Лексика-грамматика

1.Сөздердің ішінен Ө дыбысы дұрыс жазылған сөзді табыңыз

А)Ошіргіш

Ә) Кэреге

Б) Роль

В) Көбөлөк

Г) Көпір

2. Қазақ тілінің төл дыбыстары қатарын

табыңыз

А) Ә,І,Е,И

Ә) І,Ә,Й,Ы

Б) Ө,Ұ,Ү,Ғ

В) Қ,Ү,Н,Ң

Г) Щ,Ө,Қ,Ұ,Ү

3. Сөздердің ішінен үнді дауыссыз Қ дыбысы дұрыс жазылған сөзді табыңыз

А) Ақалар

Ә) Қаңдар

Б) Ақтаңдақ

В) Студенттіқ

Г) Бағдағы

4. Кейінді ықпалды табыңыз

А) Мектеп әзірге көрінетін емес

Ә)Алакөлдің балығы дәмді

Б) Рақат кешке біраз отын салды

В) Осылай бір ай өтті

Г) Бұл ұзақ жол емес

5. Үнді дауыссыздарды табыңыз

А) З, К, Қ, Л, М, Ң

Ә) А, О, Ы, І, Ә, У

Б) Р, Л, М, Н, Ң, Й, У

В) П, Ф, Қ, К, Т, С, Ш

Г) Д, Ғ, Б, В

6 .Ілгерінді ықпал бойынша дұрыс жазылған

сөзді табыңыз

А) Жихангерлерге

Ә) Құрылысшілерге

Б) Жихангерлерғе

В) Ғарышкерлерғе

Г) Ғарышкерлерға

7, Кейінді ықпалды табыңыз

А) Хадиша

Ә) Өзгерткіш

Б) Жайнамаз

В) Аманкүл

Г) Бәрібір

8. Ұяң дауыссыз дыбыстардан құралған

сөздерді табыңыз

А) Сіздің

Ә) Апа

Б) Қақпа

В) Қараша

Г) Екен

9. Үндестік заңына бағынбайтын қосымшаны

табыңыз

А) Балалық

Ә) Сенімді

Б) Сәнқой

В) Кілтті

Г) Дұрыс

10 . Жіңішке буынды сөзді көрсетіңіз

А) Ереже

Ә) Дулат

Б) Әнұран

В) Кітап

Г) Елтаңба

11. Болжалды келер шақты табыңыз

А) Қайтамын

Ә) Жазармын

Б) Көрмек

В) Көрген

Г) Жүр

12. Мақсатты келер шақты табыңыз

А) Байқап отырмыз

Ә) Келе жатыр

Б) Апармақпын

В) Кетті

Г) Көрер

13. Тәуелдік жалғауының II жағында

тұрған сөзді табыңыз

А) Еліміздің мерекесі

Ә) Ол өзіңнің кім екеніңді білмей де қалды

Б) Мінеі өзгерер

В) Күн бұлттанып тұр екен

Г) Біраздан кейін келер деп ойладым

14. Шығыс септігінде тұрған сөзді табыңыз

А) Азамат

Ә) Азаматқа

Б) Азаматтан

В) Азаматтың

Г) Азаматты

15. Ауыспалы осы шақтың ІІІ жағында

тұрған сөзді табыңыз.

А) Сайра сабақта

Ә) Асан сынақ тапсырып отыр

Б) Қанат дүкенге кетті

В) Олар киноға барады

Г) Ардақ үйден келді

16. Ілік септігінде тұрған сөзді көрсетіңіз

А) Қадағалау

Ә) Қадағалауға

Б) Қадағалаудың

В) Қадағалауды

Г) Қадағалаудан

17. Табыс септігінде тұрған сөзді көрсетіңіз

А) Жоспарлар

Ә) Жоспарлардың

Б) Жоспарларды

В) Жоспарларда

Г) Жоспарлардан

18. Жедел өткен шақты табыңыз

А) Қарап отыр

Ә) Бара жатыр

Б) Сабаққа барады

В) Сабаққа барды

Г) Сабаққа бар

19. Тәуелдік жалғаулы сөзді табыңыз

А) Астана

Ә) Астанада

Б) Астанадан

В) Астанаға

Г) Астанада

20. Жіктік жалғаулы сөзді табыңыз

А) Жауапты адам

Ә) Жауапты жер

Б ) Жауапты кісі

В) Жауаптысыңдар

Г) Жауапты жоқ

3.Мәтінді оқып, төменде берілген тапсырмаларды орындаңыз Көшбасшы

Кез келген ортада топты басқарып, топ алдында жүретін топ бастаушы адам – көшбасшы болады.

Көшбасшылар – өзгелерді сендіргіш, қай жағынан да үлгі болып, артынан көпшілікті ерте білетін, жауапкершілігі мол және өзгелермен кеңесе де біле алатын, жүйелі пікірі бар адам.

Көшбасшы үшін оқу аса қажет: кәсіптік оқу, мәдени оқу, қызметпен байланысты оқу…

Қазіргі қоғамның адамы өз қол жеткізіп, табыс биігіне көтерілу үшін батыл іс-қимыл жасай білуімен қатар көпшілік алдында сөз сөйлей білуі жөн. Қазақ тілі өте бай. Тілде әр алуан ойды жеткізуге көмектесетін тұрақты сөз тіркестері, мақал-мәтелдер көп.Әр ортада қалай сөйлеу керек, керекті сөздерді таңдай білудің мәні зор.

Кейбір адамдар айтайын деген ойын қағазға қарамай-ақ баяндап береді. Дегенімен де көпшілік алдында еркін сөйлеу оңай емес. Психолог мамандардың айтуынша, көп адам жиналған аудитория алдында сөз сөйлейтін адамда алдымен қорқыныш пайда болады.

