Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Каски-ХХ.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
3.09 Mб
Скачать

Ыджытжык

Мужык пöрöтöма керку понда вöр. Пемытöдз уджалас — сё бы унажык луннас керö. Сы дынö петас старик, паджас уджсис:

— Дугды ни керасьнытö, вöрыс онмöссьö бы.

— Тэ объешшик? — юалö мужыкыс Старик шуö:

— Ыджытжык.

— Десятник?

— Ыджытжык.

— Начальник инö?

— Ыджытжык... Вай куритам табактö, сэсся ачыт аддзылан.

Мужык курöтас: на пö, курит.

Старик четверть кузя чигарка керас, öзтас да и мунас.

Мужык чер-пиласö босьтас да сы бöрсянь бы иньдöтчас, но казялас, кыдз сылöн табакурыс мунö, и синнэсö паськöтас: вöрсö, дзик сю, юклалö. Ачыс ыджыт и ыджыт!

Бедьыс мöдлаö нуöтiс

Кыдзкö гедö, Василий Парфёнович Анфалов, мыррез шедталöм — ыбсö ассис ыждöтöм — да гортö локтö. Ёна мыдзас, пуксяс шоччисьны да и шуас: «Кытчö нö бедьжугсö коли? Бедьтöг умöль...»

Кытiськö том детина сы одзö петас, юалö:

— Абу я эта бедьыт? — и бедь гедкоöлö сетö.

— Сiя и эм! Аттьöв тэныт бедьö понда! Том детина шуö:

— Поди тэныт отсавны муннытö? Старик откажитчас:

— Öнi бедьö гортöдз ни вайöтас.

Вайöтöм тай: быдса неделя Виселистöйыт гедкоöс кыскалöма. Не ачыс Виселистöйыс, а бедьыс: ассис эд гедкоöлö мыччöм!

Тимшорись кержак вöлi гедкоöс аддзöм да гортö петкöтiс.

ЛЁКЕЙ

Кыдзкö гожумöн Кудымкарö ветлi да кая гортö. Кадыс рытъяв гöгöр ни, некö вöлi. Кожин лягаас мортöс вöтi — учöтик, кöсыник, юр вылас шляпа. Мыся, уполномоченнöй, натьтö. Сувтöтi вöлöс, кора:

— Пуксьы, деревняöдззас кыска.

Шы эз сет — мöд бокас пуксис, ме вöвсö вашöта. Трекнитi вожжисö — вöлыс телегасö эз вермы вöрзьöтны. А вöв проворнöй, ён, косилка увтiсь.

Ныкнитi — нюжöтчис сiдз, бытьтö сорок пуд сю кыскö. Дугаыс нямрасьö, гужиэс нюжалöны, а телегаыс оз вöрзьы!

Öвтыштчи вожжинас — вöлыс чеччöвтöмöн босьтö бы, да оз вермы. Но, мыся, мыр передок увтас «быдмис». Чеччи бöра да видзöта: телегаыс волькыт местаын сулалö. И горöтчи:

— Чо-тось некорошо стало, товариш...

Мортыс шы эз сет и чеччис телегасис. Вöлыс сэк жö гöнитны уськöтчис — невна менö эз коль. И лягасис скач петiс, и гортöдз намак вайöтiс. Ме — тпру! тпру! — а сылöн токо бöжыс павъялö... Вöлись и вежöртi, кин пуксьылiс — кöспельыс, лёкубскöй мужыкыт. Не весь сiйö Лёкейöн шуöны — лёк и эм, мортыслö бурсö оз думайт керны.

Лешачика кыскалöма

Менам Илля гедö öшлiс вöрö и быдса мисеч гортын эз вöв — лешачика сьöрас кыскалöма. Мунöма горт вöрö, кöда Кудымкарыскöт ордчöн, а петöма Пожва дынö — этö веськыта мунны, дак и то чуть я не сто километра. И пыр вöрöт мунöма, некытшöм деревня, некытшöм туй абу пантавлöм. Паськöмыс леш-вош орöм, нинкöммес досповна бырöмась. Ачыс умöльтчöм, öдва кок йылас öшшö.

Айö вöлöн ветлiс, вайöтiс гортö. Мийö юасям, кытöн вöлi, мый керис, а сiя токо öтiкö баитö:

— Öши, челядь, вöрас, туйсö гортö эг аддзы.

— А мый нö сёйин, кыдз тшыгйöн эн кув?

— Вöрас ягöдыс тыр и тыр! Сiйöн и питайтчи. А кытшöм ягöд, кöр гожумыс вöлись пондöтчис? Сэсся, мымда бы эг юасьö, нем эз висьтав.

Эта бöрсянь год токо и олiс.

Вöрын олiсь инька

Шуöны, ыджыт морттэс абу и эзö пö вöлö, а ме ог верит: ачым аддзылi. Да не токо ме. Поди öнi абу, а одзжык вöлiсö ыджыт морттэс — вöррезын олiсö.

Кытшöмкö годö мийö туруналiм мужыкöкöт. Ме курта, сiя турунсö чукöртö. Сэтчö кытiсь и петiс ыджыт инька, сулалыштiс да лöга бергöтчис — юбкаыс ылына öвтыштсис. И мунiс зород сайö. Мужыкö шуö:

— Пуксьы, Евгень, вöв вылö, вöт сiйö да юав, кытiсь татчö локтiс.

Ме видзöтi зород саяс — сiя абу ни сэтöн, и эг мун. А мунi бы, дак сьöрас нуöтiс, натьтö.

А инькаыс, ме думайта, вовлiс мужыкöс нуöтны: эта бöрсянь сiя чожа кулiс. Мöдiк мужыкö война вылын öшис. Куимöтö гортын кулiс.