1. Wypisać archaizmy I wyrazy przestarzałe I objaśnić ich znacznie. Określić rodzaj archaizmów. Określić funkcję, którą pełni słownictwo archaiczne I przestarzałe w podanym tekście.

W Tyńcu, w gospodzie "Pod Lutym Turem", należącej do opactwa, siedziało kilku ludzi, słuchając opowiadania wojaka bywalca, który z dalekich stron przybywszy, prawił im o przygodach, jakich na wojnie i w czasie podróży doznał. Człek był brodaty, w sile wieku, pleczysty, prawie ogromny, ale wychudły; włosy nosił ujęte w pątlik, czyli w siatkę naszywaną paciorkami; na sobie miał skórzany kubrak z pręgami wyciśniętymi przez pancerz, na nim pas, cały z miedzianych klamr; za pasem nóż w rogowej pochwie, przy boku zaś krótki kord podróżny.

Tuż przy nim za stołem siedział młodzieńczyk o długich włosach i wesołym spojrzeniu, widocznie jego towarzysz lub może giermek, bo przybrany także po podróżnemu, w taki sam powyciskany od zbroicy skórzany kubrak. Resztę towarzystwa stanowiło dwóch ziemian z okolic Krakowa i trzech mieszczan w czerwonych składanych czapkach, których cienkie końce zwieszały się im z boku aż na łokcie (H. Sienkiewicz).

2. Podane zdania „przetłumaczyć” na język współczesny. Wskazać wyrazy archaiczne i przestarzałe, których odpowiedniki ukraińskie nie mają odcienia dawności. W jaki sposób można wyjaśnić to zjawisko?

Emilce i Tomaszkowi trzeba kupić ciepłe pończochy i kamasze, a dla Agnisi trzewiki. Raptem ktoś zaczął kłusem biec po trotuarze koło domu. Słyszysz, jaki szturm na ulicy? Czy widzisz łyskanie gromu? Okazało się, że partia miała w swym skarbie skibę zabranej gdzieś słoniny. Niech czasem dziatki z pobliskiego sioła bawią się między ojczystymi drzewy. Widać i sługa, i pan sierdzite chłopy. Pomnisz, druhu, przechadzkę po rzymskiej drodze grobowców, gdyśmy mijali ciemne pomników zwaliska? Wallenrod usiadł i na łokciu wsparty słuchał z pogardą nieprzystojnych gwarów. Cóż to, idziecie do dworu? – spytał go myśliwiec zawieszając fuzję na ramieniu. Nie chcą bawić się ni grać, siedzą cicho w kątkach, mężczyźni palą lulki, kobiety przy prątkach.

3. Podane archaizmy i wyrazy przestarzałe zakwalifikować do 3 grup: właściwe, semantyczne, rzeczowe. Objaśnić znaczenie podanych wyrazów.

Grzeczny, gospodzin, jużyna, koncept, kmieć, macierz, krynolina, mąż, młódka, wartko, włodyka, pamiątka, miecznik, onegdaj, przerazić, admirator, bawialnia, cyklista, wesele, giermek, bezdeń, bydlić

4. W podanych parach słów wskazać formy archaiczne i przestarzałe. Jakie z wymienionych archaizmów mają odpowiedniki w języku współczesnym? Wskazać archaizmy semantyczne i rzeczowe.

buchalter – бухгалтер gród – град lakoniczny – лаконічний lulka – люлька mecenas – меценат nieprzystojny – непристойний oblicze – обличчя pachołek – пахолок pastuch – пастух platoniczny – платонічний plebejusz – плебей pomnieć – пам’ятати skarbnik – скарбник

sioło – село szkolarz – школяр trubadur – трубадур trotuar – тротуар utopia – утопія wieczerza – вечеря wujek – вуйко wystawa – вистава zakon – закон zgorzeć – згоріти żywot – живіт żupan – жупан