Атақты Корнегидің айтуынша, көпшілік алдында сөз сөйлегенде батыл болу қажет, тіпті аудиторияда отырған әрбір адам сізге қарыздар деп есептеңіз, сонда көп жетістікке жетесіз.

Орындалатын тапсырмалар:

- Мәтіннің мазмұнына қарай сұраулы сөйлемдер құрастырыңыз.

- Мәтін бойынша сұқбат құрыңыз.

- Мәтіннен сын есімдерді тауып, талдаңыз.

- Мәтін бойынша қандай әсер алғаныңыз жөніндегі өз пікіріңізді

сын есімді пайдалана отырып, ортаға салыңыз.

16- нұсқа

Мәтінді тыңдап, тапсырмалады орындаңыз

«Астана»

1. Астана қаласында қандай ғимараттар бой көтерді?

2. Есіл өзенінің екі жағындағы батпақ орны неге айналды?

3. Астананы қандай қала деуге болады?

4. Орынбор қаласы қай жылдар аралығында Қазақстан Республикасының астанасы болды?

5. Әйтеке бидің ескерткіші қандай ғимараттың алдында орналасқан?

1.Тұйық буыннан тұратын сөздерді табыңыз

А) адам, ауыл;

В) ойын, әйел;

С) өрік, мейіз.

Д) әсем, өлең;

Е) бала, кітап;

2. Осы шақтың II жағында тұрған сөзді табыңыз

А) Біз кең оқу залында отырмыз

В) Мен кітапханада отырмын

С) Әйгерім өзінде отыр

Д) Бәрің де тапсырманы орындапсыңдар

Е) Ересектер жағалауда отырмақшы

2. Болымсыз етістіктің жұрнағы жалғанып тұрған сөзді көрсетіңіз

А) Қоңырау (ма)

В) Емделуге келді (ме)

С) Бөлме (ме) жарық

Д) Институтқа түсті(ме)

Е) Сөзді бөлме (ме)

3. Тұйық етістікті табыңыз

А) Буу

В) Тау

С) Бау

Д) Жау

Е) Сау

4. Күрделі етістікті табыңыз

А) Біздің отбасымыз үлкен

В) Мәди серуендеп жүр

С) Ол көңілді адам

Д) Бүгін демалыс күн

Е) Менің әкем далада жүр

5. Етістіктің нақ осы шақ түрінде тұрған сөзді көрсетіңіз

А) Жүремін

В) Жүрермін

С) Жүрмекпін

Д) Жүрмейсің

Е) Жүрмін

6,Бұрынғы өткен шақта тұрған етістікті көрсетіңіз

А) Біз далада болдық.

В) Ол тедидар көрер

С) Олар сол жерге барар.

Д) Ол бұл жерде болған.

Е) Біз Астананы тамашалағанбыз

7. Болжалды келер шақтағы етістікті табыңыз

А) Өзіңе бәрін де айтамын

В) Мен кешке барармын.

С) Кешеден бері осындамын.

Д) Енді қашан келмек.

Е) Ол бұл қаланы көрген.

8. Ауыспалы өткен шақтағы етістікті табыңыз

А) Біздің балалар осы қатарда болатын.

В) Сендер кешігіп келгенсіңдер.

С) Қанат ертеңгісін шығып кетті.

Д) Мира әрқашан да ұқыпты.

Е) Гүлнар сайыстада жүлделі орын алды.

9. Мақсатты келер шақтағы етістікті табыңыз

А) Біз дәмханада отырмыз.

В) Ол итін жетелеп келе жатыр.

С) Биыл да бармақпын.

Д) Мерекеге көп адам келді

Е) Жаңалықты естісе, өзі де келер

10.Көптік жалғауы дұрыс жалғанған сөзді табыңыз

А) Баладар

В) 12 үйлер

С) 25 кітаптарды

Д) Ақ бұлттар

Е) Ақ бауыр

11. Көптік жалғауы дұрыс жалғанбаған сөзді табыңыз

А) Көгершіндар

В) Кептерлер

С) Кеңістіктер

Д) Кендірлер

Е) Көңілдер

12. Көп нүктенің орнына тиісті жалғауды жалғаңыз

Біздің отбасы............ өте үлкен

А) мыз

В) сыз

С) ның

Д) нда

Е) нан

13. Барыс септікте тұрған сөзді табыңыз.

А) атамда;

В) ойынның;

С) жорға;

Д) баласына;

Е) қаламмен.

14. Жатыс септіктің сұрағын белгілеңіз.

А) қалай;

В) қашан;

С) қайдан;

Д) қайтіп;

Е) қанша.

15. Табыс септікте тұрған сөзді белгілеңіз.

А) халыққа;

В) халықпен;

С) халықтар;

Д) халықтан;

Е) халқын.

16. Көмектес септіктің жалғауларын белгілеңіз.

А) -пен, -ден;

В) -мен, -сен;

С) -дан,-ден;

Д) -мен, -бен;

Е) -тен,-пен.

17. Шығыс септікте тұрған сөзді белгілеңіз.

А) үйге;

В) үйден;

С) үймен;

Д) үйдің;

Е) үйлен.

18. Зат есімді табыңыз:

А) алдама;

В) аялдама;

С) ақылды;

Д) адал;

Е) асықпа.

19. Туынды зат есімді табыңыз:

А) сөздік;

В) екінші;

С) балық;

Д) жылдам;

Е) садақ.

20. Күрделі зат есімді табыңыз:

А) инабаттылық;

В) қуыршақ;

С) қалалық;

Д) мекен-жай;

Е) сазгер.