3. Жылдамды²ты реостатты² реттеу ж°не

ЯКОРЫ ШУНТТАЛ±АН С¶БЕ.

²арапайым жа¹дайларда реостаттыº реттеу якорь тiзбегiне ºосымша реостат ºосу арºылы iске асады. Б½ндай кездегi сипаттаманың т¾рi 3-5 суретте к¼рсетiлгендей тiзбектi ºоздыр¹ыш ºоз¹алтºышынiкiндей болады.

Жо¹арыда айтылып кеткен барлыº т¸уселсiз ºоздыр¹ышты ºоз¹алытºышºа тиiстi осындай реттеу т¸сiлдерi аралас ж¸не тiзбектi ºоздыр¹ышты ºоз¹алтºыштар¹а да т¸н. ´зiнiң ºарапайымдылы¹ы арºасында айтарлыºтай тиiмсiз болса да кран электржетегiнде кеңiнен ºолданылуында.

Тiзбектi ºоздыр¹ышты ºоз¹алтºыштың жылдамды¹ын якорь тiзбегiндегi кедергiнi ¼згерту арºылы реттеудi 3-17 суретте к¼рсетiлгендей якорьдi шунттау арºылы орындау¹а болады.

Б½л т¸сiлдiң ºарапайым реостаттыº реттеуден принципиалдыº айырмашылы¹ы, б¾л с¾беде ж¾ктеме аз бол¹ан кезде якордегi кернеу номинал кернеуден ед¸уiр аз болуы м¾мкiн ж¸не ж¾ктеме аз бол¹анда ºыздыру то¹ы реостаттыº реттеуде к¼рсетiлгенде нольге ба¹ытталмай

шамасына ба¹ытталады.

Сондыºтан 3-17 суреттегi с¾беде идеал бос ж¾рiс кезiнде ºоз¹алтºыштың жылдамды¹ы ºандайда бiр м¸нге тең болады ж¸не к¸дiмгi реостаттыº реттеудiң механикалыº сипаттамасына ºара¹анда м½ның механикалыº сипаттамасының ºатаңды¹ы ана¹½рлым жо¹ары болады.

3-18 суретте R_ш=0₀ R_ш= шектелген жа¹дайлар ж¸не R_òiç=const бол¹ан кездегi R_ø ¾шiн электромеханикалыº сипаттамалар к¼рсетiлген.

R_ø= бол¹ан сипаттама к¸дiмгi реостаттыºтай болады.

R_ø=O бол¹анда шунттау сипаттамасы т¸уселсiз ºоздыр¹ышты ºоз¹алтºыштың динамикалыº тежеу сипаттамасындай координата басы арºылы ¼тетiн сызыº болады.

Б½л екi шектiк сипаттамлар берiлген R_º шамасында¹ы басºа да барлыº шунттау сипаттамалары ¼тетiн бiр А н¾ктесiнде ºиылысады.

R_ø – ìåí R_òiç соң¹ы шамаларында¹ы сипаттама ордината осiн толыº белгiлi бiр идеал бос ж¾рiс

жылдамды¹ында ºиып ¼тедi.



+ U -

E таб

Rкоз

ош Rш=&

Rш Iтiз Ia

Iш 0 Iя шек=-U\Rш Rш=0

3-17 сурет 3-18 сурет

3-17 сурет. Т²ТТ² якорды ш¾нттау арºылы жылдамдыºты реттеу субесi.

3-18 сурет. Т²ТТ² якорын ш¾нттау арºылы жылдамдыºты

реттеу механикалыº

бол¹ан кезде R_ø- кедергiсiне генераторлыº тежеу режимi пайда болады. Б½л кезде Э²К берiлген кернеуден т¼мен болып ºалады, тек бол¹ан кезде ¹ана кернеумен теңеседi. М¾ндай жа¹дайларда желiден т½тынатын тоº ж¸не о¹ан тең ºоздыру то¹ы нольге ½мтылады, ал якорьдегi тоº

3 -18 суреттегi ºисыºтар¹а с¸йкес келетiн механикалыº сипаттамалар 3-19 суретiнде к¼рсетiлген. Тежегiш момент екiншi квад- 

ТАБ

ш Rш =&

М

Rш =0

3-19 сурет. Т²ТТ² якорын ш¾нттау арºылы жылдамдыºты реттеу механикалыº сипаттамасы.

рантта максимум¹а жетедi де содан кейiн асимптотты т¾рде нольге ½мтылады. Б½л моменттi º¾райтын к¼бейткiштiң бiрi – тоº - I_{ÿ øåê} –ке , екiншiсi - а¹ын - нольге ½мтылуына байланысты болады.

Б½л ºарастырыл¹ан реттеу т¸сiлi де т¸уелсiз ºоздыр¹ышты ºоз¹алтºыштың с¾белерiндегiдей к¼рсеткiштермен сипатталады. /2-4 ºара/. ´згешелiгi тек ºана жасанды сипаттамада¹ы м¾мкiн болатын ж¾ктемесiнде . Б½л жа¹дайда машинаның ж¾ктемесiн шектейтiн элемент якорь емес, ºоздыру орамы болып табылады. ²оздыру орамында¹ы тоº ºоз¹алтºыш режимiнде якордегi тоºтан к¼п. °рбiр R_ш , R_т ¾øií I_ò =I_ºîç =I_í бол¹анда жылдамдыº табу¹а ж¸не осы¹ан с¸йкес номинал м¸ннен т¼мен момент табу¹а болады. 3-19 суретте мумкiндiк момент /штрихтал¹ан сызыº/ ºисы¹ының шамамен алын¹ан сипаты к¼рсетiлген. Б½л кезде R_ò=const æ¸íå R_ш=var