Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
1_Emtikhan_materialdary_FPP_2012-13_1_semestr.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.03.2025
Размер:
561.15 Кб
Скачать

8.Тәуелдік жалғауының II жағында тұрған сөзді табыңыз

А) Университеттің мерекесі

В) Мен өзіңнің кім екеніңді білмей қалдым

С) Ауа райы өзгерді

Д) Күн шығыпты

Е) Өздері келер

9. Шығыс септігінде тұрған сөзді табыңыз

А) Адамзат

В) Адамзатқа

С) Адамзаттан

Д) Адамзаттың

Е) Адамзатты

10. Төл дыбыстардан құралған сөзді табыңыз

А) Дана

В) Дәнекер

С) Бала

Д) Ана

Е) Сен

11. Ілік септігінде тұрған сөзді көрсетіңіз

А) Бақылау

В) Бақылауға

С) Бақылаудың

Д) Бақылауды

Е) Бақылаудан

12. Табыс септігінде тұрған сөзді еөрсетіңіз

А) Бағдарламаларды

В) Бағдарламалардың

С) Бағдарламалар

Д) Бағдарламаларда

Е) Бағдарламалардан

13. Төрт түрлі жалғау жалғанған өздік есімдігін табыңыз

А) Өздері

В) Өздеріңіздің

С) Өздерімізденсің

Д) Өздеріменен

Е) Өзіңнен

14 Қатыстық сын есімді табыңыз

А) Тентек

В) Кең

С) Ашық

Д) Қарлы

Е) Қара

15.-лау, -леу жұрнағы арқылы жасалатын сын есім шырайын табыңыз

А) Жай шырай

В) Күшейткіш шырай

С) Күшейтпелі шырай

Д) Асырмалы шырай

Е) Салыстырмалы шырай

16. «Мен»» жалғауы дұрыс жалғанған сөзді көрсетіңіз

А) Сізмен

В) Емен

С) Сеймен

Д) Онымен

Е) Қызмен

17 Төмендегі сөздерден түбір зат есімді табыңыз

А) Заңгер

В) Кеңесші

С) Бала

Д) Бастық

Е) Балалық

18 Тәуелдік жалғауының 2-жағында тұрған сөзді көрсетіңіз

А) Ата-анамда

В) Ата-анамның

С) Ата-анамды

Д) Ата-анаңа

Е) Ата-анама

19. Болжалдық сан есімді табыңыз

А) Бес-бестен

В) Оннан бір

С)Мыңдаған

Д) Төртеу

Е) Екіден-бір

20 Сілтеу есімдіктерін табыңыз

А) Біз, ол, олар

В) Кім, не. қашан

С) Осы, мына, мынау

Д) Бәрі, түгел

Е) Кімде-кім, біреу, әлдебіреу

3.Мәтінді оқып, төменде берілген тапсырмаларды орындаңыз Қазақ- қонақжай халық

Қазақ халқы танымаса да «құдайы қонақпын» деген адамды қарсы алады. Жол жүріп келе жатқан адам кез келген ауылға, үйге келіп қонақ бола береді. Қазақ халқында «қырықтың бірі қыдыр» деген сөзбар. Бұл сөздің мағынасы: «Алланың жіберген сыйы қырық адаммен бірге келуі мүмкін». Сондықтан «қонақпен бірге құт, ырыс келеді, қонақты қусаң, құт, ырыс қашып кетеді» деген сөз бар.

Қазақ үшін қонақты қарсы алмау – ұят. Қонақты қарсы алуға, шығарып салуға ерекше мән береді. Қонақ келгенде үй иесі қарсы алып, есікті ашып, үйге кіргізіп, өзі қонақтардан кейін кіріп есікті жабуы керек. Бұл –қонақпен келген «құт, ырыс» бірге кірсін дегені. Ал қонақты шығарып саларда, есікті қонақтарға аштырып, соңынан өзі жауып жауып шығады. Бұл – «құт, ырыс» қонақтармен бірге шығып кетпесін дегені.

Қонақ күту – қазақ халқының ең жауапты ісі. Оларды риза етуге тырысады. Ең алдымен қонақтарға сусын (қымыз, шұбат) беріледі. Содан кейін шай ішіледі. Шайдан кейін қонақтардың көңілді отыруына үй иесі бар жағдайды жасайды. Ауылдағы әнші, күйшілерді шақырып, қонақтардың көңілін көтереді. Қонақты жақсы қарсы алған үй туралы «мырза үй», ал қонақты дұрыс қарсы алмаған үйді «сараң» дейді. Осы дәстүр қазір де бар. Шетелден келген қонақтар «Қазақ халқы – қонақжай халық» деп бекерге айтпайды

Мәтін бойынша орындалатын тапсырмалар:

- мәтін оқып, жоспар құрыңыз;

- мәтіннен есімдіктерді тауып, түрін ажыратыңыз;

- мәтін бойнша сұқбат құрастырыңыз;

- мәтінді толықтырып, өз отбасыңыздың дәстүрі туралы мәлімдеңіз

20- нұсқа

Мәтінді тыңдап, тапсырмалады орындаңыз

«Астана»

  1. Қазақстан астанасы Қызылордадан Алматыға қай жылы көшіп келді?

  2. Астана қай жылы Қазақстанның бас қаласы болды?

  3. Астана қаласында қандай жаңа ғимараттар бой көтерді?

  4. 1997 жылы қазанның 20-сында Елімізде қандай тарихи оқиға болды?

  5. Қазақстанның жаңа астанасының салтанатты ашылу рәсімі қай жылы өтті?