Лексика-грамматика

1. Қазақ тіліне тән дыбыстар қатарын белгілеңіз.

А) а, ә, о, ө

В) а, о, у, ү

С) ұ, і, ә, ң

Д) қ, к, ұ, ү

Е) ү, ө, о, у

2. Қатаң дауыссыздар қатарын көрсетіңіз.

А) р, л, й, у

В) м, н, у, ұ

С) ң, у, ү, з

Д) б, в, г, д

Е) қ, т, ф, к

3. Көптік жалғаулы сөзді табыңыз.

А) қазуар

В) анар

С) жазар

Д) баулар

Е) жабар

4. Тәуелдік жалғаулы сөзді белгілеңіз.

А) халыққа

В) халқы

С) халықтар

Д) халықпен

Е)халықтарда

5. Ілік септікте тұрған сөзді табыңыз.

А) келдің

В) иілдің

С) елдің

Д) бердің

Е) емдейсің

6. Барыс септіктегі сөзді белгілеңіз.

А) үйде

В) әкеме

С) сенен

Д) жіңішке

Е)кереге

7. Табыс септік жалғауын дұрыс жалғаңыз:

Адам бәрі... жасайды.

А) -ні

В) -ді

С) -ті

Д) –н

Е)-ң

8. Жатыс септіктің сұрағын белгілеңіз.

А) қалай

В) қалайша

С) қашан

Д) қандай

Е) қайда

9. Шығыс септіктегі сөзді табыңыз

А) кеден

В) кешеден

С) еден

Д) кешен

Е) бөтен

10. Көмектес септікте тұрған сөзді белгілеңіз

А) емен

В) көңілден

С) көңілмен

Д) өрлеу

Е) жең

11. Сөйлемді дұрыс құраңыз.

Қазақстан қабылдаудың бар өзіндік азаматтығын шарттары

А) 312645

В) 452613

С) 654231

Д) 152463

Е) 153642

12. Берілген сөздің аудармасын табыңыз: ылғалды

А) влажный

В) прохладный

С) сухой

Д) теплый

Е) водинистый

13. Берілген сөздің антонимін табыңыз: жоғары

А) биік

В) аласа

С) төмен

Д) жақын

Е)жаны

14. Жіктік жалғауы жалғанбайтын сөзді белгілеңіз

А) студент

В) екінші

С) ақылды

Д) әй

Е) келер

15. Келер шақта тұрған етістікті көрсетіңіз.

А) бағалайды

В) бағалады

С) бағалап жүр

Д) бағаламады

Е) бағаламапты

16. Нақ осы шақтағы етістікті табыңыз

А) жүр

В) жүреді

С) жүрді

Д) жүрмейді

Е) жүрген

17. Мүмкіндік модальдық мағыналы етістікті табыңыз:

А) қадағаладым;

В) алып келді;

С) бара аласыз;

Д) бара жатыр;

Е) жанып тұр.

18. Болымсыз етістікті табыңыз.

А) алма

В) үйірме

С) түйме

Д) тырма

Е) жама

19. Тиісті сұрау есімдігін қойыңыз.

Сіз ... курста оқисыз

А) қашан

В) қандай

С) қай

Д) қалай

Е) қайда

20. Сұраулы сөйлемді табыңыз

А) Дала қандай керемет

В) Ол қандай жер

С) Қандай мамандықты таңдайтыныңды ойлан

Д) Қандай деген сұраққа жауап береді

Е)Шіркін, дүние

3.Мәтінді оқып, төменде берілген тапсырмаларды орындаңыз Елімнің кешегісі, бүгінгісі

Бағзы заманнан бері адамдар бір-бірімен қарым-қатынаста болған. Қазақстан тарихында бұл байланыстарды жақтаған билер мен хандар жеткілікті болған. Оған мысал: “Абылайдың сара жолы”, “Жібек жолын” айтуға болады.

Қазақ халқының шетелдермен экономикалық қатынастарының тарихында “Ұлы Жібек жолының” кең қанат жаюы жібек өндірумен,оны сауда тауары ретінде сатумен байланысты еді. Солардың Азия мен Жерорта теңізіне кеңінен тарады. Сонымен қатар жібектің тауар ретіндегі екінші қасиеті – құны және айырбас құны қызметі. Ұлы Жібек жолының бойында ақша айналымында тек жібек қана валюта қызметін атқарып қоймаған. Сонымен қатар, Қытайдың жеті “У-шу” теңгесі .Юстиан 1-дің византиялық алтын теңгесі және күміс теңгелері де кездеседі. Осылардың қатарына қазақ теңгелерін де жатқызуға болады. Арыстан бейнеленген теңгелер Суяб, Тараз қалаларында жасалған. Мыс, қола, күміс теңгелер шығаратын арнайы теңге сарайы болған.Егеменді Қазақстанның бүгінгі әлемдік экономикалық қарым-қатынасқа шығуы – жоғарыдағы байланыстардың заңды жалғасы, оның шеңберінің кеңейіп, жаңа сатыға көтерілуі. Қазірдің өзінде республикада шет елдердің 2000 бірлескен кәсіпорындары бар. Әсіресе, Қытай, Түрік, АҚШ, Германия елдерімен жаңа технологияға сүйенген, бірлескен кәсіпорындар көп құрылуда.

Сонымен қатар Н. Назарбаев сыртқы экономикалық қатынастың мына бағыттарда жүретінің көрсетті. Атап айтқанда: «Азия-Тынық мұхит аймағы», Пекин-Сеул-Токио арқылы Онтүстік-Шығыс Азияның басқа елдеріне шығу. Бұл бағыттың алдыңғы қатарлы технологиялар,ірі көлемде инвестиция мүмкіндігі бар несие көзі, болашақта-біздің өнімді өткізу және Қазақстанда бірқатар жобаларды іске асыру үшін жұмысшы күшін қатыстыру рыногы ретінде улкен мәні бар. Сонымен қатар, бұрынғы “Жібек жолын” қалпына келтіруі ұмытпау керек. Экономикаға инвестиция тарту үшін, Шығыс пен алдыңғы Азия елдерімен ынтымақтастық қажет.

Мәтін бойынша орындалатын тапсырмалар:

- мәтінді оқып, аударыңыз;

- мәтіннің мазмұнына қарай сұраулы сөйлемдер құрастырыңыз;

- жеке немсе топтық жоба құрастырыңыз, тұсаукесер жасаңыз.

- мәтіннен етістіктерді теріп жазып, түріне қарай ажыратыңыз.

15- нұсқа

Мәтінді тыңдап, тапсырмалады орындаңыз

«Астана»

1. Астана қаласы Қазақстанның астанасы болып қай жылы жарияланды?

2. Астана қаласында таң қалдыратын қандай ғимараттар бар?

3. Төле би ескерткіші қай жерде орналасқан?

4. Қазақстан Республикасының алғашқы астанасы қай қала болды?

5. Қазақстанның ХХІ - ғасырдағы бақытты болашағын білдіретін символды атаңыз