обороника
- •Ваись, нюрись куллез
- •Кульпиян
- •Шулькун
- •Сакасикö
- •Куллезлöн свадьба
- •Тыись вакуль
- •Васö оз лэдз босьтны
- •Ва дорись нывка
- •Калян рöдiсь нывка
- •Вöрись чуддэз
- •Биа öма тупыль
- •Сотчан турунъюр
- •Лешачика дюттьöтöма
- •Тшакъявтöн чудитчис
- •Вöрисьлöн керкуын
- •Вöр кöзяин
- •«Вöр дорын олöм сторож…»
- •Вöрись дядько
- •Лешак да лешачика
- •Синкымтöм матшка
- •Вöрись инька
- •Абу вермöм диктыны
- •Вöрисьыс кежöтлöма
- •Пон сёйись
- •Лешак нуöтлöм
- •Ыджытжык
- •Бедьыс мöдлаö нуöтiс
- •Лешачика кыскалöма
- •Вöрын олiсь инька
- •То ыджыт, то учöт
- •Пон кучика вöрись
- •Гитлерка
- •Вöрисьлöн инь кодь
- •Вöрись ордын
- •Дядькалöн пестуння
- •Пугырнюрись кöзяин
- •Митрофан митрофановичлöн тётка
- •Дявлöн туй
- •Мыйсянь чегис кок
- •Тöдiссез, тшыкöтчиссез
- •Петя-балаган
- •Мужык мунöма турунла
- •Тшыкöтöм свадьба
- •Тöдiсь тшыкöтö свадьба
- •Кинас аддзö
- •Мöдiк висьтассэз
- •Мам кай вештiсьöма
- •Ошлöн инька
- •Микайыв пиян икота
- •Икотаэз
- •Еннэз риксьöны
- •Оз лэдз чилькöтчыны
- •Кулöммес ловъяэслö отсалöны
- •Змея нимасис
- •Мырыв да кöкöв
- •Торокан пышшö
- •Югыт турун
- •Курöг празьник
- •Öшмöссэз
Бишедтан да чуддэз
Олi, олi ме да мунi бурлачитны — сё ни, мыся, мыйкö заробита да кöть вешъян аслым неба. Мунi да и карöдз локтi.
Пантасис поп, юалö:
— Кытчö мунан?
— Медася бы уджавны.
— Медась ме дынö.
— Уна я вештан?
— Сто руб годнас.
Медаси, быдса год олi да петны пондi — гортö кыскö. А поп оз лэдз, эшö, шуö, ов. Ладно, эшö год уджалi. Бöра мунны лöсьöтча, а поп оз лэдз. И эшö год кежö кольччи.
Чулалiс срокö, тшöкта вештiсьны, а поп нем оз сет: тыткин, шуö, сымда, мымда уджсö эн кер. Сiдз и ковсис мунны — нем эг босьт.
Петi поп ордiсь, пукся öтöрас да горза. Мунö сар, юалö:
— Мый горзан?
Да этадз и этадз, мыся: куим год поплö уджалi, а сiя нем эз сет.
Пыртiс менö сар поп ордö, шуö:
— Мыля нем эн сет удж понда? Он кö часöт сет — юрситö öтiкöн быдöс лета.
Повзис поп и сетiс меным бур вöв да невна сьöмок. Пукси вöв вылö и муна одзлань. Аддза: кабак сулалö. Пыри сэтчö, юыштi невна, сёйыштi, бöр петi, а вöлö абу. Öтöрö-мöдöрö чепöсси — абу и токо. Мый сэтöн керан? Гыжъялi-кери юрбöрöс да муна одзлань. Мунi, мунi — пемдiс. Пыри узьны неолан керкуö. Пемыт, биасьны немöн — öтiк истöг абу. Шаритi-кошши истöггесö быдлаись, печуркаись биток да биа галя аддзи, тякнитi — дас кык чуд петiсö, юалiсö:
— Мый колö керны?
— Юны-сёйны вайö! — шуи ме, и чуддэс öшисö. Керкуын би öзйис, пызан строк локтiс, а пызан вылын — быдкодь сёяныс и юаныс. Сёйи-юи, дрын-дрын пöт. Öнi, мыся, гортö колö кыссьыны, отсалiссез менам эмöсь: и вöр ректасö нiя, и гöрасö-кöдзасö, ме токо иньдöтлыны понда. Не олан, а малина лоас.
