Дополнительные тексты

De viro avario

Vir quidam ad fluvium sedens flebat et lamentābat, nam securis, qua navem resarciēbat, in aquam excidĕrat. Tum fluvii deus, qui fletum viri aidivĕrat, emersit et: «Cur ploras?» - interrogāvit. Tum vir: «Eheu, secūris mea excĭdit in aquam; faber sum et secūrim novam emĕre non possum, pecunia mihi deest». Tum deus aquā se immersit et paulo post vēnit secūrim auream gerens. «Est-ne eădem, quam amisisti? Si tuam secūrim cognovĕris, accipies eam». Negāvit vir probus. Tum deus portāvit aliam, argenteam. Faber autem hanc quoque non accēpit. Tum deus eandem, quae excidĕrat, portāvit eamque faber suam cognōvit. Deus probitāte viri commōtus tres secūres ei donāvit.

Faber laetus domum properāvit et vicīnis omnia narrāvit. Tum vicīnus eius ad fluvium properāvit, secūrim sua sponte in aquam demīsit et ad fluvium sedens lamentāvit. Tum deus idem emersit, auream secūrim gerens, et: «Est-ne tua?» - interrogāvit. Ille vero: «Haec mea securis est», - clamāvit. Aut deus irātus: «Homo est avārus et mendax, neque auream neque tuam secūrim habēbis», - et in undas se immersit. Sic vir avārus se ipse securi privāvit. Discordat parcus avāro!

Крылатые выражения

Переведите и дайте русский эквивалент латинских пословиц.

1. Plenus venter non studet libēnter.

2. Qualis domĭnus – tales servi.

3. Tempus vulnĕra sanat.

Занятие № 15

Времена системы перфекта.

Вопросы для самоконтроля.

1. Как выделяется основа перфекта?

2. Какие времена относятся к временам системы перфекта?

3. Как образуется plusquamperfectum indicatīvi actīvi?

4. Как образуется futurum II indicatīvi actīvi?

Упражнения

1. Определите, к какому типу относится перфект гла­ голов: caedit — cecldit, ponit — posuit, promittit — promlsit, quaerit — quaeslvit, advenit — advenit, agit — egit, currit — cucurrit, scribit — scripsit, ducit — duxit, habet — habuit, expugnat — expugnavit.

2. Проспрягайте в perfectum ind. act. глагол venio, в plus- quamperf. ind. act. глагол video, в futurum II ind. act. глагол vinco.

3. Проспрягайте в Plqpf a и pass., а также в Futurum II a и pass. и в Perf. pass. cледующие глаголы: do; muto; teneo; definio; dico; duco; gero.

4. Раскройте скобки, употребляя Futurum I или Futurum II:

Venīre – (1 л. Sing.), quocunque vocāre - (2 л. Sing.)

Venam gloriam qui sperāre – (3 л. Sing.), veram habēre – (3 л. Sing.)

Sententiam vestram mutāre – (2 л. Sing.), si omnia audīre – (2 л. Sing.).

Quiquid agĕre – (1 л. Sing.), continuo scīre – (2 л. Sing.)

Тексты для перевода

De Catone

In omnibus rebus Cato singulari fuit industria. Nam et agricola sollers et peritus iurisconsultus et probabilis orator et cupidissimus litteram fuit.

Litteras Graecas senex didicit, quas sic avĭde arripuit, quasi diuturnamsitim explere cupiens. In studio magnum fecit progressum.

In senectute confēcit orations causārum illustrium, quas defendit.

Дополнительные тексты

De erinaceo et vipĕra

Erinaceus quidam hiĕme vipĕram rogat: «Accĭpe me, o bona, in cavernam tuam, frigŏre enim vexor». Obtempĕrat vipĕra precĭbus eius eumque angusto loco accĭpit. Paulo post autem saepe, erinacei spinis pungrtur, ităque: «Relinque, - inquit, - domum meam et alio demĭgra, mihi enim et tibi nimis parva est». Cui erinaceus respondet: «Mihi placet caverna ista, ităque mihi non est in anĭmo domum tuam relinquĕre; tu autem, si tibi non placet, alio demĭgra». Et vipĕra cogitur domo suā cedĕre. Periculōsum est amicitiam cum eis facĕre, in quorum potestea erĭmus.

Крылатые выражения

Переведите и дайте русский эквивалент латинских пословиц.

1. In silvam ligna ne feras!

2. Charta non erubescit.

3. Lupus in fabŭlis.

Занятие № 16