Тұрақты тіркестер:

КӨҢІЛСІЗДІК ТАТУЛЫҚ

Бас терісі салбырау Айрандай ұйып отыру

Екі иығы салбырау Түтіні бір жерден шығу

Жүзі сынық Бір жеңнен қол, бір жағадан бас шығару

Жігері құм болу Қаймағы бұзылмау

Көңілі жүдеу Арадан қыл өтпестей

Көңілі жер болу

Салы суға кету

Тапсырма: Тұрақты тіркестерді жаттап алыңыздар, мамандықтарыңызға қатысты екі сөйлем құраңыздар.

Дербес компьютер туралы жалпы мәлімет

Ғылыми-техникалық прогресс әр түрлі есептеу машиналарын құруға себепші болды. Олар өздерінің арналуы және функционалдық мүмкіндіктеріне қарай үлкен ЭЕМ-дерге, мини-ЭЕМ-дерге, микро-ЭЕМ-дерге және дербес компьютерлерге (ДК) бөлінеді.

Үлкен ЭЕМ-дер – бұл өте қуатты компьютерлер (суперкомпьютерлер), олар ірі мекемелерге, кәсіпорындарға немесе халық шаруашылығының тұтастай салаларына жұмыс істеу үшін қолданылады. Үлкен ЭЕМ-дерді пайдалану үшін көптеген қызметкерлері бар есептеу орталықтары құрылады. Үлкен ЭЕМ-дер қызмет көрсетуі мен құрал-жабдықтары құнының қымбаттығымен ерекшеленеді. Олар бірнеше міндеттерді қатар шешіп, бірнеше пайдаланушымен қатар жұмыс істей алады. Мини ЭЕМ-дердің үлкен ЭЕМ-дерге қарағанда, өлшемдері шағын және өнімділігі мен құны да төмен. Мини ЭЕМ-дер өндірістік процестерді басқаруда, ғылыми мекемелерде, ғылыми жұмыстарды оқу ісімен үйлестіретін жоғары оқу орындарында қолданылады. Мини ЭЕМ-дердің жұмысын ұйымдастыру үшін де арнайы шағын есептеу орталығы қажет. Микро ЭЕМ-дердің өнімділігі үлкен ЭЕМ-дерге қарағанда төмен және олар негізінде деректер дайындау, программалық қамтамасыз етуін жетілдіру бойынша көмекші операциялар орындайды. Микро ЭЕМ-дер үшін құрамында бірнеше адамы бар шағын лаборатория да жеткілікті. Дербес компьютерлер соңғы 20 жылда қарқынды дамып келеді. Олар пайдаланушы деп аталатын бір адамның жұмыс істеуіне арналған. Дербес компьютермен жұмыс істегенде пайдаланушының арнайы программалау тілін білуі қажет емес. Қазіргі дербес компьютерлер көлемі шағын, құны жоғары емес бола тұрып, 70-жылдардың үлкен ЭЕМ-деріне, 80-жылдардың мини ЭЕМ-деріне және 90-жылдардың бірінші жартысының микро ЭЕМ-деріне қарағанда, өнімділіктері жоғары. Қазіргі кезде дербес компьютерлер адам әрекетінің барлық салаларында қолданылады.

Дербес компьютер пайдаланушымен диалогтік режимде жеке жұмыс істеу үшін арналған. ДК негізінен қарапайым құжаттарды бастап, баспа беттеріне дейін әр түрлі мәтін дайындау, есептеулерді орындау, деректер базасын жасау, ақпарат іздеу және т.с.с. жұмыстарға арналған.

1) адамның компьютермен қатынас жасау тәсілінің қолайлылығы;

2) құнының арзандығы;

3) көлемінің шағындығы мен қоршаған орта жағдайына арнайы талап қоймайтындығы (кез-келген жерде орнатуға болады);

4) құрылымының «ашықтығы» нәтижесінде пайдаланушылар әр түрлі шалғай құрылғылар қосып және компьютер жетілдіре отырып, ДК-нің мүмкіндіктерін кеңіте алады;

5) жаңа нұсқалары мен модельдерінің программалық және құрылғылық үйлесімділігі;

6) әр түрлі қолдану салаларына арналған программмалық құралдарының мол болуы;

7) жұмыс істеудегі жоғары сенімділігі;

Қазіргі уақытта алғашқы модельдері 1981 жылы пайда болған IBM класының дербес компьютерлері кеңінен қолданылады. Таралуы бойынша екінші орын алатын Apple фирмасының Macintosh дербес компьютерлері жоғарыдағыға қарағанда танымалдылығы жағынан кейін қалады.

Сұрақтар мен тапсырмалар:

1. Есептеу машиналарының түрлерін атаңыз.

2. Үлкен ЭЕМ-дер туралы не білесіз?

3. Мини ЭЕМ-дердің үлкен ЭЕМ-дерге қарағанда айырмашылығы қандай?

4. Микро ЭЕМ-дердің ерекшелігіне тоқталыңыз.

5. Дербес компьютердің артықшылығына тоқталып өтіңіз.

6. Қазіргі кезде компьютердің қай түрі жиі қолданылады деп ойлайсыз?

7. Дербес компьютьерлер туралы жаңалық тауып келіңіздер.