Упражнения

1. Определите форму глаголов: adsunt, abest, praeerat, inter- fuit, deerunt, prodestis, possunt, potuerunt.

2. Проспрягайте во временах системы инфекта глагол adsum, во временах системы перфекта глагол prosum.

3. Определите форму глаголов и переведите на русский язык: oriebatur, orietur; patiebatur, passus erat; progredietur, pro- gressus erit; moritur, mortuus est; utebantur, usi sunt.

4. Переведите на русский язык: puer legit, puer lecturus est; puella scribit, puella scripture est; domus aedificāta est, domus aedificata erit; liberi educati sunt, liberi educati erunt.

5. Определите латинские словообразовательные элементы в словах: позиция, экспозиция, композиция, экспонат, компо-­ нент, оппонент, прогресс, регресс, конгресс, коллоквиум

Тексты для перевода

1. Poēma — loquens pictūra, pictūra — tacĭtum poēma debet esse. 2. «Troja, vale, rapĭmur», — clamant Trojāni et patriae fumantia tecta relinquunt. 3. Amantium irae — amōris integratio. 4. Hostes suas copies, e castris eductas, instruxērunt. 5. Malus miles est, qui imperatōrem gemens sequĭtur. 6. Dictum — factum. 7. Nihil tam irrīdet Epicūrus, quam praedictiōnem rerum futurārum. 8. Praeterĭtum tempus nunquam revertĭtur. 9. Amīcus memĭnit praeterĭta, praesentia videt, futūra provĭdet. 10. Graecia Romānos doctrīnā et omni litterārum genĕre superābat, in quo erat facĭle vincĕre non repugnantes. 11. M. Catōnem, in bibliothēca sedentem, multis circumfūsum stoicōrum libris, vidi. 12. Aliud stans, aliud sedens de patria sentis (Sall.) 13. Neque monēre audeo te praestanti prudentiā virum, nec confirmāre maxĭmi anĭmi homĭnem. 14. Agrippīna turdum habuit, imitantem sermōnes homĭnum. 15. Crescentem pecuniam sequĭtur cura. 16. Brevis a natūra vita nobis data est, at memoria bene reddĭtae vitae sempi-terna. 17. Multōrum ocŭli te non sentientem speculabuntur. 18. Audientium benevolentiā crescit dicentium facultas. 19. Ho­mĭnes magis defendenti, quam accusanti favent. 20. Injuriam qui factūrus est, jam fecit. 21. Ave, Caesar, mori-tūri te salūtant. 22. Agrum paratūri ante omnia intuēri debent aquam et viam. 23. Qui visūri domos, parentes, conjŭges, libĕros estis, ite mecum! 24. Quidquid dictūrus aliis es, prius die tibi!

Дополнительные тексты

Ab urbe condita

Sabīnae muliĕres victo pavōre ausae sunt inferre se inter tela volantia atque hinc patres hinc viros orābant, ne se, socĕri et genĕri, sanguĭne nefando respergĭrent: «Si affinitātis inter vos piget, in nos vertĭte iras: nos causa belli viris ac parentĭbussumus; otuis peribĭmus, quam sine altĕris vestrum viduae aut orbae vivēmus!».

Preces muliĕrum movet cum multitudĭnem tum duces. Silentium et repentĭna fit quies; duces prodeunt et foedus facĕre constituunt; nec pacem modo, sed etiam civitātem unam ex duābus faciunt. Regnum consociant; imperim omne confĕrunt Romam. Ut autem Sabīnis alĭquid darētur, Romani a Curĭbus Quirĭtes appellāti sunt.

Крылатые выражения

Переведите и дайте русский эквивалент латинских пословиц.

1. Timeo Danaos et dona ferentes.

2. De duōbus malis minĭmum eligendum.

3. Procul ex ocŭlis, procul ex mente.

Занятие № 21