9. Друк бурж партый на тэр-рыі Бел у 1917-1920

Пасля Кастр.рэв многія партыі аднавілі сваю дзейнасць ва ўмовах грамадз.вайны. У час ням.акупацыі актывіз.сваю дзейнасць мясц.буржуазія, меншавікі, эсэры і іншыя партыі. Пад крылом ням.захопнікаў, за шырмай свабоды і незал-ці ў гарадах рэспублікі пачалі ўзнікаць выданні “незалежнай”, “свабоднай” думкі, а на самой справе – газеты, у якіх апаненты сав.улады віталі герм.захопнікаў, пераконвалі чытачоў, што кайзераўская Германія – выратав-ца бел.народа. А расстрэлы, пажары і руйнаванне гарадоў яны ставілі ў віну бальшавікам. Такія газеты, як “Минский голос”, “Эхо”, “Листок Могил.общества “Труд””, “Могилевский голос” і інш., вялі прапаганду супраць бальшавікоў, дэзінфармавалі нас-ва. Напрыклад, “Лісток...” прымаў герм.захопн.палітыку, рэзка крытыкаваў бальшавікоў, вінаваціў іх у пагібелі рэвалюцыі. Выдаўцы бурж.газет выступалі хаўруснікамі захопнікаў. Але бурж.прапаганда мела свой уплыў, аб’ядн.антысав.і антыбальш.эл-ты, імкнулася раз’яднаць рабочых і сялян. Свае мэты і задачы рознапарт.выданні хавалі за лозунгі беспартыйнасці і незал-ці. Супраць камуністаў выступалі “Минский голос”, “Минская газета”, “Минский еженедельник”, “Полесье”, “Минские новости” і інш. Апошняя, напрыклад, спецыяліз-ся на фабрыкацыі розных чутак і неправер.павед-ў. Антысавец. крытыкай былі запоўнены і газеты “Минский курьер”, “Бобруйский курьер”, якія за спіной “вызваленчай польскай арміі” расказвалі аб сваёй беспарт-ці, аб’ектыўнасці і праўдзівасці. У шэрагу гэтых выд. асобна стаіць грамадска-палiт., эканам. i літар. газета «Вольная Беларусь», якая выходзiла з мая 1917 г.д лiстапада 1918 г. у Мінску. Гэта нац.-дэм. выданне. Рэдкалегія спачатку падтрымлівала ідэю акупацыі немцамі, а потым звярнулася да бальшавікоў.

10 Грам-паліт і публіц дзейнасць я.Лесіка

11 Публіц я.Купалы 20х. Грам дзейнасць

12 Бальшав рух п-ду польск акупацыі. Газ “Белорусская правда”

На акупаванай тэрыторыі рэспублікі рос пратэст насельніцтва супраць польскага ваеннага рэжыму. Пад кіраўніцтвам бальшавікоў ствараліся партызанскія атрады, падпольныя групоўкі і іх выданні. “Белорусская правда” пачала выходзіць 17 мая 1920 г. Гэта значная з’ява ў палітычнай палітры таго часу. З аднаго боку, яна сведчыла аб узмоцненым супраціўленні белапольскай акупацыі, а з другога – аб неабходнасці пашырэння антываеннай прапаганды і агітацыі. Газета-падпольшчыца расказвала чытачам, як ствараць партызанскія атрады, весцi баявыя дзеянні. «Белорусская правда» надрукавала шырока вядомыя «Дзесяць запаветаў беларускіх партызан», што тады было сваеасаблівай навукай барацьбы. У кожным нумары рэдакцыя прасіла чытачоў: «Беражы сваю чырвоную газету! Прачытай і перадай таварышу!».

13 Газ “Савецкая Беларусь”: тып выдання, структура, гіст дзейн, змест у кантэксце часу

Газета не вывучана, стала ахвярай сталінскага рэжыму: зачынена за антысавецкую накіраванасць. 1 лютага 1920 – першы нумар. З’явілася ў Смаленску як орган ЦК КП Літвы і Беларусі. Першыя 10 нумароў выйшлі ў Смаленску. Са жніўня 1920 газета рэгулярна пачынае друкавацца ў Мінску. Выходзіла 3 разы на тыдзень. Тыраж – ад 3,5 да амаль 6 тысяч экземпляраў. Фармат – А3 і А2. Калі ЛітБел перастаў існаваць, газета стала органам ЦВК і СНК (савет народных камісараў) БССР. Рэдакцыйны калектыў – Кнорым, Мяснікоў, Булат, Бядуля, Гартны (тыя, хто ствараў “Звязду”). Па тыпу выдання – грамадска-палітычная. Парадак размяшчэння інфармацыі: афіцыйная (першая паласа) – артыкул перадавіцы, замежная інфармацыя; шмат інфармацыі прысвечана культурнаму жыццю (тэатральныя пастановы, адкрыцце бібліятэк – асабліва для весак); літаратурная старонка (вершы); шмат інфармацыі пра жыцце ў Польшчы (З 1921 года на тэрыторыі Польшчы пачынае развівацца камуністычны рух – тэма прысутнічае ў “Савецкай Беларусі”); шмат акцый “у дапамогу” (замежным рабочым амерыканцам, афрыканцам); прапаганда калектывізацыі; антырэлігійная тэма; ганьба заграніцы; карэспандэнцыя па Мінску, з Беларусі – на апошняй старонцы.

Шмат крытычнай інфармацыі – сацыяльнай і палітычнай: барацьба з гультайствам, пьянствам (карэспандэнцыі пра канкрэтных людзей: “селянін N тыдзень не ходзіць на працу, увесь час п’е, валяецца пад заборам”), шмат карэкатур (на ворагаў-капіталістаў; сусветны імперыялізм; бытавыя рэчы – п’янства і гультайства, бюракратыя). Асвятленне працэсу беларусізацыі. 1933 год – газета зачынена: пастанова ЦК КПБ аб закрыцці “Савецкай Беларусі”.