Пуктi бишедтансö шапкаам и петi туйö. Аддза: биок дзуз видзö. Кысси сэтчинöдз, биок дынсис старикöс казялi. Стариксö войско караулитö. Локтi старикыс дынö, гусьöник юалi, мый понда сiйö пуксьöтiсö.
— Сар волялö паныт мунi, му да двореччез сарлiсь мырддьыны мöдi, да эг вермы. Вот сы понда и мöдöны юрöс орöтны.
— Оз орöтö. Ме отсала тэныт, — шуи ме.
— Он вермы.
— Верма, мыся.
Тякнитi барашокнас галя бердö — дас кык чуд петiсö, юалiсö:
— Мый керны?
— Войскосö вашöтны! И эшö юны-сёйны вайны! Шупкалiсö чуддэс войскосö, асьныс öшисö. Старик одзö пызан тяк сувтiс, сы вылын быдкодь сёяныс сулалö. Сёйим, юим, стариклö ме катти остаткисö пызандöраö и лэдзи мортсö гортас. Видзöта: сар локтö, чирзö:
— Кин войскосö вашöтiс и рестантсö лэдзис?!
— Ме.
— Ме тэнö вия!
— Он вермы. Пондан ыждавны, дак асьтö розорита, — шуи ме.
— Ак тэ зырымöсь бедь! — лöгасис сар да кытсöвтiс виль войско. А ме тякнитi барашокнас из бердö. Петiсö дас кык чуд, юалiсö:
— Мый керны?
Сарыс пидзöс вылас сувтiс, кеймисьны пондiс:
— Эн вöрöт менö, эн розорит, ме тэныт бура вешта. И шуи чуддэслö:
— Юны-сёйны вайö!
Миян одзö пызан тяк сувтiс, сы вылын юан-сёян тыр сулалö. Юим, сёйим бытшöмика сарыскöт, узьны водiм. Ме крепыта онмöсси, а сарыт, тыдалö, эз узь. Сайми ойнас — шапкаö абу. А шапкаам чуд выныс и вöлi. Мый керны? Кайи кöз вылö, видзöта, кöдöрын гортö. Ылын-ылын биок дзуз видзö. Лэдзчи кöз вывсис, иньдöтчи биоклань. Сутки мунi, кыкö мунi, куимöтас локтi биок дынö — сэтöн ыджытся-ыджыт керку сулалö да öшыннэзнас югъялö. Пыри, видзöтча-кывзiся. Сэтöн куим вон янсöтчöны и айныслiсь эмбурсö некыдз оз вермö янсöтны. А эмбурыс — дас кык сюра ыжбан, сапоггез да оров. Да не простöйöсь нiя: ыжбан сурöн юкталö, сапоггез перыта новйöтöны, оров — вывтас кыскалö.
— Отсав, — шуöны воннэс, — миянлö янсöтчыны. Ме и шуа:
— Вайö пишаль. Ме кера номеррез: ыжбан — первöй, сапоггез — мöдiк, оров — куимöт и лыя номерресö. Кин кытшöмö одзалас босьтны, сiя номер сьöртi и эмбурыс сылö дöнзяс.
Вайисö пишаль, зарадалi да гымги-лыйи. Одзасьöны-котöртöны воннэс, а ме кöмалi сапоггесö, конувтам ыжбансö босьтi, пукси оров вылö да лэбзи карö. Локтi карас, осьтi ыжбансис дас öтiк сюр — сур да брага шорöн котöртö, ю мымда колö. И быдöс карыс коддзис.
Кывсьöма эта сарлö, корö дынас. Но, локтi, осьтi дас кыкöт сюрсö — вина киссьö. Быдöнныс юисö — валь-валь коддзисö и ланьтiсö дас кык сутки кежö. Ме сар дынiсь аддзи ассим бишедтанöс, тякнитi — дас кык чуд петiсö. юалiсö:
— Мый керны?
— Нöбöтö менö гортö да керку сэтчин керö.
Эг ешты и пельöс гуддьыштны — гортын лои, теремын. И пондi сэтöн бура-бытшöма овны и некинлiсь эг понды повны. Юкталi бы и тiянöс ыжбансис, да сетi сiйö и сапоггесö да оровсö куим воныслö.