37. Станаўленне беларускай дзяржаўнасці

18 лютага 1918 г – нямецкія войскі перайшлі ў наступленне

19 лютага 1918 г. – савецкае партыйнае рукаводства выехала з Мінска ў Смаленск.

Першая сусветная Вайна -1914 -1918

19 лютага 1918 г – выканкам Усебеларускага з’езда звярнуўся да беларускага народа з першай устаўной граматай, у якой её аб’явіў сябе часовай ўладай. Быў створаны нардны сэкрэтарыят на чале з Варанко.

9 сакавіка 1918 г – адбылося пашыраннае паседжанне выканкама ўсебеларускага з’езда на якім была прынята другая ўстаўная грамата.Беларусь аб’яўляася народна й Рэспублікай.

Выканкам быў пераіменаваны у Раду. Да склікання заканадаўчага сойма рада з’яўлялася заканадаўчай ўладай.

25 сакавіка 1918 г – была прынята 3 –я устаўная грамата якая абвяшчала незалежнасць БНР

У БНР адсутнічалі – падел улады на заканадаўчую, выканаўчую і судовую, фінансавая сістэма, армія, мясцовыя органы кіравання.

21-23 снежня 1918 г адбылася канферэнцыя беларускіх секцый РКПБ на экой было выбрана цэнтральная бюро на чале з Жылуновічам. Адначасова было прынята рашэнне аб неабходнасці стварэння БССР.

1 студзеня 1919 г – быў сфарміраваны рабоча-сялянскі урад на чале з Жылуновічам і абнародаваны маніфест аб стварэнні БССР.

16 студзеня 1919 г ЦКРКПБ прыняў рашэнне аб пераходзе Смаленскай, Віцебскай і Магілёўская губерняў ў склад РСФСР і аб’яднанне Мнскай і Гродзенскай Губерняў з Літоўскай СССР

2-3 лютага 1919 г у Мінску на першым Усебеларускім з’езде рабочых і сялянскіх дэпутатаў узнікла рашэнне аб стварэнні Літоўска-Беларускай СССР

1919 г – Савецка-польскаявайна, у выніку якой была акупанавана большая частка Беларусі.

ліпень 1920 г – адбылося аб’вяшчэнне Савецкай Сацыялістычнаяй Рэпублікі Беларусь (СССРБ)

18 сакавіка 1921 г быў падпісаны Рыжскі міры дагавор паміж савецкай расіяй і Польшчай,у выніку да Польшчы адышла захдняя Беларусь.

3 сакавіка 1924 г –ЦВКРСФСР прыняў пастанову аб перадачы БСССР 16 паветаў Віцебскай,Гомельскай і Смаленскай губерняў (1-шая ўзбуйнене БССР)

18 лістапада 1926 г – прынята пастанова аб передачы БССР Гомельскага і Рэчыцкага паветаў

28 верасня 1939 г – адбылося ўз’яднанне Заходняй Беларусі і БССР.

38. Новая эканамічная палітыка (нэп) на тэррыторыі бсср

1. Асаблівасці пасляваеннай сітуацыі ў БССР былі звя- заны з тым, што за шэсць гадоў, якія бесперапынна цягнуліся Першая сусветная і грамадзянская войны, гаспадарка Бела- русі была цалкам разбурана. Заходняя Беларусь апынулася паўмовах Рыжскагаміру 1921 г. у складзе Польшчы, а Віцеб- ская і Магілёўская губерні былі яшчэ ў 1919 г. перададзены ў склад Расійскай Савецкай Федэратыўнай Сацыялістычнай Рэспублікі — РСФСР. Становішчапагаршаласяўвынікупа- літыкі «ваеннага камунізму», калі ў гады грамадзянскай вай- ны пры правядзенніхарчразвёрсткі ў сялянства на патрэ- бы Чырвонай Арміі забіраўся амаль увесь ураджай, што вы- клікала ў сялян незадавальненне.

2. Увядзенне новай эканамічнай палітыкі (НЭПа) было, перш за ўсё, звязана з імкненнем аднавіць разбураную вай- ной эканоміку. У1921 г. было прынята рашэнне абзамене харч- развёрсткі натуральным харчпадаткам. Харчпадатак быў меншы за харчразвёрстку і аб'яўляўся сялянам загадзя, на- пярэдадні сяўбы. У выніку ў селяніназ'явіліся лішкі прадук- таў, якія заставаліся пасля выплаты харчпадатку. Ён мог пра- даць іх на рынку, атрымаўшы за гэта грошы. 3 увядзеннем харчпадатку павысілася матэрыяльная зацікаўленасць ся лянства ў выніках сваёй працы. Гэта дазволіла поўнасцю ад- навіць да 1927 г. сельскую гаспадарку.

Элементам НЭПа стала развіццё сельскагаспадарчай ка-аперацыі — добраахвотнага супрацоўніцтва сялян пры вы-рошчванні ўраджаю і арганізацыі яго продажу. Напрыклад, утвараліся таварыствы па сумеснай апрацоўцы зямлі. Раз-віццё прыватнага гандлю выклікала неабходнасць ліквіда-цыі розных грашовых адзінак і ўвядзення ў 1924 г. новай гра-шовай адзінкі — савецкага чырвонца наміналам 10 рублёў.

У снежні 1920 г. з мэтай аднаўлення разбуранай вайной гаспадаркі быў распрацаваны план дзяржаўнай электрыфі-кацыі Расіі (ГОЭЛРО). На тэрыторыі Беларусі к сярэдзіне 20-х гг. было пабудавана больш за 20 электрастанцый. Пер-шай стала БелДРЭС каля Оршы, якая ў якасці паліва выка-рыстоўвала торф.

3. Дзяржаўна-тэрытарыяльнае ўладкаванне БССР у гады НЭПа было звязана з далейшым вырашэннем нацыя-нальнага пытання. Пачаліся пошук і выпрацоўка канкрэт-ных формаў аб'яднання савецкіх рэспублік у адну дзяржаву. I. Сталін выступіў з ідэяй аўтанамізацыі, паводле якой усе савецкія рэспублікі павінны былі аб'явіць сябе састаўнымі часткамі РСФСР і ўвайсці ў яе склад. Але гэты план не быў падтрыманы кіраўнікамі кампартый рэспублік, у тым ліку і Беларусі. У. I. Ленін прапанаваў іншую форму адзінства — федэрацыю, у якой на раўнапраўнай аснове аб'ядноўваліся ўсе савецкія рэспублікі.

30 снежня 1922 г. на I Усесаюзным з'ездзе Саветаў у Маскве дэлегацыя БССР на чале з А. Чарвяковым падпісала Дэкла-рацыю і Дагавор аб стварэнні Саюза Савецкіх Сацыяліс-тычных Рэспублік — СССР. Такім чынам, БССР на раўна-праўнай аснове аб'ядналася з іншымі рэспублікамі.

У1924 і 1926 гг. адбылося ўзбуйненне тэрыторыі БССР за кошт перадачы ёй шэрагу раёнаў Віцебскай, Гомельскай, Смаленскай губерняў. У выніку тэрыторыя БССР павялічы-лася больш чым у два разы, а колькасць насельніцтва — амаль у тры разы і дасягнула 4,2 млн чалавек. Узбуйненне БССР выклікала змяненні ў адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле рэспублікі, што было замацавана ў Канстытуцыі БССР1927г.