73. Желілік бағдарламалық

қамтамасыздандыру.

Техникалық бүге-шігесін айтпай-ақ, мұндай электрондық байланыстың әрбір хат иесіне оған тиесілі почтаны, ол кезекті кезекті демалыста жүрседе, жеткізе алатынын айтқан жөн. Әртүрлі компьютерлер мен жергілікті желілер телефон арқылы байланыстыра отырып, электронды почтаны жер шарының кез келген нүктесіне жіберуге болады. Мәтінмен жұмыс істеу, тіркелгілер мен деректерді басқару сияқты тапсырмаларды орындауға мүмкіндік береді. Бағдарламаларды сондай-ақ бағдарламашықтар деп те атайды.

74 Желілік программалық жабдықтау

Желілік программалық құралдар – комп-к желі жұмысын басқарып, әрбір тұтынушыны қажетті интерфейспен қамтамасыз етеді. Программалық құралдар – желілік опер-қ жүйеден, желіні басқару программалық құралдарынан тұрады.

Желілік опер-қ жүйе – желіге қосылған әрбір дербес комп-дер пайд-тын прог-қ құрал. Ол желілік ресурстарды басқарып, олармен қатынас жасауды қадағалап отырады.Файлдар мен қолданбалы программалардың үйлесімді жұмыс жасаукын қам ететді.

Желіні басқару прог-қ құралдары – желіні қадағалау, басқару және онгдағы мәліметтерді сақтау істерінде маңызды рөл атқ, ол желіні тоқтатып қоюға мүмкіндік бергізбейтін және қысылшаң кездерді болдырмайтын, желіні жеке иеленудің жалпы құнын төмендететін басқару істерін алдын ала жүргізеді.

Прог-қ құралдар бұған қоса тасымаданатын мәліметтерді кездейсоқ өзгертулерден сақтайды.

75. Желілік тораптар. Интернет.

Жергілікті желі (LAN) – бір ғимарат ішіндегі немесе қатар орналсақан ғимараттардағы дербес комп-р менпринтерлерді бір-бірімен байланыстырады.

Корпоративті желілер (WAN) – географиялық тұрғыдан алғанда бір-бірінен қашықта орн, бірақ бір компанияға немесе фирмаға, мекемеге қатысты бірнеше жергілікті желілерді байланыстырады. Әдетте ол үшін модем немесе байланыстық телефон арналары қолд. Бұл арқылы мына мүмкіндіктерді пайд болады: электрондық пошта арқылы мәліметтерді қабылдау және жөнелту, Интернетпен байланысу. Ең үлкен желі — әлемдік желілер тобы болып табылатын Интернет. Интернетке қосылу мүмкіндігі болған жағдайда, білім беру мекемелері, мемлекеттік ұйымдар, коммерциялық кәсіпорындар және жеке адамдар сияқты миллиондаған қайнар көзінен ақпарат алуға болады. Қазіргі кезде Интернет сөзін пайдаланғанда, физикалық желінің өзін емес, Дүниежүзілік желі және ондағы ақпаратты айтамыз.

Интернет – дүниенің әр түкпіріндегі тұтынушыларды бір-бірімен мәліметтер қоймасы, бейнелер және дыбыстар жазбалары арқылы жеңіл байланыстыратын ең ауқымда желі түрі. Интернеттің ең негізгі функцияларына электрондық пошта қызметі мен мамандықтары бір немесе ортақ мәселемен айналысатын топтардың бір-бірімен жылдам мәлімен алмасуы жатады. Бұл желіге күніне 1000 комп қосылады. Интернет көптеген байланыс желілерін бір-бірімен біріктіріп, дүниедегі ең үлкен компьютерлер торабын құрайды.

76. Жергілікті желі.

Жергілікті желі (LAN) – бір ғимарат ішіндегі немесе қатар орналсақан ғимараттардағы дербес комп-р мен принтерлерді бір-бірімен байланыстырады. Жергілікті желілер – дербес комп-ді бір-бірімен немесе оларды желі сервері рқлін атқаратын қуатты компьютермен байланыстыратын желінің ең қарапайым түрі. Жергілікті желі әрбір тұтынушыға бір-бірімен өте жылдам қатынасуға мүмкіндік береді. Оның мынадай ерекш бар: құжаттарды бірге пайд-у; компьютер дискісіндегі орынды тиімді пайд-п өз жұмыс нәтижелерін серверде сақтау және архивтеу; қымбат тұратын қорларды (принтер, қатты диск) және ортақ пайдалануға болатын көлемді қолданбалы программаларды бірігіп пайдалану.

Жергілікті желілерде компьютерлер арасында ақпаратты жеткізу жылдамдығы өте жоғарғы болады, олар секундына 10, айта берсек 100 мегабиткеде жетеді. Жергілікті желілерді пайдаланатын программалық жабдықтарына қарай екіге бөлкге болады. Біріншісі-арнаулы файл-серверлер бөлініп берілген желілер, бұлардың құрамындағы бір немесе бірнеше компьютерлерде арнаулы желілік операциялық жүйе. Екінші топқа-бір рангілік желілер. Мұнда файл-сервер немесе баспа баспа сервері ретінде пайдаланылатын жеке компьютер болмайды