Ғалымдардың ой-пікірі
1. Адамның адамгершілігін оның жекелеген әрекеттеріне қарап емес, күнделікті өміріне қарап бағалау керек (Паскалъ).
2. Жазғырмас бұрын, әрқашан кешіруді ойластыру керек (Лихтен-берг).
3. Адам көп нәрселерсіз өмір сүре алады, тек адам адамсыз өмір сүре алмайды (Л.Берне).
4. Адамды тану үшін оны сүю керек (Л.Фейербах).
5. Ақыл мен жүректі бірге ұста (Абай).
6. Байлық – қанағат пен еңбекте (Ы.Алтынсарин).
7. Мен жанбасам лапылдап,
Сен жанбасаң лапылдап,
Біз жанбасақ лапылдап,
Аспан қалай ашылмақ? (Назым Хикмет).
8. Адам ғұмыр бойы өзін-өзі шыңдайды (Ф.Достоевский).
9. Адам өз туған жерінде аяғын нық басып өссін, бірақ көзімен бүкіл әлемді қалт жібермей бақылап отырсын (Д.Сантаяма).
10. Мейірімді болу қиын емес, әділетті болу қиын (В.Гюго).
Тапсырма: Айтылған ой-пікірлерді топпен бірге талқылаңыздар. Үйден ұнаған бірнешеуін жаттап алыңыздар.
Линус бенедикт торвальдс
Линус
Бенедикт Торвальдс – финдік программист
және хакер. Линус қазіргі кезде еркін
ОЖ-лердің (операциялық жүйелердің)
ішінде ең көп тараған Linux – GNU/
Linux
ОЖ-нің ядросы Minix ОЖ-і туралы жазылған
Эндрю Таненбаум кітабын оқығаннан кейін
талпынып жазған. 1997-2003 жылдары Transmeta
фирмасында жұмыс істеді. Содан кейін
Open Source Development Labs организациясын құрды.
2007 жылдан Linux Foundation-да Linux ядросын
жетілдіріп отыр.
Өмір жолы
1960 жылдары Торвальдстың ата-аналары, Нильс және Анна Торвальдс Студент-радикалдар болған және әкесі Нильс коммунист болды. 70-ші жылдардың ортасында Линус әкесімен Мәскеуде бір жыл тұрған. Мектепте Линусты әкесінің политикалық көзқарастары үшін көп мазақтаған. Соған қарамастан ол мектеп кезінен Физика мен Математиканы үздік білген және көп сөйлемейтін тұйық мінезді, кішіпейіл бала болған. 1988 жылы Линус Хельсинки Университетіне түскен және оны 1996 жылы бітіріп, кибернетика магистрі мәртебесін алды. Линус қазір өзі әйелі Тувемен (Финляндияның каратэден 6 мәрте чемпионы, Торвальдстың бұрынғы студенті) және Патриция Миранда (5 желтоқсан, 1996), Даниэла Йоланда (16 сәуір, 1998), Селеста Аманда (20 қараша, 2000) атты қыздарымен Портландта (АҚШ, Орегон) тұрады. 1997-2003 жылдары Transmeta фирмасында жұмыс істеді. Содан кейін Open Source Development (қазір Linux Foundation) организациясын құрды. Linux Foundation Бивертонда орналасқанымен, Линус үйде жұмыс істейді. Линустың талисманы Тукс пингины (Linux эмблемасы). Линустың айтуынша, Linux эмблемасын пингвин қылып таңдау себебі – бұрын хайуанаттар бағында оны пингвиннің қолын тістегенімен байланысты.
Қызметі
1981 жылы Лео, Линустың атасы, математик немересін «Commodore VIC-20» ЭЕМ-мен таныстырды. Осыдан кейін Линус программа жазуға қызығушылық танытты. Кейіннен ол компьютерлік журналдарды оқып, өзі программаларды бірінші Basic тілінде, ал кейін ассамблерде жазды. Мектеп кезінен Линус математикадан алғырлығы үшін шәкіртақы алып тұрған және оның ең алғашқы қолдануға сатып алған дербес компютері 2000 доллар тұратын «Sinclair QL» болған.
Мектепті бітіргеннен кейін Линус Хельсинки университетінің информатика бөліміне түседі. Алайда, оқуын аяқтамай жатып ол әскер қатарына 1 жылға шақырылады.
Торвальдстың өмірінің негізгі бастамасы деп Эндрю Таненбаумның «Операционные системы: разработка и реализация» (Operating Systems: Design and Implementation, ISBN 0-13-638677-6) атты кітабын оқуын айтуға болады. Аталған автордың ОЖ «Minix» кітабында UNIX-тің құрылымы толық сипатталған. Кітап Линусты қатты қызықтырғаны сонша, кейіннен ол база 386-шы процессорлы жаңа компьютерді сатып алып, «Minix-ті» орнатады.
