33. Фабио Бестаның (1845-1923) бухгалтерлік есептің дамуына қосқан үлесі.

Венецияндық мектептің көшбасшысы - Фабио Беста (1845-1923). Бестаның пайымдауынша, бухгалтерлік есеп экономикалық (шаруашылық) бақылау ретіндемына заттармен тығыз байланысты құндылықтардың жылжуын зерттейді: басқарушылық, билеу, шаруашылық уәкілдерінің бақылауы. Бірінші кезеңде бухгалетрлік есепте жеке алғанда нұсқау, жағдай, сметалар, барлық жоспарланған жұмыстар жүргізіледі, екінші кезеңде түгендеу жүргізіліп, сенімхаттар , кіріс және шығыс, материалды және кассалық ордерлер жасалады. Беста ағымдағы бақылауды сәтті ұйымдастырылды деп есептеді егер ұйымның уәкілдерінің мүдделері әртүрлі болса.Есепке алуда заттық жауапты тұлғалардың өзара бақылауы қамтамасыз етуi керек. Бестаның пікірі бойынша, бухгалтер, бақылаушы сияқты тек жүргізіліп жатқан операциялардың заңдылығын ғана қарамайды, сонымен қатар ұйымның әкімшілік соты ретінде де рөл атқарады. Ол Чербонидің ілімін теріске шығарды. Ол үшін бағалау - есептің мақсаты. Құндылық - зат, бұйым, бухгалтерлік есеп - бақылау туралы ғылым. Оның пікірінше, бақылау алдын ала, ағымдағы, жәнекейінгі болады. Бестаның шәкірттерін смета есебі идеялары баурады. Бестаның еңбегі- «Бухгалтерия», Миланда 1922 жылы жазылған.

34. Пьетро д,Альвизенің есеп теориясын сипаттайтын қағидалары.

Пьетро де Альвизе- 20ғ 1-ші жартысындағы итальяндық бухгалтерияның көрнекті өкілі, Фабио Бестаның шәкірті, «Логисмология» деп аталатын тұжырымдаманың авторы. Бұл тұжырымдамасында ол түгендеуді (инвентаризация) негіздеу үшін 8 классификацияға жіктеді: 1) көлемі б/ша (толық не ішінара) 2) мүлік меншігі б/ша (ұйымның ішінде не ұйымнан тыс меншік) 3) мақсаты б/ша (енгізілген, жалғасқан, құндылықтарды өткізу б/ша, ликвидациялық) 4) тізбектілік б/ша (объектіден регистрға немесе керісінше) 5) субъект б/ша (қарапайым- меншік иесінің әрекеті, күрделі- сыртқы органдар әрекеті: сот, қаржы т.б) 6) мәліметтердің қолданылуы б/ша (информациялық, дәлел - алғашқысы экономикалық мәселелерді шешедi, екiншi - заң мәселелерін) 7) агрегатталу б/ша (интеграцияланған, дифференциалдалған) 8) сипатталуы б/ша (ауызша, жазбаша, механикалық сақтаушылар). Де альвизе түгендеуді меншік иесінсіз жүзеге асыру мүмкін емес деп есептеді (жеке не заңды тұлға меншігі).

Аныктамалык (дәлдік), Уакыттылык;Толыктылык;Құжаттылык:Хронологиялык:Байланыстылык, Ерекшелік:Біртектілік.

Міне осы 8 кағида бухгалтерияның барлык ерекшеліктерін біріктіреді.

35.Джино Дзаппаның теориясы.

Джино Дзаппа (1879-1960) итальяндык мектепті бітірген сонғы ірі бухгалтерлердің бірі, Фабио Бестаның шәкірті. Ол Вилланың ойларын жалғастырып бухгалтерияның мақсаты мен шекарасын кенейтті. Бухгалтерлік есеп Дзаппа үшін заңды және саяси доктриналардан тысқары таза басқарушылық туралы өзіндік ғылым ретінде қаралды. Дзаппа бойынша баланста орналастырылған объект жеке өзі алынғандағыға қарағанда көбірек ақпараттандырылған.

Баланстың мағынасы оның элементтерiнiң арасындағы барлық ақпараттық байланыстарды бейнелейтiндігінде. Дзаппа есептеуде бұл элементтердің мәнін есептеуде таза бухгалтерлік тіркеу әдістерін ғана емес, сонымен қатар есептеудің статистикалық әдістерін де (амортизацияны анықтау, тауар қалдығының құнын белгілеу) қолдануды жөн санады.

36. Шоттарды жүргізудің американдық формасының авторы Дегранждың теориясы. 1802 ж шоттарды жүргізудің американдық формасы құрылды. Оның авторы Дегранж болды. Ол бухгалтерия үшін хронологиялық және жүйелік жазбалардың маңыздылығы бірдей еді. Оларды бір есептік регистр бас журналға біріктіруге болатындығын көрсетті. Сол арқылы есептің екі мақсатына қол жеткізуге мүмкіндіктер болатындығын көрсетті.

1. Кез келген уақытта ұйымдағы есеп айырысу жағдайын білуге болады.

2. Меншік иесінің капиталының мөлшерін анқтауға болады.

Дегранжтың пікірі бойынша осы мақсаттар үшін бухгалтерлік есепті ұйымдастыруға бес шот жеткілікті болды: Шот, тауарлар, Алынуға тиісті құжаттар (дебиторлық қарыз), Төленуге тиісті құжаттар (кредиторлық), Пайда немесе зиян (нәтижелі). 1,2,5 шоттар жалпы шоттар деп аталады және ұйымның ішкі айналымын көрсетті. Ал 3,4 шоттар арнайы шоттар деп аталады және оларды сыртқы айналымды тіркеуге арналды. XIX ғ.да осы шоттарға қосымша капитал, кіріспе баланс және қорытынды баланс деген щоттар енгізілді. Бұл шоттар ағымдық операцияларды ғана тіркеуге арналды. Сонымен шоттарды жүргізудің американдық формасында мынадай артықшылықтары болды:

• Бухгалтерлік жазбалардың саны 1/3-ге азайды

• Ұйымның шаруашылық жағдайына толық шолу жасауға мүмкіндіктер болды

• Күн сайын баланс жасап отырудың қажеттілігі болған жоқ, себебі шаруашылық операциялары шоттарда дер кезінде тіркеліп отырылды және белгілі бір кезең бойынша баланс жасауға болатын болды