Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Каски-ХХ.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
3.09 Mб
Скачать

Вежöм зонка

Лёвичас одзжык вежöммез вöлiсö, уна воэзöн маитчисö. Вежöмыс эд абу морт, кöть и морт кылöн баитö. Сiя чуд, токо чужöмнас морт.

Мортсö вежöны учöтнас, кöр сiя кага, унажыксö сэк, кöр токо чужас, а мамыс оз на аддзыв. И думайтö мамыс, што кагаыс аслас. Лёвичас сэтшöмыс вöлi. Зонка. Юрыс — колокол дзик, кынöмыс — пизь öр, кокыс — чунь кыза.

Пывсянiсь чуд

Лёвичын, кыдз висьтасьлiсö кöркö, баняэзын бура чудитчöм: то ыбöсöн гымгас, то полокöн ёркнитас, то ачыс мыччисяс да вашöтас инькаэсö пывсянiсь. А мужыккесö мылякö абу повзьöтлöм. Поди сiйöн да, што пывсянас чудыс инькаовöй жö олöма.

Дассизимгодся нывка мунас пывсьыны. Чöвтчас, кунва пондас лöсьöтны, медбы юрсö миссьöтны. Сэтчö полок увтiсь кинкö пон кодь петас, а юрыс — инькалöн — кузь и кузь юрсиа. Петас да нывкаыс голя бердö кутчисяс, джагöтны мöдас, но нывкаыс ыбöс дорас вöлöм да ештöм эд ыбöссö осьтны и пышшöм.

Селишшоын инька шедлöма пывсянiсь чудыслö, дак немöй голосöн котöртöма гортас и порог дорас садьтöг усьöма. Думайтасö, бандит повзьöтiс, мунасö баняö — некин абу.

Оз я пö инькаыт пöръясь? Но кöр видзöтасö голясö, веритасö: голяыс лöз-гöрд, чудыслöн чуннес сiдз и тöдчöны.

Год мымда токо эта бöрсянь инькаыт и олöма.

Мöс картаись чуд

Ме уна год колкознöй мöссэз чилькöтi, и вöлi сэтшöм случай, гожумöн вöлi.

Асъяпон мунi пермаö, пыри йöрö, кытöн мöссэс узьлiсö. Аддза: Таня, суседка миян, чилькöтчö ни. Дынас куим ведра сувтöтöма, мöсыслiсь вöрасö бöрсяняс миссьöтö. Ведраэзсис пар кайö. Ачыс виль нинкöма, виль паськöма.

«Одзалöма талун менö, — думайта Таняыс йылiсь. — Колö тэрмасьны».

Ордчöн и кутчи чилькöтчыны — куим мöс токо шöраным. Тэрмасикам эг и казяв, кöр Таняыс пермасис мунöма.

Чилькöтi мöссэзöс, йöвсö плягаö сысъялi да и гортö муна, а Таня локтö вöлись. Ме горöтчи:

— Таня, чилькöтчин ни тай, а мый инö бöр локтан?

Сiя рыг-рыг серöмтчис да чожжык мöссэс дынö пырис — некöр пö час баитны.

Рытнас юала, чилькöтчис я месся одзжык, а сiя: эг пö, ме локтi пö тэ бöрын. Батi чудыс пö чилькöтчис?

Чудыс и мыччасьöма: мöд годас менам зон кулiс, на двенатсатом.

Öвин васька

Миянын Тоня нима инька вöлi, том эшö. Олiс жöниктöг, и быд уджсö аслыс колiс керны.

Вот öвин шупöтö — первöй вундöмсö косьтö, кöдö илья лун кежö вундылiсö, — и гажтöм сылö öтнаслö. А вöлi сылöн дружок — Васька, и Тоня корö сiйö:

— Васька, тэ ой кежас лок öвинас, ме öтнам пола.

— Ешта кö, дак вовла, — не öддьöн кöсйисяс Васька. Тоня шупöтчö, ачыс Васькаöс виччисьö. И вот мужыкыт локтас. Рытсö кыкöн чулöтасö, и асъяойнас, кöр петук кытсасьö, дружокыс лöсьöтчö мунны.

— Эн на мун, Васька!

— Сэсся меным нем керны, — шуö дружокыс. И мунас, коляс Тонясö.

Асывнас инькаыт гортас локтö. Пантасьö Васька, юасьö:

— Кыдз ойсö чулöтiн?

— Вунöтiн ни, што бура чулöтiмö? — сералö Тоня. Васька суськисьö:

— Мый тэ! Ме эг вовлы да!.. Быль и быль, Тоня! Ашынас Тоня дружокнас видз дорын пантасьö. Пуксясö, баитöны. Сэтчö мужык локтö. Тоня видзöтö: мöдiк Васька!

Инька повзяс — не горöтчыны, не вöрзьöтчыны.

А мöд Васька, кöда öвинас вовлiс, Тонялö мöд бокас пуксьö, но Васька дружокыс сiйö оз аддзы, юасьö:

— Мый инö чöлан? Тоня горöтчас сэтчö:

— Менам кынöм висьö. Ме гортö муна.

Дружокыс лэдзас Тонясö, а öвинiсь Васька сы сьöрö вöтчö. Öдва мездöтчас сы дынiсь и сэк жö тöдiсь дынö мунас, тшöктас кидтыны дынсис öвинiсь Васькасö.

Тöдiсь тшынöтас Тонясö да чöснöгöн вердас — сэсся пö öвинiсьыс мортыс дынö оз лок.

Рытъявнас, кöр Тоня сюсö пондас вартны, öвинiсь Васька бöра локтас и шуö:

— Чöснöг сёйин? А мый меным чöснöгыт?. Ме сiйö тожö радейта...

Дыр эшö öвинiсь укажорыс вöтлiсьöма, сё баитöма: тэ пö, Тоня, чапкы Васькатö, мекöт гуляйт. Разь ме пö умöльжык сысся? Тоня сэсся абу лэдзöма дынас.