Жүйедегі кейбір қателіктерді байқағаннан кейін Линус өзі терминалдың эмуляторын жаза бастайды. Программаны жазу барысында ол бірте-бірте өзінің жаңа жүйелерін қоса береді, солай оның жаңа программасы пайда болды. Біткеннен кейін бұл хабарламаны «Миникстің» жаңалықтар тобына жібереді.
1991 жылдың 17 қыркүйегінде Линус барлық адам тұтына алатын жүктемеге программаның кодын (0.01 нұсқасы) жібереді. Көпшіліктің тарапынан жүйеге деген қызығушылық бірден байқалады. Басқы кезде жүздеген кейіннен мыңдаған программисттер (Бірнеше ұсынылған атаулардың ішінде жүйе «Linux» болады) жүйеге қызығып және жүйенің жақсаруы үшін жұмыс істей бастайды. Аталған жүйе әлі күнге дейін GNU — GPL лицензиясымен жұмыс істеп келеді.
«Minix-тің» авторы профессор Эндрю Таненбаум бұл жүйені қатты сынға алады. Профессордың айтуы бойынша RISC архитектурасындағы процессорлардың бәсекесіне 80x86 процессорлары шыдай алмайды және аталған процессор ұзаққа бармайды. Айтылған сын Торвальдсты қатты ойландырды, өйткені профессор атақты және өзінің сүйікті программисі болғандықтан оның ойын тыңдауға тұрарлықтай еді. Бірақ, бұл жерде ол қатты қателескен еді. Линус Торвальдс өз ойының шынайылығын мойындап шықты. Жүйенің атағы арта берді, кейіннен бұл туралы журналистер бүкіл әлемге айта бастады (Бұл жүйе толығымен «Linux» деп аталады, бірақ негізінде оны «GNU/Linux» деп атаған дұрысырақ). «Линукс» және Линусты қазіргі күні бүкіл әлем біледі.
Жеткен жетістіктері:
1996 — № 9793 астероиды Торвальдс есімімен аталды;
1998 —EFF Pioneer Award сыйлығын алды;
1999 — Стокгольмск Университетінің ғылым докторы атағын алды;
2000 жылы Хельсинки Университетінің ғылым докторы атағын алды;
Информатика жүйесін дамытқаны үшін медальмен марапатталды;
Time журналындағы сауалнамалардың есебі бойынша «Ғасыр адамы» атағының 17-орынын иеленді;
2004 жылы ең атақта Time журналындағы бір мақалада «Линус Торвальдс: «Дербес программа жеңімпазы» деп аталған;
2005 жылдың тамыз айында Торвальдс Reed College марапатын алды
2008 жылдың 22 қазан айында жылда жүргізілетін Fellow Awards компьютерлік тарих музейі (Калифорния, США) мерекелік салтанатында Линус Торвальдс лауреат (ғылым, техника, өнер саласындағы үздік жетістіктері үшін берілетін атақ, көркемөнер байқауының жеңімпазы) атағын иеленді;
2012 жылдың 20 сәуірінде Линус Торвальдс (япониялық медик Синъей Яманакоймен бірге) Milleniumнiң технологиялық сый ақысының (Финляндия) иегері болды. Оларды 2012 жылдың 13 шілде айында Финляндия елбасы Саули Нийнистё өзі марапаттады.
Линус ережелері:
Менің үш ережем бар: бірінші, басқалар өзіңе қалай қарасын десең, өзің де оларға солай қара. Бұл заңды орындасаң, кез-келген жағдайда да не істейтініңді біліп тұрасың. Екінші, ісіңді мақтан тұт. Үшінші, барлығын да рақаттанып істе!
Линус Торвальдс
Сұрақтар мен тапсырмалар:
Линус туралы не білесіз?
Линустың өмірі туралы баяндаңыз.
Линус Торвальдстың «Linux» жүйесін жазуға не себеп болды?
«Linux» жүйесін өзіңіз қолданасыз ба? Қолдансаңыз ол туралы өз ойыңыз.
Линус Торвальдстың жеткен жетістіктері туралы не айтасыз?
Өзіңіз «Linux» жүйесінен басқа қандай жүйелерді білесіз? Оны құрастырушы адамдар туралы не айта аласыз?
Үйден Линус туралы қосымша ақпараттар тауып келу және «Linux» жүйесі туралы мағлұмат жинау.
Ойын тапсырма. Егер сізге жасөспірім балаларды еңбекқорлыққа үйрететін, ой-өрісін дамытатын ойын жасауға тапсырма берілсе, қандай компьютер ойынын жасар едіңіз? Үйден жоспарын жасап келіңіздер және қалай ойналады неге үйрететіні туралы толық мағлұмат дайындап келіңіз.