Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Uchebnoe_posobie_po_latinskomu_yazyku_dlya_akad...doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.03.2025
Размер:
1.86 Mб
Скачать
  1. Образуйте все инфинитивы и причастия от глаголов:

cognosco 3, puto 1.

Тексты для перевода

1. «Ut arbitrātur, ita loquĭtur» idem est, quod: «ut putat, ita dicit». 2. Vincĕre scis, Hannĭbal, victoriā uti nescis. 3. Caesar anno centesĭmo ante aeram nostram natus est. 4. Dulce est pro patria mori. 5. Audentes fortūna juvat. 6. Belgae ab extrēmis finĭbus Galliae oriuntur. 7. Non progrĕdi est regrĕdi. 8. Oedĭpus cum lae-titia a plebe acceptus est, postquam Sphingis, ad portas Thebārum sedentis, hoc aenigma solvit: «Quid est? Mane quattuor, die duōbus, vespĕri tribus pedĭbus ingredĭtur?» Responsum tale est: «Homo: infans, dum ingredĭtur, pedĭbus et manĭbus utĭtur, vir — pedĭbus, senex bacŭlo nitĭtur». 9. Quid reris? 10. Amor, ut lacrĭma, ab ocŭlo orĭtur, in cor cadit. 11. Homo totiens morĭtur, quotiens amittit suos. 12. Datis beneficiis plus, quam acceptis, gaude. 13. Romāni antīqui putābant: «Fata sunt, quae di fantur». 14. Homo ebriātus somno sanāri solet. 15. Cum clara dies stellas fugavĕrat, Aenēas socios suos advocāvit et sua consilia his fatus est. 16. Multae voces ab eādem radīce, quod et verbum «for, fatus sum, fari», ortae sunt. Vide: fama, familia, fabŭla, fatum, infans, fas — nefas, fateor et ce- tĕra. 17. Natūram si sequēmur ducem, nunquam aberrabĭmus. 18. Ipse mihi gratulātus sum. 19. Cari sunt parentes, cari libĕri, propinqui, familiāres, sed omnium caritātes patria una complexa est. 20. Sermōne eo debēmus uti, qui innātus est nobis. 21. Audīre disce, si nescis loqui. 22. Si dormis, expergiscĕre; si stas, ingredĕre; si ingredĕris, curre; si curris, advŏla. 23. Legātis, qui ex insŭla Samo missi erant et longa oratiōne auxilium rogavĕrant, Lacedaemonii respondērunt: «Initium oratiōnis oblīti sumus, finem non intellexĭmus, quia initium non meminerāmus». 24. Aestāte terra florĭbus, herbis et fronde arbŏrum vestīta est, hiĕme — tantum nive. 25. Homĭnis cor in pectŏris parte laeva est posĭtum. 26. Magna classis Persārum parvo numĕro navium Graecōrum victa est.

Дополнительные тексты

Oedĭpus et Sphinx

Anīlquis temporĭbus Thebāni crudelitāte Sphingis, horribĭlis monstri, multă mălă patiebantur. Sphinx, in saxo ante portas oppĭdi sedens, omnĭbus, qui vel in oppĭdum proficiscebantur, vel ex oppĭdo egrediebantur, aenigma proponēbat eosque, qui solvĕre non potĕrant, interficiēbat. Hoc autem erat aenigma: «Quid ingredĭtur mane quattuor pedĭbus, meridie duōbus, vespĕri tribus? » Multis civĭbus jam misĕre interfectis, Oedĭpus adulescens ad oppĭdum Thebas vēnit statimque illud aenigma solvit: «Homo, — inquit, — in fans, dum ingredĭtur, pedĭbus et manĭbus utĭtur, vir — pedĭbus, senex bacŭlo nitĭtur». Tum Sphinx de saxo se dejēcit. Oedĭ­pus autem cum laetitiā a plebe acceptus est et rex fit Thebanōrum.

Крылатые выражения

Переведите и дайте русский эквивалент латинских пословиц.

  1. Noscĭtur ex socis.

  2. Aut Caesar, aut nihil.

  3. Quot capĭta, tot sententiae.

Занятие № 20

Неправильные глаголы.

Глагол esse часто употребляется с различными приставками, происходящими из предлогов:

a-, ab-, abs- удаление

de- отделение

cum- соединение

ex-, e- движение изнутри

pro- движение вперед

prae- движение впереди

ad- приближение

ob- движение навстречу

per- движение по

trans-, tra- движение через

in- движение внутрь

sub- движение под

re- движение назад

se- отделение

dis-, di- разделение

in- отрицание с именами

absum, afui, abesse отсутствовать, быть на расстоянии

adsum, adffui, adesse присутствовать

desum, defui, deesse не доставать

insum, infui, inesse быть в чем-либо

intresum, interfui, interesse находиться среди, … учавствовать

praesum, praefui, praeesse быть впереди, возглавлять

prosum, profui, prodesse приносить пользу

supersum, superfui, superesse оставаться

Некоторые латинские глаголы имеют формы страдатеьного залога, а значение действительного. Такие глаголы называются отложительными. У таких глаголов в словаре указываются только три главные формы: praesens, perfectum, infinitivus. Например: I arbĭtor, arbitrārus sum, arbitrāri думать, полагать; II vereor, verĭtus sum, verēri бояться; III utor, usus, sum, uti пользоваться; IV orior, ortus sum, orīri начинаться, происходить.

У некоторых глаголов времена от основы инфекта имеют форму действительного залога, а времена системы перфекта – страдательного залога и наоборот:

audeo, adsus, sum, audēre 2 осмеливаться

gaudeo, gavīsus sum, gaudēre 2 радоваться

soleo, solĭtus sum, solēre 2 иметь обыкновение

confīdo, confīsus sum, confidĕre 3 доверять

diffīdo, diffīsus sum, diffidĕre 3 не доверять

revertor, reverti, reverti 3 возвращаться

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]